Οι καταναλωτές βλέπουν ζοφερές τις προοπτικές για την ευρωπαϊκή οικονομία

Οι ευρωπαίοι καταναλωτές δεν είναι πλέον τόσο αισιόδοξοι για το μέλλον όσο ήταν τον Ιούνιο.


Κατά τους τελευταίους τρεις μήνες, οι οικονομικές προσδοκίες έχουν πέσει σχεδόν σε όλες τις χώρες αυτής της έρευνας, με αρκετά σημαντικές πτώσεις να αναφέρονται σε ορισμένες περιοχές. Η ανοδική τάση και στις εισοδηματικές προσδοκίες και στην προθυμία για αγορές επίσης φαίνεται να έχει έρθει στο τέλος της σε μερικές χώρες. Ο δείκτης Καταναλωτικού Κλίματος της GfK για την ΕΕ βρίσκεται αυτή τη στιγμή στις 4,2 μονάδες σε σύγκριση με τις 9,1 μονάδες το προηγούμενο τρίμηνο. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της μελέτης της GfK για το Καταναλωτικό Κλίμα στην Ευρώπη.




Η οικονομική ανάπτυξη σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ήταν σημαντικά χαμηλότερη από αυτή που είχαν προβλέψει την άνοιξη τα οικονομικά ιδρύματα και οι κυβερνήσεις. Σε μερικές χώρες, οι οικονομικές επιδόσεις έχουν στην πραγματικότητα αρχίσει να μειώνονται πάλι. Αυτό οφείλεται σε μια ποικιλία πολύ διαφορετικών μεταξύ τους λόγων. Η Γερμανία δεν είναι πλέον η ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, με την οικονομία της στην πραγματικότητα να φθίνει ελαφρά κατά 2,0% στο δεύτερο τρίμηνο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ανάπτυξη αναμένεται να επανέλθει στο τρίτο τρίμηνο, παραμένοντας ωστόσο κάπως αδύναμη. Ενώ η Γερμανοί καταναλωτές συνεχίζουν να απολαμβάνουν να ψωνίζουν, ο τομέας εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας έχει επιβαρυνθεί από την υποτονική εξωτερική ζήτηση. Αυτό επηρεάζει τις χώρες της ΕΕ καθώς και τα αναδυόμενα κράτη όπως η Βραζιλία, η Κίνα και η Ρωσία. Οι οικονομίες αυτών των περιοχών έχουν δει πολύ ισχυρή ανάπτυξη σε ορισμένες περιοχές τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, οι ρυθμοί ανάπτυξης έχουν εντωμεταξύ επιβραδυνθεί και βρίσκονται σε μονοψήφια ποσοστά.




Οι καταναλωτές έχουν σε μεγάλο βαθμό ανακτήσει την ανάγκη τους για αγαθά και δεν καταναλώνουν τόσο όσο στο παρελθόν. Δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες στην Ευρώπη, η Γαλλία και η Ιταλία, συνεχίζουν να έχουν σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα. Προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό θα αλλάξει μέσα στους επόμενους μήνες ή ότι οι κυβερνήσεις θα αρχίσουν να εφαρμόζουν και πάνω από όλα να θεσπίζουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις.




Οι μεγάλες συγκρούσεις που πρόσφατα κυριάρχησαν στην παγκόσμια σκηνή αποτελούν μια επιπλέον ανησυχία. Αυτές περιλαμβάνουν τις εντάσεις και τις οικονομικές κυρώσεις μεταξύ Ρωσίας και της ΕΕ, τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, την απειλή που προέρχεται από το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) και την πολιτική μεταστροφή της Τουρκίας. Τα γεγονότα αυτά συμβάλλουν στην αυξημένη αβεβαιότητα των καταναλωτών. Οι εταιρείες και οι τράπεζες συνεπώς συγκρατούνται όσον αφορά τις επενδύσεις και την παροχή δανείων. Αυτό με τη σειρά του έχει άμεση επίδραση στις οικονομικές επιδόσεις της κάθε χώρας.




Το χαμηλό επίπεδο πληθωρισμού είναι επίσης ένας παράγοντας. Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός ήταν 0,3% σ' ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτή ήταν η χαμηλότερη τιμή σε σχεδόν πέντε χρόνια. Αρκετές χώρες ήδη αγωνίζονται ενάντια στον αποπληθωρισμό, πράγμα που σημαίνει πτώση των τιμών του καταναλωτή.




Η δύσκολη αυτή κατάσταση αντικατοπτρίζεται επίσης στο Δείκτη Επιχειρηματικού Κλίματος Ifo. Τον Σεπτέμβριο έφτασε τη χαμηλότερη τιμή του στη Γερμανία από τον Απρίλιο του 2013. Σε πολλές ανατολικοευρωπαϊκές χώρες το επιχειρηματικό κλίμα βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε χειρότερη κατάσταση από αυτή που ήταν πριν από μια δεκαετία. Εκτός από τις οικονομικές κυρώσεις, οι δηλώσεις του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, επίσης, επηρέασαν την ανατολικοευρωπαϊκή οικονομία.




Οι ευρωπαίοι καταναλωτές συμμερίζονται την άποψη των επιχειρήσεων, ότι η οικονομία δεν είναι πλέον τόσο σταθερή όπως ήταν στις αρχές του καλοκαιριού. Τον Ιούνιο, ο δείκτης Καταναλωτικού Κλίματος της GfK και για τις 28 χώρες της ΕΕ ανέβηκε στις 9,1 μονάδες, που είναι η υψηλότερη τιμή από τον Απρίλιο 2008. Από τότε έχει μειωθεί κατά σχεδόν 5 μονάδες. Το Σεπτέμβριο, ο δείκτης ήταν μόλις στις 4,2 μονάδες.




Ελλάδα: ο σκεπτικισμός συνεχίζεται




Τα ελληνικά οικονομικά μεγέθη αρχίζουν να βελτιώνονται. Μια επιστροφή σε μικρή ανάπτυξη αναμένεται για πρώτη φορά το τρίτο τρίμηνο. Παρόλα αυτά, οι καταναλωτές έγιναν και πάλι πολύ σκεπτικιστές κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Τον Σεπτέμβριο ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών βρισκόταν στις -20,3 μονάδες, που είναι 10,3 μονάδες χαμηλότερα από τον φετινό Ιούνιο. Μια παρόμοια εικόνα προκύπτει από τις εισοδηματικές προσδοκίες. Το καλοκαίρι, ο δείκτης μειώθηκε κατά περίπου 10 μονάδες και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στις -27,2 μονάδες.




Οι Έλληνες καταναλωτές εξακολουθούν να αναμένουν ότι τα ημερομίσθια και οι μισθοί θα πέσουν. Συνεπώς δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι καταναλωτές δεν βρίσκονται σε αγοραστική διάθεση. Κατά συνέπεια, η προθυμία για αγορές μειώθηκε κατά περίπου 15 μονάδες κατά το τελευταίο τρίμηνο στο τρέχον επίπεδο των -29,0 μονάδων.