Τα τρία «αγκάθια» μέχρι το νέο «συμβόλαιο» με τους δανειστές

Εντός στενών χρονοδιαγραμμάτων και με πρώτο χρονικό ορόσημο το Eurogroup της 6ης Νοεμβρίου η κυβέρνηση σπεύδει να καλύψει έδαφος στα ανοικτά πεδία της αξιολόγησης από την τρόικα. Στόχος είναι, με κομβικό σημείο τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 18 Δεκεμβρίου, η επανεκκίνηση των συνομιλιών στην Αθήνα, το συντομότερο δυνατόν και η επίτευξη συμφωνίας, ώστε να «κλειδώσει», εγκαίρως για την κυβέρνηση, το νέο «Συμβόλαιο» για το προληπτικό πρόγραμμα στήριξης και την ελάφρυνση χρέους.



Εργαζόμαστε εντατικά για να είμαστε συνεπείς με τις δεσμεύσεις που έχουμε, ήδη, αναλάβει, διαμηνύουν υψηλόβαθμες κυβερνητικές πηγές, ενώ την ίδια ώρα το «μέτωπο» των πιστωτών εντείνει τις πιέσεις για πρόοδο, πριν δοθεί «πράσινο φως» για επάνοδο της τρόικα στην Αθήνα. «Όλοι, παίζουν με τον χρόνο», δηλώνουν παράγοντες κοντά στις διαπραγματεύσεις, εκτιμώντας, όμως, πως το τελεσίγραφο των αγορών την προηγούμενη εβδομάδα, ταρακούνησε τους πολιτικούς, όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό, σε μια καμπή, εξαιρετικά κρίσιμη για την ίδια την οικονομία της Ευρωζώνης. «Κανείς δεν φαίνεται διατεθειμένος, στη φάση αυτή, να τινάξει τα πράγματα στον αέρα», εκτιμά κορυφαία κυβερνητική πηγή, προσθέτοντας όμως με νόημα, πως αυτή τη φορά το διακύβευμα είναι μεγάλο. Κεντρικό ρόλο στις δύσκολες διαβουλεύσεις τις επόμενες επτά εβδομάδες, προσδίδουν οι ίδιες πηγές στη νέα ηγεσία της Κομισιόν, υπό το Ζ. Κλ. Γιούνκερ, ενώ παραδέχονται πως, ιδίως αυτή τη φορά, πολλά θα κριθούν σε ανώτατο επίπεδο, στο πολιτικό τερέν.

Με την Αθήνα να διέπεται από ισχυρούς πολιτικούς περιορισμούς, οι δύο πλευρές καλούνται να βρουν τη «χρυσή τομή» σε τρία επίπεδα:

Την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης από την τρόικα, όπου στην κορυφή της ατζέντας βρίσκονται συμφωνημένες αλλά πολιτικά, μη δημοφιλείς, μεταρρυθμίσεις. Μάλιστα η κυβέρνηση φέρεται να επιμένει, σε συγκεκριμένες «κόκκινες γραμμές», στο ασφαλιστικό και τις εργασιακές σχέσεις, επιδιώκοντας να αποφύγει να νομοθετήσει, τώρα, ενώ επιχειρεί να επιτύχει συμβιβασμό και για το ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο. Στο επίκεντρο παραμένει και η οριστικοποίηση του προϋπολογισμού του 2015, που περιλαμβάνει το πακέτο φοροελαφρύνσεων, εν αναμονή της κατάθεσης του τελικού σχεδίου του στη Βουλή, μέσα στο Νοέμβριο και με ανοικτό θέμα το δημοσιονομικό κενό. Πρέπει να σημειωθεί πως από την αξιολόγηση εξαρτάται η εκταμίευση φέτος, περίπου 7 δισ. ευρώ. Κεφάλαια που θα ήθελε η Ελλάδα να έχει στη «φαρέτρα» για να μην αυξηθούν οι δανειακές της ανάγκες στο κρίσιμο, επόμενο, έτος, που θα δοκιμάζει το γήπεδο των διεθνών αγορών.
Την οριστικοποίηση των όρων και του εύρους του νέου σχήματος στήριξης της Ελλάδας από το 2015, ως δίχτυ ασφαλείας για δανεισμό από τις αγορές με ανεκτό κόστος.
Τη συμφωνία για το νέο διακανονισμό του χρέους, με στόχο μια γενναία επιμήκυνση των πληρωμών και «κλείδωμα» των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα, με μετατροπή, σε σταθερά από κυμαινόμενα. Πάντως πηγές προσκείμενες στους δανειστές επιδιώκουν να χαμηλώσουν τον πήχυ των προσδοκιών για το εύρος της νέας αναδιάρθρωσης, με τα νέα δεδομένα. Ωστόσο οι όποιες αποφάσεις θα έχουν ισχυρό αντίκτυπο στην αγορά, αφού η αναδιάρθρωση εκτιμάται πως θα δράσει καταλυτικά για τη σταδιακή αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας, υπό και άλλες προϋποθέσεις φυσικά. Παράμετρος που με τη σειρά της θα διευκολύνει τον δανεισμό από τις αγορές τον επόμενο χρόνο, όπου η χώρα θα πρέπει να αντλήσει περίπου 10 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο της απεμπλοκής από τα δάνεια του ΔΝΤ.

Το νέο Συμβόλαιο
Από αύριο, που δημοσιοποιούνται τα αποτελέσματα των stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τις ελληνικές τράπεζες, ξεκινά ένας αγώνας δρόμου για την οριστικοποίηση του σχεδίου της επόμενης μέρας στην Ελλάδα. Πλέον, στο τραπέζι θα βρίσκονται συγκεκριμένα δεδομένα για τα κεφάλαια που απομένουν από το «μαξιλάρι» των 11,4 δισ. ευρώ από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που η Ελλάδα θεωρεί τη «χρυσή εφεδρεία» για την οικοδόμηση της νέας πιστωτικής γραμμής, της τάξης των 15 δισ. ευρώ, το πιθανότερο, ετήσιας διάρκειας, με συγκεκριμένα, νέα προαπαιτούμενα. Σύμφωνα με την υφιστάμενη πληροφόρηση η γραμμή, στο πλαίσιο των υφιστάμενων ευρωπαϊκών μηχανισμών, θα ανοίγει εάν οι αγορές κλείνουν, όχι όμως με υπαιτιότητα της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης, ενώ τα προαπαιτούμενα θα ισχύουν πρακτικά για την ύπαρξη της γραμμής και όχι εάν αυτή χρησιμοποιείται. Μένει, πάντως, να φανεί στην πράξη, δηλαδή στο ταμπλό των αγορών και στην εξέλιξη του κόστους δανεισμού της χώρας, το πώς θα υποδεχθεί η αγορά το νέο σχήμα.

Σε κάθε περίπτωση, κεντρικός όρος, του νέου διακανονισμού, είναι η δέσμευση της Ελλάδας σε δύο σημεία:

Ένα μεταρρυθμιστικό σύμφωνο, που το πιθανότερο είναι πως θα συνδέεται και με την αποδέσμευση των νέων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους.
Δέσμευση για την παραγωγή διευρυνόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων, τα επόμενα χρόνια, παρά το ότι οι υψηλοί στόχοι που έχουν τεθεί στο πεδίο αυτό, μπορούν να αποτελέσουν τροχοπέδη για την ανάπτυξη.

Πιέσεις για να τεθεί εκτός ατζέντας το θέμα
«Παράθυρο» ανοχής για το ασφαλιστικό

Περιθώριο για μια πιο ευέλικτη στάση της τρόικας απέναντι στο κομβικό, για την ολοκλήρωση της επικείμενης αξιολόγησης, ζήτημα του ασφαλιστικού, διακρίνεται στον ορίζοντα. Χθες σε δημοσίευμά του το πρακτορείο Reuters αναφέρει πως η Ελλάδα ασκεί πιέσεις για να εξαιρεθεί το ασφαλιστικό από την ατζέντα της τρέχουσας αξιολόγησης από την τρόικα. Φέρεται δε να έχει αποστείλει στην τρόικα επιστολή, παραθέτοντας τα επιχειρήματα υπέρ μιας τέτοιας κίνησης, στη βάση των εκτιμήσεων για τη βιωσιμότητα του συστήματος.

Από την πλευρά των πιστωτών, πηγές κοντά στην τρόικα, αλλά και κοντά στις διαπραγματεύσεις για το συγκεκριμένο θέμα, επισημαίνουν πως το ΔΝΤ πιέζει την Αθήνα να ολοκληρωθούν όλες οι μεταρρυθμίσεις πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος.

Εκτιμούν όμως πως υπάρχει χώρος ευελιξίας, ανάλογα με την πρόοδο που θα παρουσιάσει η Ελλάδα στα άλλα «μέτωπα» της αξιολόγησης. «Πρόκειται για ένα θέμα πολύ ευαίσθητο για την κυβέρνηση, σε πολιτικό επίπεδο», δηλώνει αξιωματούχος κοντά στους πιστωτές.

Την ίδια ώρα, Έλληνας αξιωματούχος επισημαίνει πως η ελληνική κυβέρνηση αντιστέκεται στο να περάσει νόμο για το ασφαλιστικό, αφού το σχέδιο θα έφερνε νέες περικοπές για πολλούς συνταξιούχους, υπονομεύοντας την κυβερνητική δέσμευση να μην υπάρξουν νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις.