Το «πράσινο φως» άναψε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας για την υλοποίηση της επένδυσης της εταιρείας βρετανικών συμφερόντων Loyalward L.t.d., σε έκταση 22.120,349 στρεμμάτων της Μονής Τοπλού που βρίσκεται πλησίον του Φοινικοδάσους Βάι της Κρήτης. Η επίμαχη επένδυση υπερβαίνει το ποσό των 100.000.000 ευρώ.
Σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο κατατέθηκε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την έγκριση «ειδικού σχεδίου χωρικής ανάπτυξης στρατηγικής επένδυσης "Ίτανος Γαία" στη θέση χερσόνησος Σίδερο, στην περιοχή Ιτάνου, του Δήμου Σητείας της περιφέρειας Κρήτης».
Με άλλα λόγια, με το επίμαχο διάταγμα επιχειρείται η έγκριση Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) ακίνητου 22.120,349 στρεμμάτων που βρίσκεται πλησίον του Φοινικοδάσους Βάι και της Ιεράς Μονής «Παναγίας Ακρωτηριανής και Αγίου Ιωάννου Θεολόγου» (Τοπλού).
Πρόκειται για μια έκταση στο Βορειοανατολικό άκρο Κρήτης που εντάσσεται στο Δήμο Σητείας (δημοτικό διαμέρισμα Ιτάνου) και εκτείνεται σε περιοχή που καταλήγει στη χερσόνησο Σίδερο. Είναι παράκτια περιοχή και ανήκει κατά κυριότητα στο κοινωφελές Εκκλησιαστικό Ίδρυμα «Παναγία η Ακρωτηριανή» που συστάθηκε από την Ιερά Μονή Τοπλού και την Ιερά Μητρόπολη Ιεραπύτνης και Σητείας. Η επίμαχη έκταση αποτελεί περιουσία του εν λόγω Ιδρύματος, το οποίο ιδρύθηκε με το από 27.5.1992 Προεδρικό Διάταγμα.
Το σύνολο της περιοχής έχει παραχωρηθεί στη βρετανική εταιρεία Loyalward L.t.d., η οποία και ανέλαβε την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής αυτής κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, ο οποίος την ανέδειξε ως ανάδοχο του έργου. Στη συνέχεια υπεγράφη η από 14.7.1998 σύμβαση παραχώρησης χρήσεως γης τουριστικής αναπτύξεως και εκμετάλλευσης μεταξύ του Ιδρύματος και των βρετανικών συμφερόντων εταιρείας. Στην επίμαχη έκταση υπάγεται ο Όρμος του Βάι με το γνωστό φοινικόδασος και ο αρχαιολογικός χώρος της Ιτάνου.
Το ύψος της επένδυσης υπερβαίνει το ποσό των 100.000.000 ευρώ. Για την υπαγωγή της επένδυσης στις διαδικασίες στρατηγικών επενδύσεων συνεκτιμήθηκαν, μεταξύ των άλλων, η δημιουργία 1.200 θέσεων άμεσης απασχόλησης -οι οποίες εκτιμήθηκε ότι θα συμβάλλουν στη δημιουργία και έμμεσων θέσεων εργασίας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε περιφερειακό επίπεδο μέσω της βελτίωσης του τουρισμού και η αύξηση των αφίξεων τουριστών.
Να σημειωθεί ότι το Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε. σύμφωνα με τη νομοθεσία αποτελεί σχέδιο το οποίο στοχεύει «στην επίτευξη ειδικού οικονομικού και αναπτυξιακού σκοπού, ικανού να υποβοηθήσει γενικώς την οικονομία της χώρας, αλλά και να συμβάλει στην άμεση αντιμετώπιση της παρούσης οικονομικής κρίσεως».
Όπως είναι γνωστό η Κρήτη εντάσσεται στα «νησιά με σημαντική τουριστική δραστηριότητα ή στα νησιά που αναπτύσσονται τουριστικά».
Η Ολομέλεια του ΣτΕ (πρόεδρος ο Σωτήρης Ρίζος και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Χρήστος Ντουχάνης) με την υπ΄ αριθμ. 29/2015 γνωμοδότησή της έκρινε νόμιμο το επίμαχο σχέδιο διατάγματος και έκανε ορισμένες νομοτεχνικού περιεχομένου παρατηρήσεις.