Στις 23 Ιουλίου του 2013 δημοσιεύθηκε στο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως ο Ν. 4172/2013 (νέος κώδικας φορολογίας εισοδήματος) ένα σύγχρονο και απλό νομοθέτημα, το οποίο κυρίαρχο στόχο είχε τον εξορθολογισμό του φορολογικού συστήματος της χώρας.
Ο νόμος αυτός αντικατέστησε έναν κώδικα φορολογίας εισοδήματος προερχόμενο από τη δεκαετία του 1950, στηριζόμενο σε παρωχημένες αρχές, παρ’ όλες τις τροποποιήσεις που έχει δεχθεί από τότε μέχρι και την κατάργησή του. Ο νέος ΚΦΕ είχε ενταχθεί σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό της τότε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών για μια ουσιαστική ριζοσπαστική μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος της χώρας με βάση τις συνταγματικές επιταγές της φορολογικής δικαιοσύνης και της ίσης μεταχείρισης.
Από τότε μέχρι σήμερα που διαβάζετε αυτές τις γραμμές έχουν περάσει 25 μήνες και στο διάστημα αυτό, με κύριο πρόσχημα τις αυξημένες δημοσιονομικές ανάγκες, οι διατάξεις του νέου κώδικα φορολογίας εισοδήματος έχουν τροποποιηθεί με 14 νόμους και μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου, δικαιώνοντας απόλυτα τον Βολτέρο, ο οποίος χαρακτηριστικά είχε αναφέρει ότι «οι πολλοί νόμοι σε μια χώρα είναι, όπως οι πολλοί γιατροί, σημείο αδυναμίας κι αρρώστιας». Ειδικότερα μόνο μέσα στο 2015 δέχθηκε επτά αλλαγές με έξι νόμους (Ν. 4321/2015, Ν. 4328/2015, Ν. 4330/2015, Ν. 4331/2015, Ν. 4334/2015 και Ν. 4336/2015) και με την πράξη νομοθετικού περιεχομένου της 18ης Ιουλίου.
Πρέπει να επισημανθεί ότι οι αλλαγές στην πλειονότητά τους αφορούσαν τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2014 και έγιναν όταν η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων βρισκόταν σε εξέλιξη και όταν είχε εκδοθεί η πλειονότητα των ερμηνευτικών εγκυκλίων, οι οποίες σε πολλά σημεία τροποποιήθηκαν με την έκδοση νέων.
Ο νομοθέτης διαμορφώνει το φορολογικό τοπίο κατά το δοκούν ανάλογα με τα έσοδα που υπολογίζει ότι θα εισπράξει είτε αλλάζοντας συνεχώς τις υφιστάμενες διατάξεις είτε προσθέτοντας νέες από τις οποίες άλλες ισχύουν και άλλες καταργούνται με επόμενο νόμο επιτείνοντας τη σύγχυση που επικρατεί.
Ενδεικτικά παραδείγματα είναι η προκαταβολή φόρου εισοδήματος των αγροτών για το φορολογικό έτος 2014, που μειώθηκε από 55% σε 27,5% τον Μάιο αλλά επανήλθε στο 55% με τον τελευταίο νόμο (μνημόνιο 3), η αύξηση της προκαταβολής από 80% σε 100% για Α.Ε., ΕΠΕ, ΙΚΕ κ.λπ. για τα κέρδη του φορολογικού έτους 2014 πάλι με τον τελευταίο νόμο, η αύξηση των συντελεστών του φόρου πολυτελούς διαβίωσης για το φορολογικό έτος 2014 και η αύξηση των συντελεστών της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης των φυσικών προσώπων.
Τελικά όλοι αυτοί που νομοθετούν έχουν «ξεχάσει» ότι όταν ήταν στην αντιπολίτευση καυτηρίαζαν έντονα αυτές τις πρακτικές, με αποτέλεσμα να τις επαναλαμβάνουν και να τις δικαιολογούν με τις ίδιες ακριβώς δικαιολογίες που επικαλούντο οι προκάτοχοί τους.
Δυστυχώς το φαινόμενο του αιφνιδιασμού των φορολογουμένων και η δημιουργία πρόσθετων φορολογικών επιβαρύνσεων, οι οποίες θέτουν σε ουσιαστικό κίνδυνο τους ήδη συρρικνωμένους από την κρίση οικογενειακούς και επιχειρηματικούς προϋπολογισμούς, συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Παρότι λοιπόν, σύμφωνα και με τη συνταγματική αρχή της βεβαιότητας του φόρου, οι φορολογικές επιβαρύνσεις πρέπει να είναι εκ των προτέρων γνωστές σε όλους τους πολίτες, δυστυχώς πολλές εξ αυτών γίνονται γνωστές αφού επιβληθούν και μάλιστα με αναδρομική ισχύ.
Οι φορολογικοί αιφνιδιασμοί είναι από τις μεγαλύτερες παθογένειες του φορολογικού μας συστήματος, με αποτέλεσμα να το καταστούν αναποτελεσματικό, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.