Ολα κρίνονται μετά την πρώτη αξιολόγηση

Θετικές διαγράφονται οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας το 2016 παρά τις προκλήσεις και τους κινδύνους που απορρέουν από τη συνεχιζόμενη επιβράδυνση σημαντικών αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων οικονομιών.



Οι συνθήκες αυτές δεν αποκλείεται να ενισχύσουν τα επίπεδα μεταβλητότητας στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές, τουλάχιστον το πρώτο εξάμηνο του νέου έτους. Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες προβλέψεις του ΔΝΤ ο ρυθμός μεγέθυνσης της παγκόσμιας οικονομίας το 2016 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,6% (έναντι εκτίμησης 3,1% το 2015), με τους ρυθμούς ανάπτυξης στις αναπτυγμένες οικονομίες να αντισταθμίζουν την επιβράδυνση στις αναδυόμενες.

Σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής, η συνέχιση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ αναμένεται να διατηρήσει σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα τα επιτόκια του ευρώ στη διατραπεζική αγορά, καθώς και τις αποδόσεις των κυβερνητικών ομολόγων των περισσοτέρων κρατών-μελών. Επιπροσθέτως, οι αυξανόμενες προσδοκίες των επενδυτών για συνέχιση της αποκλίνουσας πορείας των βασικών παρεμβατικών επιτοκίων στις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη πιθανόν να εξασκήσουν περαιτέρω καθοδικές πιέσεις στη συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ/δολαρίου. Σημειώνεται ότι για το νέο έτος, η αγορά τιμολογεί περαιτέρω σωρευτική αύξηση 150 μονάδων βάσης στο παρεμβατικό επιτόκιο της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο της ΕκΤ δεν αναμένεται να μεταβληθεί από το τρέχον (σχεδόν μηδενικό) επίπεδο. Στο περιβάλλον αυτό οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας υπόκεινται σε σημαντικές αβεβαιότητες.

Παρόλα αυτά, η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του νέου προγράμματος προσαρμογής το πρώτο τρίμηνο του 2016 θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα σειράς θετικών εξελίξεων, που ενδεχομένως διευκόλυναν την επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης από το δεύτερο εξάμηνο του νέου έτους. Οι παράγοντες αυτοί αναλύονται σε πρόσφατη μελέτη της Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank με τίτλο «Ελλάδα: μακροοικονομικές προοπτικές 2016».

Κάποιες από τις βασικές επισημάνσεις και τα συμπεράσματα της έκθεσης αυτής παρατίθενται ακολούθως. Τα οικονομετρικά μας υποδείγματα για την πρόγνωση του ελληνικού ΑΕΠ σε πραγματικό χρόνο (Greek GDP Nowcasting) καταδεικνύουν συνέχιση της ύφεσης το δ’ τρίμηνο του 2015, με το εύρος προβλέψεων για τον αντίστοιχο ετήσιο ρυθμό μεταβολής να κυμαίνεται μεταξύ -1,5% και -0,8%. Απουσία νέων σημαντικών αναθεωρήσεων σε προγενέστερα στοιχεία, η επαλήθευση των ανωτέρω εκτιμήσεων θα οδηγήσει σε ρυθμό συρρίκνωσης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας μεταξύ -0,30% και -0,15% για το σύνολο του 2015. Επιπροσθέτως, η αντίστοιχη εκτιμώμενη στατιστική επίπτωση (carry over) στο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ το νέο έτος κυμαίνεται μεταξύ -1,0 και -0,5 ποσοστιαίες μονάδες. Για το 2016, μια σχετική άσκηση προσομοίωσης υποδεικνύει μία μέση προκαταρτική εκτίμηση για μείωση του πραγματικού ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ της τάξης του -1%, καθώς οι υφεσιακές επιπτώσεις των νέων δημοσιονομικών μέτρων στην εγχώρια ζήτηση αναμένεται να υπερκεράσουν τη θετική συνεισφορά του εξωτερικού τομέα.

Το επόμενο διάστημα η Ελλάδα θα κληθεί να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις, τόσο σε σχέση με την πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος όσο και με άλλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που είναι προγραμματισμένες να υλοποιηθούν το 2016. Σε αυτό το πλαίσιο, η έγκαιρη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης είναι θεμελιώδους σημασίας για την έναρξη των επίσημων διαβουλεύσεων σχετικά με την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους, την επαναφορά της άρσης της απαγόρευσης αποδοχής (waiver) των αξιογράφων που εκδίδονται ή έχουν την εγγύηση του ελληνική δημοσίου για την άντληση (φθηνότερης) χρηματοδότης των ελληνικών τραπεζών από το Ευρωσύστημα και την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Ειδικά όσον αφορά την ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης του προγράμματος, ανάμεσα στα πιο ακανθώδη προαπαιτούμενα συγκαταλέγονται η προγραμματισμένη αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος, οι επιπρόσθετες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και κάποιες τροποποιήσεις στο υπάρχον σύστημα φορολογίας εισοδήματος. Όσο επώδυνη και αν είναι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων αυτών, κρίνεται απαραίτητη για τη σταθεροποίηση του οικονομικού κλίματος, την προσέλκυση αυξημένων επενδυτικών κεφαλαίων και, εντέλει, την ενίσχυση της μεσοπρόθεσμης, αναπτυξιακής δυναμικής της ελληνικής οικονομίας.