Ώρα μηδέν για την πρώτη αξιολόγηση του νέου Μνημονίου. Εκτός απροόπτου, το κουαρτέτο των Θεσμών ξεκινά, συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση ενώ αρχίζουν να καταφθάνουν, με ανοικτούς, όλους, τους μεγάλους φακέλους:
Το δημοσιονομικό κενό 2016 ? 2018, το ασφαλιστικό, τις αλλαγές στη φορολόγηση των αγροτών, τη διαχείριση των κόκκινων δανείων και το χρονοδιάγραμμα για άλλες μεγάλες διαρθρωτικές παρεμβάσεις, στο εργασιακό, νέες αλλαγές στη λειτουργία του δημοσίου και τις ιδιωτικοποιήσεις.
Την επιστροφή των επικεφαλής της αποστολής των Θεσμών στην Αθήνα, μέσα στο Σαββατοκύριακο, επιβεβαίωσε χθες ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μ. Σχοινάς σημειώνοντας πως οι επικεφαλής της αποστολής, μαζί με τα τεχνικά κλιμάκια που βρίσκονται, ήδη, στην Αθήνα, θα ξεκινήσουν τις συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση, στις αρχές της εβδομάδας. Στελέχη με γνώση των διαβουλεύσεων κάνουν λόγο για μια δύσκολη διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει τις επόμενες μέρες, εκτιμώντας παράλληλα πως το ελληνικό ζήτημα των αξιολογήσεων και των καθυστερήσεων, ειδικά μετά το «τραυματικό» πρώτο εξάμηνο του 2015, έχει δημιουργήσει αίσθημα κόπωσης, και στο «στρατόπεδο» των πιστωτών. Θα υπάρξει αναπόφευκτα διαπραγμάτευση για το είδος, το εύρος και το χρονοδιάγραμμα μεγάλων αλλαγών, ενώ ρόλο - κλειδί θα παίξει η βούληση της Αθήνας, να προωθήσει πλέγμα μεταρρυθμίσεων, για παράδειγμα, στον δημόσιο τομέα αλλά και ιδιωτικοποιήσεων εκτιμά υψηλόβαθμος αξιωματούχος, κοντά στις διαπραγματεύσεις.
Καταρχήν στόχος, τις ώρες αυτές και πριν κλιμακωθούν οι επαφές με τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης, είναι να διαμορφωθεί, στο μέτρο του δυνατού, μια κοινή γραμμή μεταξύ των ίδιων των πιστωτών, στη βάση του δημοσιονομικού «πορίσματος» των τεχνικών κλιμακίων. Στόχος της κυβέρνησης είναι η αξιολόγηση να κλείσει το αργότερο έως το τέλος Μαρτίου. Την επιδίωξη αυτή φαίνεται να αναγνωρίζουν και στο μέτωπο των Θεσμών, ωστόσο για τους περισσότερους εκεί, η ολοκλήρωση της αξιολόγησης σε αυτό το χρονοδιάγραμμα, θεωρείται το καλό σενάριο και δεν μπορούν να αποκλειστούν... επικίνδυνες καθυστερήσεις.
Αρχίζει ο... μαραθώνιος για την πρώτη αξιολόγηση
Στην εκτίμηση ότι η αξιολόγηση θα διαρκέσει αρκετές εβδομάδες, καθώς και στο ότι υπάρχουν ορισμένα κενά σχετικά με τις δημοσιονομικές επιπτώσεις του ασφαλιστικού, προχώρησε χθες ο Γ. Ντάισελμπλουμ, προαναγγέλλοντας την έναρξη της αξιολόγησης μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Δύσκολες οι... παραχωρήσεις
Οι διαφορές μεταξύ των δύο πιστωτών, Ευρώπης και ΔΝΤ εντοπίζονται καταρχήν στο πεδίο του δημοσιονομικού κενού, που από την πλευρά του «συγκοινωνεί» με τα άλλα δύο θερμά πεδία, εκείνο του ασφαλιστικού και της φορολόγησης των αγροτών. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, υπό την καθοδήγηση του Δανού Πολ Τόμσεν, ο οποίος σύμφωνα με αρκετές ενδείξεις, διαδραματίζει ρόλο - κλειδί στο παρασκήνιο της αξιολόγησης, εμφανίζεται να τηρεί την πιο σκληρή στάση: Τόσο στο «μενού» της αξιολόγησης όσο όμως και στις απαιτήσεις του για το εύρος της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, την οποία και θέτει ως όρο για να παραμείνει στο τρίτο πρόγραμμα, και ως χρηματοδότης, όπως επιθυμούν οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γερμανοί, ενώ πλέον, δέχονται και οι Έλληνες.
Το «κλειδί» στην όλη διαδικασία της αξιολόγησης είναι το δημοσιονομικό κενό της περιόδου 2016 ? 2018 και τα πρόσθετα μέτρα που πιθανόν θα απαιτηθούν για να επιτευχθούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα που έχουν τεθεί. Στο πλαίσιο αυτό «κουμπώνουν» και όλες οι μεγάλες παρεμβάσεις, μεταξύ αυτών το ασφαλιστικό αλλά και οι αλλαγές στη φορολόγηση, και των αγροτών. Έτσι, πηγές κοντά στις διαπραγματεύσεις θεωρούν αρκετά δύσκολο να υπάρξουν εύκολες παραχωρήσεις από τους Θεσμούς στα κρίσιμα αυτά ζητήματα, με παρατάσεις για παράδειγμα στον χρόνο υλοποίησης συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων, όπως η φορολόγηση των αγροτών, ή με... εύκολη παραίτηση από σχέδια όπως η οριζόντια περικοπή συντάξεων που φέρεται να ζητά, κυρίως, το ΔΝΤ.
Στην Αθήνα οι «4»
Τις επόμενες ώρες οι κ. Ντ. Κοστέλο από την Ε.Ε., Ρ. Ρέφερ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και Ν. Τζιαμαρόλι από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), καθώς και η κυρία Ντέλια Βελκουλέσκου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στη βάση στοιχείων που παρέλαβαν από τις συνομιλίες που είχαν στην Αθήνα τεχνικά κλιμάκια με την κυβέρνηση, θα επιχειρήσουν να γεφυρώσουν καταρχήν τις μεταξύ τους διαφορές.
Από την πλευρά της Κομισιόν, που φέρεται να τηρεί την πιο διαλακτική στάση σε σχέση με το ΔΝΤ που εμφανίζεται να έχει πιο σκληρές θέσεις, ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Π. Μοσκοβισί προέβλεψε ότι οι συζητήσεις θα πάρουν κάποιο χρόνο, ωστόσο, όπως είπε, θέλουμε την τήρηση του χρονοδιαγράμματος που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των δύο πλευρών. Υπενθύμισε δε πως πριν από λίγες μέρες συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό στο Νταβός, ενώ είδε και τον επικεφαλής της Κομισιόν στους Θεσμούς Ντέκλαν Κοστέλο, στον οποίο έδωσε οδηγίες ενόψει της έναρξης της πρώτης αξιολόγησης στην Αθήνα, ενώ υποστήριξε πως δεν υπάρχει καμία σχέση του προσφυγικού ζητήματος με την αξιολόγηση ούτε ως προς το περιεχόμενο ούτε προς το χρονοδιάγραμμα. Η επιθυμία της Κομισιόν είναι να τελειώσουμε το συντομότερο και με επιτυχία την αξιολόγηση, ώστε να ξεκινήσουμε με θετικό πνεύμα τη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, κατέληξε ο κ. Μοσκοβισί.
Επίπονες συζητήσεις
Ανεξάρτητα από τις προσδοκίες ή τις επιθυμίες είναι δεδομένο πως οι συζητήσεις που ξεκινούν δεν θα είναι εύκολες, αφού πρέπει να υπάρξουν συμβιβασμοί σε πολλά επίπεδα, υπό το βάρος σημαντικών προβλημάτων εντός και εκτός Ελλάδας. Αφετηρία των συζητήσεων θα αποτελέσει το θέμα του δημοσιονομικού κενού, σε συνδυασμό με την επικαιροποίηση των προβλέψεων για την ανάκαμψη, αλλά και το περιεχόμενο των κυβερνητικών προτάσεων για το ασφαλιστικό και τις αλλαγές στη φορολογία. Πρέπει να σημειωθεί πως μέχρι πρότινος το ΔΝΤ φερόταν να προσδιορίζει έως και άνω των 6 δισ. ευρώ τον λογαριασμό για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού της περιόδου 2016 ? 2018 και σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ τα πρόσθετα μέτρα μόνο για φέτος, και η Κομισιόν να συμμερίζεται την ύπαρξη δημοσιονομικού κενού αλλά σε πιο χαμηλά επίπεδα. Τα θέματα αυτά αναμένεται να προκαλέσουν, αναπόφευκτα τριβές, ίσως και προβλήματα, μεταξύ των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ, το οποίο προσέρχεται στις συζητήσεις με ισχυροποιημένη θέση, αφού η Ευρώπη θέλει την παραμονή του στο πρόγραμμα και η ελληνική πλευρά το έχει αποδεχθεί. Πάντως με τα σημερινά δεδομένα, οι συνομιλίες αναμένεται να είναι δύσκολες και να απαιτηθεί χρόνος, ενώ πηγές των Θεσμών δεν αποκλείουν οι επικείμενες συνομιλίες να αποτελέσουν τον πρώτο γύρο των επαφών με την ελληνική κυβέρνηση και να ακολουθήσουν και άλλοι προτού καταλήξουμε σε μια καταρχήν συμφωνία για την πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος στήριξης.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ
«Υπάρχει συλλογική ευθύνη σε μια κυβέρνηση»
Για «συλλογική ευθύνη της κυβέρνησης» έκανε λόγο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, απαντώντας στις επίμονες αναφορές της αντιπολίτευσης στα όσα αποκάλυψε ο προκάτοχός του Γ. Βαρουφάκης για το «Plan X». «Εχω τοποθετηθεί πάρα πολλές φορές. Διευκρινίσαμε -και το έκανε και ο πρωθυπουργός- τα θετικά και τα αρνητικά για το πρώτο εξάμηνο. Υπάρχει συλλογική ευθύνη σε μια κυβέρνηση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσακαλώτος στη Βουλή. Άφησε δε αιχμές για τις συνεντεύξεις του προκατόχου του ξεκαθαρίζοντας ουσιαστικά πως ως υπουργός έχει πιο σημαντικά πράγματα να κάνει από το να σχολιάζει τις συνεντεύξεις του Γ. Βαρουφάκη. «Κάποιος μπορεί να είναι υπουργός Οικονομικών και να κάνει τις υποχρεώσεις του και κάποιος να απαντά στις συνεντεύξεις Βαρουφάκη. Και τα δύο δεν γίνεται γιατί δεν υπάρχει χρόνος», ανέφερε χαρακτηριστικά.