Τι σημαίνει η... επι-στροφή της οικονομίας στην ύφεση

Απότομη προσγείωση σε σκηνικό ύφεσης προκάλεσαν χθες τα νέα στοιχεία για την εξέλιξη του ελληνικού ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο του 2016, τα οποία αναθεωρήθηκαν σημαντικά και επί τα χείρω.



Η αναθεώρηση των στοιχείων, που παραπέμπουν πια σε μια χρονιά στασιμότητας και όχι μιας έστω ήπιας ανάκαμψης όπως αρχικά αναμενόταν, ήλθε στη χειρότερη δυνατή στιγμή: Σε μια κρίσιμη καμπή για τις αξιολογήσεις, δυσχεραίνει τη διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης ειδικά έναντι του ΔΝΤ το οποίο και κατηγορείται πως υιοθετεί απαισιόδοξες εκτιμήσεις για την οικονομία, που όπως αποδεικνύεται δέχθηκε μεγαλύτερο πλήγμα από ό,τι αναμενόταν.

Χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε τα νεότερα στοιχεία για την εξέλιξη του ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο. Σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2015, το ελληνικό ΑΕΠ μειώθηκε 1,1%, και δεν αυξήθηκε κατά 0,3% που είχε εκτιμηθεί στην προηγούμενη ανακοίνωση στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ. Επί τα χείρω ήταν η αναθεώρηση και στα στοιχεία σε τριμηνιαία βάση, αφού στο τέταρτο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2016, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,2% και όχι -0,4% που είχε καταγραφεί στην πρώτη εκτίμηση, τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία.
Επί τα χείρω ήταν η αναθεώρηση και στα στοιχεία σε τριμηνιαία βάση, αφού στο τέταρτο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2016, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,2% και όχι -0,4% που είχε καταγραφεί
Επί τα χείρω ήταν η αναθεώρηση και στα στοιχεία σε τριμηνιαία βάση, αφού στο τέταρτο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2016, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,2% και όχι -0,4% που είχε καταγραφεί στην πρώτη εκτίμηση, τον Φεβρουάριο

Συνολικά πάντως, με τα δεδομένα έως τώρα, το 2016 δεν αποδεικνύεται πως ήταν έτος έστω και μιας ήπιας ανάκαμψης, αλλά ήταν έτος οριακής ύφεσης. Εξακολουθούμε να αναμένουμε ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2017 ήταν το χθεσινό σχόλιο της Κομισιόν, επισήμανση στην οποία έκαναν αναφορά και κυβερνητικές πηγές σχολιάζοντας πως τα στοιχεία δεν είναι οριστικά και θα πρέπει να αναμένουμε και την επικαιροποίησή τους τον Απρίλιο. Πρέπει να σημειωθεί πως η κυβέρνηση αλλά και η Κομισιόν αναμένουν ανάπτυξη 2,7% φέτος, εφόσον η αξιολόγηση ολοκληρωθεί εγκαίρως. Η ΕΛΣΤΑΤ απέδωσε τις σημαντικές αναθεωρήσεις τις οποίες δημοσιοποίησε χθες, στην ενσωμάτωση στοιχείων που δεν ήταν διαθέσιμα στην προηγούμενη εκτίμηση, όπως στοιχεία για την εξέλιξη του ισοζυγίου πληρωμών, στοιχεία για το τζίρο στις υπηρεσίες αλλά και για την έρευνα εργατικού δυναμικού.

Από την ανάλυση των επιμέρους στοιχείων του ΑΕΠ, στο τέταρτο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο, προκύπτει ότι η πτώση στο ΑΕΠ προήλθε κυρίως από τη μείωση της δημόσιας κατανάλωσης αλλά και από την αρνητική επίπτωση των καθαρών εξαγωγών, αφού οι εξαγωγές μειώθηκαν 1,4%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν 4,5%. Στον αντίποδα η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών αυξήθηκε 0,2%, αντί ανόδου 0,6%, 0,3% που είχε καταγραφεί στο τρίτο και στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, σε τριμηνιαία βάση. Σε ετήσια βάση, με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, στο τέταρτο τρίμηνο του 2016 σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, η καταναλωτική δαπάνη νοικοκυριών αυξήθηκε 1,1%, οι εξαγωγές αυξήθηκαν 5,7% και οι εισαγωγές 3%, ενώ οι επενδύσεις μειώθηκαν 13,8%.

Σε κάθε περίπτωση η δυσμενέστερη εικόνα που αποτυπώθηκε στις νεότερες εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, δυσχεραίνει την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης ενώπιον των δανειστών. Είναι μια αρνητική επίδραση στη συζήτηση που είναι ανοικτή για το θετικό αντίκτυπο και την υπεραπόδοση της οικονομίας, ειδικά έναντι του ΔΝΤ, που αμφισβητεί όλες τις θετικές εκτιμήσεις και υιοθετεί δυσμενή σενάρια, διατηρώντας επιφυλάξεις και για τις προβλέψεις της Κομισιόν και έχοντας ήδη φέρει στο τραπέζι την ανάγκη θεσμοθέτησης πρόσθετων μέτρων 2% του ΑΕΠ.

Η Κομισιόν, από την πλευρά της χθες, δια της εκπροσώπου της δήλωσε πως «συνεχίζουμε να αναμένουμε οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2017», επισημαίνοντας πως δεν πρόκειται για τα τελικά στοιχεία. «Συνεχίζουμε να αναμένουμε ανάπτυξη γι' αυτό το έτος και, όπως κάναμε ξεκάθαρο στις προβλέψεις μας, η διατήρηση του μομέντουμ των μεταρρυθμίσεων και η συνέχιση της εφαρμογής τους είναι αναγκαία, προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη και να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη», υπογράμμισε η κ. Μπράιτχαρτ, εκπρόσωπος της Κομισιόν. Στην τοποθέτηση αυτή αναφέρονταν χθες και κυβερνητικές πηγές, σχολιάζοντας πως τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι τα οριστικά. «Περιμένουμε για τα στοιχεία του Απριλίου» σχολίαζαν οι ίδιες πηγές, που τόνιζαν, σύμφωνα με το ΑΠΕ, πως στόχος παραμένει τεχνική συμφωνία με τους πιστωτές πριν από το Eurogroup στις 20 Μαρτίου.