Χαμένοι οι επαγγελματίες από τη διαδοχική ασφάλιση

Απώλειες στις συντάξεις των αυταπασχολούμενων με διαδοχική ασφάλιση φέρνει η εφαρμοστική εγκύκλιο την οποία δημοσίευσε ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης με τους οποίους μίλησε το Capital.gr αναφέρουν πως χαμένοι θα είναι οι επαγγελματίες, οι οποίοι πλήρωναν μέχρι το 2002 με βάση το σύστημα ασφαλιστικών κλάσεων υψηλές εισφορές. 

Και αυτό γιατί με βάση το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων που εισήγαγε ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου, λαμβάνονται υπόψην οι εισφορές που καταβλήθηκαν μετά το 2002. Παράλληλα, ο ίδιος νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης. Έτσι οι απώλειες για τους αυταπασχολούμενους θα είναι διπλές, καθώς θα προέλθουν τόσο από το νέο τρόπο υπολογισμό των συντάξεων (που δεν λαμβάνει υπόψη τις εισφορές προ του 2002) όσο και από τα χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης κυρίως για όσους έχουν πάνω από 25 χρόνια ασφάλισης.

Παραπέρα η εγκύκλιος για τη διαδοχική ασφάλιση προβλέπει πως:
· Ρυθμίζονται θέματα που αφορούν στην αντιμετώπιση των συνταξιοδοτικών περιπτώσεων ασφαλισμένων με χρόνο διαδοχικής 1 ασφάλισης στους ενταχθέντες φορείς στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.) και το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.) .

· Παρέχεται η δυνατότητα στον ασφαλισμένο να επιλέξει το συνυπολογισμό ή μη του χρόνου διαδοχικής ασφάλισης που έχει διανύσει σε κάποιον από τους ενταχθέντες στον Ε.Φ.Κ.Α. φορείς, υπό την προϋπόθεση ότι μετά την 1/1/2017 δεν ασφαλίζεται στον Ε.Φ.Κ.Α. για δραστηριότητα που υπάγεται στην ασφάλιση του αντίστοιχου πρώην φορέα του οποίου δεν επιθυμεί την προσμέτρηση χρόνου του, και δεν είναι δυνατή η προσμέτρηση μόνο μέρους του χρόνου που διανύθηκε στην ασφάλιση του κάθε εντασσομένου φορέα.

· Στις περιπτώσεις που έχει διανυθεί παράλληλος χρόνος ασφάλισης σε περισσότερους του ενός ενταχθέντες στον Ε.Φ.Κ.Α. φορείς πριν από την ένταξή τους στον Ε.Φ.Κ.Α. ο ασφαλισμένος δύναται να επιλέξει, για το παράλληλο αυτό διάστημα, το χρόνο ασφάλισης που επιθυμεί να συνυπολογίσει σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.

· Για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης ο οποίος δεν συνυπολογίζεται σύμφωνα με τα ανωτέρω, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 17 και 36 του Ν.4387/2016 για την εφαρμογή των οποίων θα ακολουθήσουν οδηγίες σε νεώτερο έγγραφο.

· Για τον διαδοχικά ασφαλισμένο που κατά τη λήξη της υποχρεωτικής ασφάλισής του μετά την 1/1/2017 προκύπτει πολλαπλή δραστηριότητα και κατά συνέπεια παράλληλη ασφάλιση δύναται να επιλέξει τις προϋποθέσεις του ενταχθέντα φορέα με τις οποίες επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί τηρουμένων των προϋποθέσεων του νόμου Κατρούγκαλου.

Για να χορηγήσει σύνταξη ο Ε.Φ.Κ.Α. πρέπει στην ασφάλιση του τελευταίου ενταχθέντα φορέα:
1. Να πραγματοποιήθηκαν πέντε (5) έτη ή χίλιες πεντακόσιες (1.500) ημέρες εργασίας, εκ των οποίων είκοσι 20 μήνες ή 500 ημέρες αντίστοιχα κατά την τελευταία πενταετία πριν τη διακοπή της απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης για κρίση του δικαιώματος σύνταξης λόγω γήρατος. Για κρίση του δικαιώματος σύνταξης λόγω αναπηρίας ή θανάτου, να πραγματοποιήθηκαν σαράντα (40) μήνες ή χίλιες (1.000) ημέρες εργασίας εκ των οποίων δώδεκα (12) μήνες ή 300 ημέρες αντίστοιχα κατά την τελευταία πενταετία πριν τη διακοπή της απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης

2. να πληρούνται οι διατάξεις της νομοθεσίας του τελευταίου ενταχθέντα φορέα με ολόκληρο το χρόνο της διαδοχικής ασφάλισης.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να κριθεί η αίτηση από τον ενταχθέντα φορέα με τις περισσότερες ημέρες εργασίας ή έτη ασφάλισης μετά την κρίση από τον τελευταίο ενταχθέντα φορέα, είναι:
• Ο ασφαλισμένος που ζητά να συνταξιοδοτηθεί λόγω γήρατος να έχει συμπληρώσει ένα από τα όρια ηλικίας που προβλέπει η νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντα φορέα.
• Ο ασφαλισμένος που ζητά να συνταξιοδοτηθεί λόγω αναπηρίας να έχει κριθεί ανάπηρος με το ποσοστό αναπηρίας που προβλέπεται από τη νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντα φορέα .
• Για τη συνταξιοδότηση λόγω θανάτου των μελών της οικογένειας του ασφαλισμένου δεν απαιτείται καμία προϋπόθεση.

Αν τελικά δεν συγκεντρώνει ο ασφαλισμένος τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που προβλέπει η νομοθεσία όλων των ενταχθέντων φορέων που ασφαλίστηκε πριν από τον τελευταίο, τότε καθίσταται αρμόδιος και πάλι ο τελευταίος ενταχθείς φορέας εφόσον ο ασφαλισμένος πραγματοποίησε στην ασφάλιση του:

• 1.000 ημέρες εργασίας ή σαράντα (40) μήνες ασφάλισης, από τις οποίες 300 ημέρες εργασίας ή δώδεκα (12) μήνες ασφάλισης αντίστοιχα, την τελευταία πενταετία πριν τη διακοπή της απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης για κρίση δικαιώματος σύνταξης λόγω γήρατος

• 300 ημέρες εργασίας οποτεδήποτε για κρίση δικαιώματος σύνταξης λόγω αναπηρίας ή θανάτου. Εφόσον διαπιστωθεί ότι υπάρχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις αρμοδιότητας και ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπουν οι διατάξεις της νομοθεσίας του τελευταίου ενταχθέντα φορέα με ολόκληρο το χρόνο της διαδοχικής ασφάλισης τότε χορηγείται η σύνταξη από τον Ε.Φ.Κ.Α.

Χρόνος ασφάλισης
Χρόνος ασφάλισης στον Ε.Φ.Κ.Α. είναι ο χρόνος πραγματικής ασφάλισης, δηλαδή ο χρόνος ασφαλιστέας απασχόλησης ή ιδιότητας στον Ε.Φ.Κ.Α. ή στους ενταχθέντες στον Ε.Φ.Κ.Α. φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς για τον οποίο έχουν καταβληθεί εισφορές. Για τους μισθωτούς ως χρόνος ασφάλισης αναγνωρίζεται και ο χρόνος για τον οποίο οφείλονται εισφορές.

Με σχετικούς εγκυκλίους  του τ.Ο.Α.Ε.Ε. δόθηκαν οδηγίες για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων καταβολής σύνταξης σε οφειλέτες-συνταξιούχους με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.

Συγκεκριμένα, στους υπό συνταξιοδότηση ασφαλισμένους με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, που έχουν οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές, η σύνταξη καταβάλλεται από την ημερομηνία που ορίζουν οι καταστατικές διατάξεις κάθε ενταχθέντα φορέα, αν το οφειλόμενο ποσό προσαυξημένο με τα πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις δεν είναι μεγαλύτερο του ποσού των 15.000 ευρώ ή 20.000 ευρώ εάν συμμετέχων φορέας ήταν ο τ.Ο.Α.Ε.Ε..

Τα ανωτέρω ποσά οφειλής συμψηφίζονται ή παρακρατούνται από τα ποσά των συντάξεων, σε ίσες μηνιαίες δόσεις, που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από σαράντα (40).

Η πρώτη δόση παρακρατείται από τη σύνταξη του πρώτου μήνα.

Η παρακράτηση των οφειλών γίνεται από τις μηνιαίες καταβαλλόμενες συντάξεις, ο αριθμός των δόσεων παρακράτησης δεν είναι δυνατό να ξεπερνά τον αριθμό των 40 μηνιαίων συντάξεων και εάν προκύπτει υπερβαίνον ποσό θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να το προκαταβάλει.

Επομένως, κατά την εξέταση συνταξιοδοτικών αιτημάτων λόγω αναπηρίας, όταν τα καθαρά ποσά των συντάξεων που θα καταβληθούν κατά το χρονικό διάστημα της χορήγησης σύνταξης αναπηρίας δεν καλύπτουν την εξόφληση της οφειλής, τότε θα προκαταβάλλεται η διαφορά από τον ενδιαφερόμενο στον εντασσόμενο φορέα που οφείλει (οφειλή – καθαρά ποσά συντάξεων αναπηρίας), ώστε κατά τη διάρκεια της χορήγησης της σύνταξης αναπηρίας να εξοφλείται η οφειλή.

Ο λογιζόμενος χρόνος συντάξιμης υπηρεσίας των πολιτικών και στρατιωτικών υπαλλήλων, σύμφωνα με τις διατάξεις της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας του Δημοσίου, όπως ίσχυαν μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού.

Πλασματικός χρόνος που αναγνωρίζεται χωρίς εξαγορά (χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας, χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας ή χρόνιας απουσίας από την εργασία λόγω κύησης/λοχείας) δεν συνυπολογίζεται ούτε στα ποσοστά αναπλήρωσης ούτε στον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών κατά τον υπολογισμό του ποσού της ανταποδοτικής σύνταξης.

Υπολογισμός Ποσού Σύνταξης
Εφαρμόζεται και κατά τη συνταξιοδότηση με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης ο ενιαίος τρόπος υπολογισμού του ποσού της σύνταξης που ισχύει για όλους τους ασφαλισμένους µε βάση τις συντάξιμες αποδοχές, το εισόδημα και ίδια ποσοστά αναπλήρωσης για όλους.

Ο ενιαίος τρόπος υπολογισμού, ισχύει για όλα τα πρόσωπα ανεξαρτήτως χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση και ανεξαρτήτως χρόνου που υπήχθησαν διαδοχικά για πρώτη φορά στην ασφάλιση οποιουδήποτε ενταχθέντα στον Ε.Φ.Κ.Α.