Σε μια μελέτη που υπογράφουν έξι αναλυτές της ΕΚΤ, το QE, ήτοι η αγορά τίτλων (δημόσιων και ιδιωτικών) από την ΕΚΤ μέχρι και το τέλος του 2018, έχει συμβάλει στην συρρίκνωση της οικονομικής ανισότητας στη διάρκειά του και δεν έχει - όπως έχει κατηγορηθεί - αυξήσει την ανισότητα μεταξύ πλουσίων και φτωχών στην Ευρωζώνη.
Είναι για πρώτη φορά που μια τέτοιου είδους Έκθεση, με σαφή πολιτική διάσταση, αφού απαντά στις κατηγορίες που έχει δεχθεί μέχρι σήμερα κυρίως στη Γερμανία η νομισματική πολιτική που εισήγαγε ο Ντράγκι, βγαίνει στη δημοσιότητα και πρόκειται σύντομα να συζητηθεί στο ΔΣ της ΕΚΤ. Η μελέτη αυτή για πρώτη φορά εισάγει ένα τέτοιο στοιχείο στη συζήτηση στη Φρανκφούρτη, καθώς η ΕΚΤ μπαίνει αφενός στη φάση απόσυρσης από το QE και αφετέρου στην τελευταία χρονιά παρουσίας του Ντράγκι στη Φρανκφούρτη...
Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και υπογράφεται από τους Miguel Ampudia, Dimitris Georgarakos, Jiri Slacalek, Oreste Tristani, Philip Vermeulen και Giovanni Violante, με τίτλο "Η νομισματική πολιτική και η ανισότητα", υποστηρίζεται ότι η εφαρμογή της πολιτικής αυτής έχει συμβάλει στη συρρίκνωση της ανισότητας τα τελευταία χρόνια στην Ευρωζώνη.
Τα επιχειρήματα της μελέτης στηρίζονται κυρίως στο γεγονός ότι η εκτεταμένη ιδιοκτησία οικογενειακής κατοικίας στην Ευρωζώνη έχει ευνοηθεί από τη συγκράτηση σε πολύ χαμηλά, και σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικά, επίπεδα.
Όπως αναφέρεται, το QE έχει μειώσει τα επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια ευνοώντας την απόκτηση κατοικίας, ενώ ταυτόχρονα έχει λειτουργήσει υποστηρικτικά στην αύξηση των τιμών των ακινήτων που αποκτήθηκαν.
Με δεδομένο ότι υπάρχει εκτεταμένη ιδιοκατοίκηση στην Ευρωζώνη (και ειδικά στις τέσσερις μεγάλες οικονομίες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, στις οποίες στηρίχθηκαν τα στατιστικά στοιχεία της έρευνας), τα μειωμένα επιτόκια στήριξαν τα εισοδήματα και τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία της πλειονότητας των οικογενειών της Ευρωζώνης.
Παράλληλα, υποστηρίζεται με βάση τα στατιστικά στοιχεία ότι έχει έμμεσα υποστηριχθεί η αύξηση των αμοιβών δρώντας αντίρροπα στις αποπληθωριστικές τάσεις και ότι έχουν αυξηθεί οι αποδόσεις, η κατανάλωση και έχει καταπολεμηθεί η ανεργία.
Η έρευνα αναγνωρίζει ότι η πλημμυρίδα των κεφαλαίων που έχει διοχετευθεί μέσω του QE έχει οδηγήσει σε μεγάλη άνοδο των τιμών στις χρηματιστηριακές αγορές, αλλά αυτή η διόγκωση του πλούτου αφορά μικρό μέρος του πληθυσμού όπως υποστηρίζεται στην Έκθεση, ενώ η συνολική επιρροή που είχε το QE στα εισοδήματα και τις αμοιβές των μεσαίων και χαμηλότερων στρωμάτων αφορά την πλειονότητα του πληθυσμού και των οικογενειακών προϋπολογισμών.
Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η "μέτρηση" των θετικών συνεπειών αφήνει εκτός θεώρησης το τι θα είχε συμβεί αν δεν είχε δρομολογηθεί το πακέτο του QE...
Τα ελληνικά ομόλογα και το QE
Από τη σύγκριση των στοιχείων και ειδικά όσον αφορά το θέμα των συνεπειών στην ιδιοκατοίκηση και στην οικογενειακή ακίνητη περιουσία λόγω των "μηδενικών" επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια, είναι προφανές ότι οι απώλειες στην Ελλάδα που έμεινε εκτός QE είναι τεράστιες. Η αγορά ακινήτων όχι μόνο δεν ενισχύθηκε, αλλά αντίθετα "πάγωσε", ενώ παράλληλα αυξήθηκε κατακόρυφα η αδυναμία αποπληρωμής των στεγαστικών δανείων, με αποτέλεσμα την πτώση της αξίας των ακινήτων σε πρωτοφανή επίπεδα σε καιρό ειρήνης.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι η απώλεια αυτή για την Ελλάδα θα συνεχισθεί, καθώς αφενός δεν υφίστανται οι προϋποθέσεις για την ένταξη του ελληνικού χρέους στο QE μέχρι το τέλος του έτους και αφετέρου δεν είναι σαφές αν υπάρχει η δυνατότητα ακόμα και κατά τη διάρκεια της επανεπένδυσης των κεφαλαίων του QE (μετά την 1/1/2019), αν η Ελλάδα μπορεί να ενταχθεί σ' αυτό.
Οι εκτιμήσεις των τμημάτων ανάλυσης των τραπεζών συγκλίνουν στην άποψη ότι μέχρι το τέλος του έτους η αξιολόγηση του ελληνικού χρέους θα έχει ανέβει στο επίπεδο του ΒΒ- που εξακολουθεί να είναι εκτός των ορίων αποδοχής των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ...
Είναι για πρώτη φορά που μια τέτοιου είδους Έκθεση, με σαφή πολιτική διάσταση, αφού απαντά στις κατηγορίες που έχει δεχθεί μέχρι σήμερα κυρίως στη Γερμανία η νομισματική πολιτική που εισήγαγε ο Ντράγκι, βγαίνει στη δημοσιότητα και πρόκειται σύντομα να συζητηθεί στο ΔΣ της ΕΚΤ. Η μελέτη αυτή για πρώτη φορά εισάγει ένα τέτοιο στοιχείο στη συζήτηση στη Φρανκφούρτη, καθώς η ΕΚΤ μπαίνει αφενός στη φάση απόσυρσης από το QE και αφετέρου στην τελευταία χρονιά παρουσίας του Ντράγκι στη Φρανκφούρτη...
Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και υπογράφεται από τους Miguel Ampudia, Dimitris Georgarakos, Jiri Slacalek, Oreste Tristani, Philip Vermeulen και Giovanni Violante, με τίτλο "Η νομισματική πολιτική και η ανισότητα", υποστηρίζεται ότι η εφαρμογή της πολιτικής αυτής έχει συμβάλει στη συρρίκνωση της ανισότητας τα τελευταία χρόνια στην Ευρωζώνη.
Τα επιχειρήματα της μελέτης στηρίζονται κυρίως στο γεγονός ότι η εκτεταμένη ιδιοκτησία οικογενειακής κατοικίας στην Ευρωζώνη έχει ευνοηθεί από τη συγκράτηση σε πολύ χαμηλά, και σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικά, επίπεδα.
Όπως αναφέρεται, το QE έχει μειώσει τα επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια ευνοώντας την απόκτηση κατοικίας, ενώ ταυτόχρονα έχει λειτουργήσει υποστηρικτικά στην αύξηση των τιμών των ακινήτων που αποκτήθηκαν.
Με δεδομένο ότι υπάρχει εκτεταμένη ιδιοκατοίκηση στην Ευρωζώνη (και ειδικά στις τέσσερις μεγάλες οικονομίες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, στις οποίες στηρίχθηκαν τα στατιστικά στοιχεία της έρευνας), τα μειωμένα επιτόκια στήριξαν τα εισοδήματα και τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία της πλειονότητας των οικογενειών της Ευρωζώνης.
Παράλληλα, υποστηρίζεται με βάση τα στατιστικά στοιχεία ότι έχει έμμεσα υποστηριχθεί η αύξηση των αμοιβών δρώντας αντίρροπα στις αποπληθωριστικές τάσεις και ότι έχουν αυξηθεί οι αποδόσεις, η κατανάλωση και έχει καταπολεμηθεί η ανεργία.
Η έρευνα αναγνωρίζει ότι η πλημμυρίδα των κεφαλαίων που έχει διοχετευθεί μέσω του QE έχει οδηγήσει σε μεγάλη άνοδο των τιμών στις χρηματιστηριακές αγορές, αλλά αυτή η διόγκωση του πλούτου αφορά μικρό μέρος του πληθυσμού όπως υποστηρίζεται στην Έκθεση, ενώ η συνολική επιρροή που είχε το QE στα εισοδήματα και τις αμοιβές των μεσαίων και χαμηλότερων στρωμάτων αφορά την πλειονότητα του πληθυσμού και των οικογενειακών προϋπολογισμών.
Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η "μέτρηση" των θετικών συνεπειών αφήνει εκτός θεώρησης το τι θα είχε συμβεί αν δεν είχε δρομολογηθεί το πακέτο του QE...
Τα ελληνικά ομόλογα και το QE
Από τη σύγκριση των στοιχείων και ειδικά όσον αφορά το θέμα των συνεπειών στην ιδιοκατοίκηση και στην οικογενειακή ακίνητη περιουσία λόγω των "μηδενικών" επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια, είναι προφανές ότι οι απώλειες στην Ελλάδα που έμεινε εκτός QE είναι τεράστιες. Η αγορά ακινήτων όχι μόνο δεν ενισχύθηκε, αλλά αντίθετα "πάγωσε", ενώ παράλληλα αυξήθηκε κατακόρυφα η αδυναμία αποπληρωμής των στεγαστικών δανείων, με αποτέλεσμα την πτώση της αξίας των ακινήτων σε πρωτοφανή επίπεδα σε καιρό ειρήνης.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι η απώλεια αυτή για την Ελλάδα θα συνεχισθεί, καθώς αφενός δεν υφίστανται οι προϋποθέσεις για την ένταξη του ελληνικού χρέους στο QE μέχρι το τέλος του έτους και αφετέρου δεν είναι σαφές αν υπάρχει η δυνατότητα ακόμα και κατά τη διάρκεια της επανεπένδυσης των κεφαλαίων του QE (μετά την 1/1/2019), αν η Ελλάδα μπορεί να ενταχθεί σ' αυτό.
Οι εκτιμήσεις των τμημάτων ανάλυσης των τραπεζών συγκλίνουν στην άποψη ότι μέχρι το τέλος του έτους η αξιολόγηση του ελληνικού χρέους θα έχει ανέβει στο επίπεδο του ΒΒ- που εξακολουθεί να είναι εκτός των ορίων αποδοχής των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ...
