Στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς για το κλείσιμο της 4ης αξιολόγησης, αλλά και στη σύνταξη του προσχεδίου του προϋπολογισμού για το 2020 μετατοπίζεται το ενδιαφέρον μετά και την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Το ζητούμενο για την ελληνική πλευρά είναι ξεκάθαρο: να πείσει ότι υπάρχει ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος για να χρηματοδοτηθούν τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν, το κόστος των οποίων εκτιμάται σε 1,2 δισ. ευρώ. Τα βασικά επιχειρήματα έχουν ήδη στοιχειοθετηθεί και θα παρουσιαστούν στις διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν επί ελληνικού εδάφους από την επόμενη Δευτέρα, λίγες ημέρες μετά το Eurogroup στο Ελσίνκι.
Για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων απαιτούνται περίπου 600 εκατ. το 2020, ενώ άλλα 100 εκατ. χρειάζονται για να μειωθεί η φορολόγηση των μερισμάτων. Το καινούργιο κλιμάκιο στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φέρνει ελαφρύνσεις σε μισθωτούς και συνταξιούχους μέσα στο 2020, οπότε θα χρειαστούν 400 εκατ., ενώ περίπου 180 εκατ. θα χρειαστούν και για επίδομα των 2.000 ευρώ σε κάθε νεογέννητο. Τα υπόλοιπα μέτρα δεν έχουν μεγάλο κόστος, με εξαίρεση ίσως τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, η οποία, ανάλογα με το τι θα ισχύσει από τον Ιούλιο, μπορεί να κοστίσει γύρω στα 200 εκατ. ευρώ. Άρα ο λογαριασμός ανέρχεται (ή και ξεπερνά το) 1,2 δισ. ευρώ. Η διατήρηση του αφορολογήτου έχει ήδη χρηματοδοτηθεί με την κατάργηση των αντίμετρων. Επίσης, μέτρα όπως η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 22% (δεν υπήρξε αναφορά για το αν το πρόσθετο 10% θα γίνει μέσα στο 2020), αλλά και η κατανομή του επιδόματος στους συνταξιούχους, θα εκτιμηθεί ότι μπορεί να χρηματοδοτηθούν από τη στιγμή που ο φετινός προϋπολογισμός θα κλείσει στο 3,5%.
Αναλυτικά, η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης θα έχει ως εξής:
1 Στο δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου τα έσοδα από φόρους έχουν ξεπεράσει τους στόχους που είχαν τεθεί από πέρυσι τον Νοέμβριο κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού, κάτι που κρίνεται ως ιδιαίτερα θετικό, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο δίμηνο «κουβαλάει» και μειώσεις φοροσυντελεστών οι οποίες δεν ήταν προγραμματισμένες πέρυσι κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού. Χαρακτηριστικότερη μείωση, αυτή του ΦΠΑ στα τρόφιμα και στην ηλεκτρική ενέργεια με αρχικό εκτιμώμενο κόστος 440 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό, προς το παρόν, δεν έχει επηρεάσει τα έσοδα από τον ΦΠΑ που εξακολουθούν να κινούνται πάνω από τον στόχο. Αυτό θα φανεί και μέσα στις επόμενες ημέρες με την ανακοίνωση των σχετικών στοιχείων από το υπουργείο Οικονομικών για την εκτέλεση του προϋπολογισμού τον Αύγουστο.
2 Η αρχική πρόβλεψη των θεσμών ότι η ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία σε έως και 120 δόσεις θα προκαλέσει κατακόρυφη μείωση των φορολογικών εσόδων δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Πριν καν ενεργοποιηθούν οι ευνοϊκές αλλαγές, τα έσοδα από τη ρύθμιση είχαν ήδη ξεπεράσει τα 250 εκατ. ευρώ. Μέχρι την επόμενη εβδομάδα που θα έρθουν τα τεχνικά κλιμάκια στην Αθήνα, το ΥΠΟΙΚ θα έχει μια πρώτη καλή εικόνα από την πορεία της ρύθμισης.
3 Οι μειώσεις συντελεστών δημιουργούν «δυναμική» για αύξηση της φορολογητέας ύλης, η οποία στην Ελλάδα περιορίζεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Όλοι μαζί οι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν λιγότερα από 3,3 δισ. (από 5,5 δισ. προ ετών), ενώ τα μερίσματα έχουν πέσει κάτω και από 2 δισ. ευρώ. Η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση ήταν ένα πρώτο δείγμα για το πώς μπορεί να λειτουργήσει αυτή η διαδικασία. Στο οικονομικό επιτελείο ελπίζουν ότι θα έχουν άλλο ένα θετικό παράδειγμα μέσα στη χρονιά με τον ΕΝΦΙΑ. Ενώ πέρυσι βεβαιώθηκαν πάνω από 3 δισ., τελικώς εισπράχθηκε μόνο το 74%. Για φέτος, ο στόχος είναι να εισπραχθεί το 82% του ποσού που βεβαιώθηκε και το οποίο περιορίστηκε μετά τις μειώσεις στα 2,5 δισ. ευρώ. Αν τα κέρδη των εταιρειών αυξηθούν 10%, τότε το κόστος από τη μείωση του συντελεστή από 28% στο 24% θα μειωθεί ακόμη και στο μισό, δηλαδή από τα 600 στα 300 εκατ. ευρώ.
4 Δημοσιονομικός χώρος θα προκύψει και από τη διατύπωση επί ρεαλιστικότερης βάσης των δαπανών στον προϋπολογισμό του 2020. Μπορεί αυτό να φαίνεται «λογιστικό» επιχείρημα, ωστόσο η ελληνική πλευρά θέλει οι διαβουλεύσεις να μη γίνονται επί «φουσκωμένων» στοιχείων στο σκέλος των δαπανών τα οποία καταλήγουν στο φαινόμενο της υποεκτέλεσης.
5 Ο προϋπολογισμός του 2020 θα στηριχτεί στην πρόβλεψη ισχυρότερης ανάπτυξης μέσα στο 2020, μέρος της οποίας αναμένεται να προκύψει ακριβώς από τη μείωση των φόρων. Ο ισχυρός ρυθμός ανάπτυξης θα επιστρέψει πόρους στον κρατικό προϋπολογισμό σε μια αναλογία 4 προς 10 (για κάθε 10 ευρώ στο ΑΕΠ, προστίθενται 4 ευρώ στα φορολογικά έσοδα).
6 Το 6ο επιχείρημα έχει να κάνει με τα κέρδη από ANFAs και SMPs. Η συμφωνία του Ιουνίου του 2018 για την έξοδο από τα μνημόνια προβλέπει ότι μέρος των κερδών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αναπτυξιακούς λόγους. Αν θεωρηθεί ότι η μείωση της φορολόγησης των επιχειρήσεων είναι αναπτυξιακό μέτρο, αυτομάτως θα έχει βρεθεί πηγή για το μισό «πακέτο» της ΔΕΘ.
Το ζητούμενο για την ελληνική πλευρά είναι ξεκάθαρο: να πείσει ότι υπάρχει ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος για να χρηματοδοτηθούν τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν, το κόστος των οποίων εκτιμάται σε 1,2 δισ. ευρώ. Τα βασικά επιχειρήματα έχουν ήδη στοιχειοθετηθεί και θα παρουσιαστούν στις διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν επί ελληνικού εδάφους από την επόμενη Δευτέρα, λίγες ημέρες μετά το Eurogroup στο Ελσίνκι.
Για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων απαιτούνται περίπου 600 εκατ. το 2020, ενώ άλλα 100 εκατ. χρειάζονται για να μειωθεί η φορολόγηση των μερισμάτων. Το καινούργιο κλιμάκιο στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φέρνει ελαφρύνσεις σε μισθωτούς και συνταξιούχους μέσα στο 2020, οπότε θα χρειαστούν 400 εκατ., ενώ περίπου 180 εκατ. θα χρειαστούν και για επίδομα των 2.000 ευρώ σε κάθε νεογέννητο. Τα υπόλοιπα μέτρα δεν έχουν μεγάλο κόστος, με εξαίρεση ίσως τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, η οποία, ανάλογα με το τι θα ισχύσει από τον Ιούλιο, μπορεί να κοστίσει γύρω στα 200 εκατ. ευρώ. Άρα ο λογαριασμός ανέρχεται (ή και ξεπερνά το) 1,2 δισ. ευρώ. Η διατήρηση του αφορολογήτου έχει ήδη χρηματοδοτηθεί με την κατάργηση των αντίμετρων. Επίσης, μέτρα όπως η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 22% (δεν υπήρξε αναφορά για το αν το πρόσθετο 10% θα γίνει μέσα στο 2020), αλλά και η κατανομή του επιδόματος στους συνταξιούχους, θα εκτιμηθεί ότι μπορεί να χρηματοδοτηθούν από τη στιγμή που ο φετινός προϋπολογισμός θα κλείσει στο 3,5%.
Αναλυτικά, η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης θα έχει ως εξής:
1 Στο δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου τα έσοδα από φόρους έχουν ξεπεράσει τους στόχους που είχαν τεθεί από πέρυσι τον Νοέμβριο κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού, κάτι που κρίνεται ως ιδιαίτερα θετικό, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο δίμηνο «κουβαλάει» και μειώσεις φοροσυντελεστών οι οποίες δεν ήταν προγραμματισμένες πέρυσι κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού. Χαρακτηριστικότερη μείωση, αυτή του ΦΠΑ στα τρόφιμα και στην ηλεκτρική ενέργεια με αρχικό εκτιμώμενο κόστος 440 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό, προς το παρόν, δεν έχει επηρεάσει τα έσοδα από τον ΦΠΑ που εξακολουθούν να κινούνται πάνω από τον στόχο. Αυτό θα φανεί και μέσα στις επόμενες ημέρες με την ανακοίνωση των σχετικών στοιχείων από το υπουργείο Οικονομικών για την εκτέλεση του προϋπολογισμού τον Αύγουστο.
2 Η αρχική πρόβλεψη των θεσμών ότι η ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία σε έως και 120 δόσεις θα προκαλέσει κατακόρυφη μείωση των φορολογικών εσόδων δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Πριν καν ενεργοποιηθούν οι ευνοϊκές αλλαγές, τα έσοδα από τη ρύθμιση είχαν ήδη ξεπεράσει τα 250 εκατ. ευρώ. Μέχρι την επόμενη εβδομάδα που θα έρθουν τα τεχνικά κλιμάκια στην Αθήνα, το ΥΠΟΙΚ θα έχει μια πρώτη καλή εικόνα από την πορεία της ρύθμισης.
3 Οι μειώσεις συντελεστών δημιουργούν «δυναμική» για αύξηση της φορολογητέας ύλης, η οποία στην Ελλάδα περιορίζεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Όλοι μαζί οι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν λιγότερα από 3,3 δισ. (από 5,5 δισ. προ ετών), ενώ τα μερίσματα έχουν πέσει κάτω και από 2 δισ. ευρώ. Η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση ήταν ένα πρώτο δείγμα για το πώς μπορεί να λειτουργήσει αυτή η διαδικασία. Στο οικονομικό επιτελείο ελπίζουν ότι θα έχουν άλλο ένα θετικό παράδειγμα μέσα στη χρονιά με τον ΕΝΦΙΑ. Ενώ πέρυσι βεβαιώθηκαν πάνω από 3 δισ., τελικώς εισπράχθηκε μόνο το 74%. Για φέτος, ο στόχος είναι να εισπραχθεί το 82% του ποσού που βεβαιώθηκε και το οποίο περιορίστηκε μετά τις μειώσεις στα 2,5 δισ. ευρώ. Αν τα κέρδη των εταιρειών αυξηθούν 10%, τότε το κόστος από τη μείωση του συντελεστή από 28% στο 24% θα μειωθεί ακόμη και στο μισό, δηλαδή από τα 600 στα 300 εκατ. ευρώ.
4 Δημοσιονομικός χώρος θα προκύψει και από τη διατύπωση επί ρεαλιστικότερης βάσης των δαπανών στον προϋπολογισμό του 2020. Μπορεί αυτό να φαίνεται «λογιστικό» επιχείρημα, ωστόσο η ελληνική πλευρά θέλει οι διαβουλεύσεις να μη γίνονται επί «φουσκωμένων» στοιχείων στο σκέλος των δαπανών τα οποία καταλήγουν στο φαινόμενο της υποεκτέλεσης.
5 Ο προϋπολογισμός του 2020 θα στηριχτεί στην πρόβλεψη ισχυρότερης ανάπτυξης μέσα στο 2020, μέρος της οποίας αναμένεται να προκύψει ακριβώς από τη μείωση των φόρων. Ο ισχυρός ρυθμός ανάπτυξης θα επιστρέψει πόρους στον κρατικό προϋπολογισμό σε μια αναλογία 4 προς 10 (για κάθε 10 ευρώ στο ΑΕΠ, προστίθενται 4 ευρώ στα φορολογικά έσοδα).
6 Το 6ο επιχείρημα έχει να κάνει με τα κέρδη από ANFAs και SMPs. Η συμφωνία του Ιουνίου του 2018 για την έξοδο από τα μνημόνια προβλέπει ότι μέρος των κερδών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αναπτυξιακούς λόγους. Αν θεωρηθεί ότι η μείωση της φορολόγησης των επιχειρήσεων είναι αναπτυξιακό μέτρο, αυτομάτως θα έχει βρεθεί πηγή για το μισό «πακέτο» της ΔΕΘ.
