Η Λυδία λίθος για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η αγορά ηλεκτρισμού, είναι το γεγονός ότι τα τιμολόγια ρεύματος του κυρίαρχου παίκτη, δηλαδή της ΔΕΗ, δεν ακολουθούσαν τις διακυμάνσεις στο κόστος παραγωγής.
Η κυβέρνηση και ο υπουργός ενέργειας Κ. Χατζηδάκης, θα προσέλθουν στις διαπραγματεύσεις - αρχικά με τα τεχνικά κλιμάκια την επόμενη εβδομάδα και στη συνέχεια με τους επικεφαλής - έχοντας περάσει τον κάβο που κάθε κυβέρνηση διαχρονικά φοβόταν: αυτόν τον αυξήσεων στις τιμές του ρεύματος (εξομαλύνοντας βεβαίως τις αυξήσεις στο ανταγωνιστικό σκέλος με μειώσεις σε άλλες παραμέτρους των τιμολογίων).
Μάλιστα εκτός από τα 500 εκατ. ευρώ που θα είναι το πρόσθετο έσοδο της ΔΕΗ από τις αυξήσεις στα τιμολόγια, η ΔΕΚΟ έχει λαμβάνειν ακόμη 200 εκατ. ευρώ από τα ΥΚΩ παλαιότερων ετών. Το ταμειακό πρόβλημα της ΔΕΗ επιλύεται και με τα έσοδα από την τιτλοποίηση ανεξόφλητων οφειλών (Qualco) τα οποία θα αρχίσουν να εισρέουν στο ταμείο από το Νοέμβριο.
Βεβαίως για τη ΔΕΗ, όπως και για τις περισσότερες εκκρεμότητες στον ενεργειακό τομέα, το πρόβλημα δεν είναι το ταμειακό έλλειμμα, αλλά οι δομικές μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν στην εύρυθμη λειτουργία των απελευθερωμένων αγορών.
Η στρατηγική
Στο πλαίσιο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι η στρατηγική του ΥΠΕΝ Κ. Χατζηδάκη, ακολουθεί το κυβερνητικό δόγμα που ο ίδιος ο πρωθυπουργός επανέλαβε και στη ΔΕΘ ότι δηλαδή προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις έχοντας ήδη παρουσιάσει τεκμήρια "δουλειάς, σοβαρότητας και καλής προετοιμασίας με έμφαση στο αποτέλεσμα”, χωρίς βεβαίως "νταούλια και ζουρνάδες”.
Έτσι για παράδειγμα στο θέμα της ΔΕΗ και της αγοράς ηλεκτρισμού, πλέον έχει φανεί η στρατηγική της κυβέρνησης, η οποία καταρχάς έλυσε το "γρίφο” της ταμειακής αδυναμίας της επιχείρησης. Πλέον ο Κ. Χατζηδάκης "βγαίνει μπροστά” και υπερθεματίζει σε θέματα εφαρμογής των κοινοτικών πολιτικών για την ενέργεια και το κλίμα. Αυτό φάνηκε και από την εξαγγελία του "γενναίου” προγράμματος απολιγνιτοποίησης και αποανθρακοποίησης στο οποίο επίσης αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη.
Στα της ΔΕΗ είναι σαφές ότι η έμφαση πλέον δίνεται στο νέο business plan, που θα τρέχει παράλληλα με συγκεκριμένα μέτρα όπως η ακύρωση του σχεδίου για απορρόφηση της ΔΕΗ Ανανεώσιμες από τη μητρική. Το γεγονός ότι το ΔΣ της ΔΕΗ Ανανεώσιμες που ανακοινώθηκε, απαρτίζεται από ικανά στελέχη με εμπειρία στην πράσινη ενέργεια, δείχνει ότι η εταιρεία θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις ΑΠΕ. Εδώ εντοπίζεται και η διαφορά της Ελλάδας σε σχέση με χώρες όπως η Τσεχία και η Πολωνία, οι οποίες ζητούν παρεκκλίσεις από την ευρωπαϊκή ενεργειακή στρατηγική, μόνιμου και όχι προσωρινού χαρακτήρα, όπως η Ελλάδα με τα ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος). Η κυβέρνηση θα απευθυνθεί στους θεσμούς παρουσιάζοντας ένα συγκεκριμένο ρεαλιστικό και κοινωνικά δίκαιο πλάνο αποανθρακοποίησης.
Παράλληλα μια ακόμη ανάσα που θα αρχίσει να φαίνεται ήδη από τον Οκτώβριο, θα προέλθει για την επιχείρηση από την κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ. Σε ό,τι αφορά το άνοιγμα με όρους ανταγωνισμού της αγοράς ηλεκτρισμού, το ΥΠΕΝ θα προσέλθει με συγκεκριμένο πλάνο, το οποίο και θα διαπραγματευτεί με τους θεσμούς. Στα διαπραγματευτικά της χαρτιά περιλαμβάνεται και η δέσμευση για υλοποίηση του target model μέχρι το καλοκαίρι του 2020.
Αποκρατικοποιήσεις
Για τις υπόλοιπες ενεργειακές αγορές τα κρισιμότερα στοιχήματα αφορούν στην επιτυχή αποκρατικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων και της ΔΕΠΑ. Η αρχή αναμένεται να γίνει με τη ΔΕΠΑ, καθώς υπάρχει έτοιμη η πρόταση της McKinsey, η οποία, πιθανόν με μικρές τροποποιήσεις, να αρχίσει να τρέχει το νωρίτερο μέχρι τα τέλη του μήνα.
Για τα ΕΛΠΕ τέλος, αναμένεται η οριστικοποίηση του τελικού σχεδίου για πώληση ποσοστού μέσω Χρηματιστηρίου.
Η κυβέρνηση και ο υπουργός ενέργειας Κ. Χατζηδάκης, θα προσέλθουν στις διαπραγματεύσεις - αρχικά με τα τεχνικά κλιμάκια την επόμενη εβδομάδα και στη συνέχεια με τους επικεφαλής - έχοντας περάσει τον κάβο που κάθε κυβέρνηση διαχρονικά φοβόταν: αυτόν τον αυξήσεων στις τιμές του ρεύματος (εξομαλύνοντας βεβαίως τις αυξήσεις στο ανταγωνιστικό σκέλος με μειώσεις σε άλλες παραμέτρους των τιμολογίων).
Μάλιστα εκτός από τα 500 εκατ. ευρώ που θα είναι το πρόσθετο έσοδο της ΔΕΗ από τις αυξήσεις στα τιμολόγια, η ΔΕΚΟ έχει λαμβάνειν ακόμη 200 εκατ. ευρώ από τα ΥΚΩ παλαιότερων ετών. Το ταμειακό πρόβλημα της ΔΕΗ επιλύεται και με τα έσοδα από την τιτλοποίηση ανεξόφλητων οφειλών (Qualco) τα οποία θα αρχίσουν να εισρέουν στο ταμείο από το Νοέμβριο.
Βεβαίως για τη ΔΕΗ, όπως και για τις περισσότερες εκκρεμότητες στον ενεργειακό τομέα, το πρόβλημα δεν είναι το ταμειακό έλλειμμα, αλλά οι δομικές μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν στην εύρυθμη λειτουργία των απελευθερωμένων αγορών.
Η στρατηγική
Στο πλαίσιο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι η στρατηγική του ΥΠΕΝ Κ. Χατζηδάκη, ακολουθεί το κυβερνητικό δόγμα που ο ίδιος ο πρωθυπουργός επανέλαβε και στη ΔΕΘ ότι δηλαδή προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις έχοντας ήδη παρουσιάσει τεκμήρια "δουλειάς, σοβαρότητας και καλής προετοιμασίας με έμφαση στο αποτέλεσμα”, χωρίς βεβαίως "νταούλια και ζουρνάδες”.
Έτσι για παράδειγμα στο θέμα της ΔΕΗ και της αγοράς ηλεκτρισμού, πλέον έχει φανεί η στρατηγική της κυβέρνησης, η οποία καταρχάς έλυσε το "γρίφο” της ταμειακής αδυναμίας της επιχείρησης. Πλέον ο Κ. Χατζηδάκης "βγαίνει μπροστά” και υπερθεματίζει σε θέματα εφαρμογής των κοινοτικών πολιτικών για την ενέργεια και το κλίμα. Αυτό φάνηκε και από την εξαγγελία του "γενναίου” προγράμματος απολιγνιτοποίησης και αποανθρακοποίησης στο οποίο επίσης αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη.
Στα της ΔΕΗ είναι σαφές ότι η έμφαση πλέον δίνεται στο νέο business plan, που θα τρέχει παράλληλα με συγκεκριμένα μέτρα όπως η ακύρωση του σχεδίου για απορρόφηση της ΔΕΗ Ανανεώσιμες από τη μητρική. Το γεγονός ότι το ΔΣ της ΔΕΗ Ανανεώσιμες που ανακοινώθηκε, απαρτίζεται από ικανά στελέχη με εμπειρία στην πράσινη ενέργεια, δείχνει ότι η εταιρεία θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις ΑΠΕ. Εδώ εντοπίζεται και η διαφορά της Ελλάδας σε σχέση με χώρες όπως η Τσεχία και η Πολωνία, οι οποίες ζητούν παρεκκλίσεις από την ευρωπαϊκή ενεργειακή στρατηγική, μόνιμου και όχι προσωρινού χαρακτήρα, όπως η Ελλάδα με τα ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος). Η κυβέρνηση θα απευθυνθεί στους θεσμούς παρουσιάζοντας ένα συγκεκριμένο ρεαλιστικό και κοινωνικά δίκαιο πλάνο αποανθρακοποίησης.
Παράλληλα μια ακόμη ανάσα που θα αρχίσει να φαίνεται ήδη από τον Οκτώβριο, θα προέλθει για την επιχείρηση από την κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ. Σε ό,τι αφορά το άνοιγμα με όρους ανταγωνισμού της αγοράς ηλεκτρισμού, το ΥΠΕΝ θα προσέλθει με συγκεκριμένο πλάνο, το οποίο και θα διαπραγματευτεί με τους θεσμούς. Στα διαπραγματευτικά της χαρτιά περιλαμβάνεται και η δέσμευση για υλοποίηση του target model μέχρι το καλοκαίρι του 2020.
Αποκρατικοποιήσεις
Για τις υπόλοιπες ενεργειακές αγορές τα κρισιμότερα στοιχήματα αφορούν στην επιτυχή αποκρατικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων και της ΔΕΠΑ. Η αρχή αναμένεται να γίνει με τη ΔΕΠΑ, καθώς υπάρχει έτοιμη η πρόταση της McKinsey, η οποία, πιθανόν με μικρές τροποποιήσεις, να αρχίσει να τρέχει το νωρίτερο μέχρι τα τέλη του μήνα.
Για τα ΕΛΠΕ τέλος, αναμένεται η οριστικοποίηση του τελικού σχεδίου για πώληση ποσοστού μέσω Χρηματιστηρίου.
