Στην «κρησάρα» της Κομισιόν τα «κλειστά επαγγέλματα»

Τα εμπόδια που περιορίζουν την πρόσβαση σε νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα, τα κοινώς λεγόμενα «κλειστά επαγγέλματα», αποφάσισαν να αξιολογήσουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη.




Νομοθετικώς κατοχυρωμένα είναι τα επαγγέλματα στα οποία η πρόσβαση προϋποθέτει την απόκτηση καθορισμένων επαγγελματικών προσόντων ή για τα οποία προστατεύεται η χρήση ενός συγκεκριμένου τίτλου, π.χ. φαρμακοποιοί ή αρχιτέκτονες.

Με τη σημερινή ανακοίνωση της Επιτροπής υλοποιούνται οι απαιτήσεις που καθορίζονται στην αναθεωρημένη οδηγία για τα επαγγελματικά προσόντα, η οποία αποτελεί μια από τις προτεραιότητες της Πράξης για την Ενιαία Αγορά. Σε πρώτη φάση προβλέπεται μια άσκηση διαφάνειας, δηλαδή κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να κοινοποιήσει τον κατάλογο των επαγγελμάτων που είναι νομοθετικώς κατοχυρωμένα, ακόμη και σε περιφερειακό επίπεδο. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει αυτόν τον κατάλογο με τη μορφή ενός ευρωπαϊκού χάρτη νομοθετικώς κατοχυρωμένων επαγγελμάτων, ο οποίος θα δείχνει σαφώς ποια επαγγέλματα είναι νομοθετικώς κατοχυρωμένα, και σε ποιες χώρες. Χάρη σε αυτόν το χάρτη, ένας επαγγελματίας που επιθυμεί να εργαστεί σε άλλο κράτος μέλος θα γνωρίζει τις προϋποθέσεις που ισχύουν σε κάθε χώρα όσον αφορά τη θέση εργασίας για την οποία θέλει να υποβάλει αίτηση.

Οι όροι πρόσβασης στα επαγγέλματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Οι λόγοι στους οποίους οφείλονται οι διαφορές αυτές συχνά δεν είναι απόλυτα κατανοητοί. Σύμφωνα με τη διαδικασία που δρομολογήθηκε σήμερα, σε δεύτερη φάση τα κράτη μέλη θα πρέπει να πραγματοποιήσουν εντός των επόμενων δύο ετών αμοιβαία αξιολόγηση των εμποδίων που περιορίζουν σε καθένα από αυτά την πρόσβαση σε ορισμένα επαγγέλματα. Προβλέπεται ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εργασίας για την Επιτροπή και τις εθνικές διοικήσεις που συμμετέχουν στην αμοιβαία αξιολόγηση. Στη διαδικασία αυτή θα συμμετάσχουν πλήρως οι ενδιαφερόμενοι, ιδίως εκείνοι που εκπροσωπούν τους επαγγελματίες. Με τον τρόπο αυτό θα καταστεί δυνατός ο διάλογος μεταξύ κρατών μελών που ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις, στο πλαίσιο του οποίου θα εξεταστούν οι επιπτώσεις όλων των ειδών επίσημων και ανεπίσημων περιορισμών πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η βελτίωση της πρόσβασης σε επαγγέλματα, ειδικότερα μέσω ενός πιο αναλογικού και διαφανούς κανονιστικού πλαισίου στα κράτη μέλη, θα διευκόλυνε την κινητικότητα ειδικευμένων επαγγελματιών εντός της ενιαίας αγοράς, καθώς και τη διασυνοριακή παροχή επαγγελματικών υπηρεσιών. Θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει θετικά την απασχόληση και να συμβάλει στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, εάν ληφθεί ιδίως υπόψη ότι οι επαγγελματικές υπηρεσίες μόνον αντιστοιχούν περίπου στο 9% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών Μισέλ Μπαρνιέ δήλωσε σχετικά: «Παρά τις σημαντικές προσπάθειες που έχουμε καταβάλει, ο βαθμός κινητικότητας των επαγγελματιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ακόμη χαμηλός. Οι προϋποθέσεις πρόσβασης σε ορισμένα επαγγέλματα μπορεί να είναι πολύπλοκες και επαχθείς, ενώ πολύ συχνά διαφέρουν σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Η κατάσταση αυτή αποθαρρύνει τους εργαζομένους από την αναζήτηση και εξεύρεση απασχόλησης σε άλλα κράτη μέλη. Είμαι πεπεισμένος ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο να «χαρτογραφούσαν» τα κράτη μέλη τα κατοχυρωμένα επαγγέλματα και στη συνέχεια να πραγματοποιούσαν διεξοδική εξέταση και αξιολόγηση των εμποδίων που περιορίζουν την πρόσβαση σε αυτά τα επαγγέλματα. Δεν πρόκειται για απελευθέρωση των επαγγελμάτων ή επιβολή κυρώσεων στα κράτη μέλη, αλλά για βελτίωση της πρόσβασης σε επαγγελματικές υπηρεσίες μέσω της επανεξέτασης των προϋποθέσεων, ώστε να δημιουργηθεί ένα απλούστερο, αναλογικότερο, ασφαλέστερο και διαφανέστερο σύστημα».