Φορο-σοκ αναμένεται να υποστούν εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι με την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων.
Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι τα εκκαθαριστικά «καίνε» κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, αλλά και μικρομεσαίους επιχειρηματίες οι οποίοι το 2013 εμφάνισαν ζημία ή αναγκάστηκαν λόγω της κρίσης να βάλουν «λουκέτο» στην επιχείρησή τους και διαμένουν σε ιδιόκτητη ή μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρημένη κατοικία και έχουν στην κατοχή τους ένα αυτοκίνητο.
Οι φετινές φορολογικές δηλώσεις αναμένεται να αποδειχθούν «εφιάλτης» για μεγάλο αριθμό φορολογουμένων, οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν σημαντικά ποσά φόρου για μικρά ή ακόμη και μηδενικά εισοδήματα.
Σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, το εισόδημα των φυσικών προσώπων φορολογείται ανάλογα με την πηγή προέλευσης του εισοδήματος. Δηλαδή άλλη κλίμακα προβλέπεται για μισθωτούς - συνταξιούχους, άλλη για αυτοαπασχολούμενους και άλλη για όσους αποκτούν εισόδημα από ακίνητα.
«Φωτιά» τα εκκαθαριστικά για επαγγελματίες
Έτσι φορολογούμενοι με το ίδιο ακριβώς εισόδημα, έστω 20.000 ευρώ, θα έχουν διαφορετική φορολογική επιβάρυνση, δηλαδή:
αν είναι μισθωτοί ο φόρος ανέρχεται στο ποσό των 2.300 ευρώ,
αν είναι αυτοαπασχολούμενοι ο φόρος ανέρχεται στο ποσό των 5.200 ευρώ πλέον προκαταβολή φόρου 55% (2.860 ευρώ), ο συνολικός φόρος ανεβαίνει στις 8.060 ευρώ,
αν το εισόδημα αυτό προέρχεται από ενοίκια ο φόρος ανέρχεται σε 3.840 ευρώ πλέον προκαταβολή φόρου 55% (2.112 ευρώ) ο συνολικός φόρος «φουσκώνει» στις 5.952 ευρώ.
Όμως ο απόλυτος φορολογικός παραλογισμός κρύβεται στη φορολόγηση βάσει τεκμηρίων, τα οποία ανεβάζουν κατακόρυφα τη φορολογική επιβάρυνση. Ο κώδικας φορολογίας εισοδήματος προβλέπει ότι η διαφορά τεκμηρίων προστίθεται στα εισοδήματα της πηγής από την οποία δηλώνονται τα μεγαλύτερα εισοδήματα και αν δεν δηλώνονται εισοδήματα από καμία πηγή φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
«Φωτιά» τα εκκαθαριστικά για επαγγελματίες
Για παράδειγμα, άγαμος μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ ο οποίος διαμένει σε διαμέρισμα 100 τ.μ. και έχει ένα αυτοκίνητο 1.600 κ.ε. πενταετίας θα φορολογηθεί για τεκμαρτό εισόδημα 13.900 ευρώ (4.500 ευρώ για την κατοικία + 6.400 ευρώ για το Ι.Χ.+ 3.000 ευρώ το ελάχιστο τεκμήριο) και θα πληρώσει φόρο 958 ευρώ ή 418 ευρώ επιπλέον σε σχέση με τον φόρο των 540 ευρώ που προκύπτει για το εισόδημα των 12.000 ευρώ από μισθωτές υπηρεσίες
Πραγματικά παραδείγματα εκκαθάρισης των δηλώσεων
Μέχρι και χθες είχαν υποβληθεί μόλις 224.770 φορολογικές δηλώσεις σε σύνολο περίπου 5,5 εκατ., ενώ η εκκαθάριση των πρώτων δηλώσεων αποκαλύπτει τον παραλογισμό των φορολογικών διατάξεων. Ειδικότερα:
1. Φορολογούμενος που το 2013 απέκτησε εισόδημα 6.000 ευρώ αποκλειστικά από ακίνητα, δηλαδή 500 ευρώ τον μήνα. Πέρυσι πλήρωσε φόρο 100 ευρώ και φέτος θα κληθεί να πληρώσει φόρο 1.023 ευρώ.
2. Φορολογούμενος - ατομική επιχείρηση με κέρδος 30.152,69 ευρώ διαμένει σε μισθωμένη κατοικία. Ο φόρος που καλείται να πληρώσει φέτος ανέρχεται σε 12.754,59 ευρώ.
3. Νέος επιχειρηματίας με έναρξη εργασιών εντός του 2012 είχε ακαθάριστο εισόδημα από εμπορική δραστηριότητα (μετά και την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών του ΟΑΕΕ) 10.523,21 ευρώ. Έχει στην κατοχή του ένα Ι.Χ. 1.397 κ.ε. 12ετίας και διαμένει σε ένα διαμέρισμα 67 τ.μ. Φόρος που προκύπτει 4.240,85 ευρώ.
4. Ελεύθερος επαγγελματίας δηλώνει ζημία, είναι κάτοχος ενός αυτοκινήτου 1.400 κ.εκ. 20ετίας και διαμένει σε ένα δωρεάν παραχωρημένο σπίτι από τον πατέρα του. Σύνολο φόρου μετά και την αφαίρεση του φόρου που προκαταβλήθηκε την προηγούμενη χρονιά 3.582,22 ευρώ.
5. Φορολογούμενος - ατομική επιχείρηση με ζημία το 2013 και ελάχιστο εισόδημα από μισθωτή εργασία 530,85 ευρώ, διαμένει σε μισθωμένη κατοικία 42 τ.μ. και διαθέτει ένα αυτοκίνητο 1.364 κ.ε. δεκαετίας. Σύνολο φόρου χωρίς τέλος επιτηδεύματος: 3.352,96 ευρώ.
Ρύθμιση-«ανάσα» για φορολογουμένους με μικρά εισοδήματα
Τα προβλήματα με τα φετινά εκκαθαριστικά σημειώματα θα ήταν ακόμη μεγαλύτερα για τους φορολογούμενους αν το υπουργείο Οικονομικών δεν προχωρούσε σε διόρθωση των αδικιών που προκαλούσαν οι νέες φορολογικές διατάξεις σε ανέργους και φοιτητές που απέκτησαν εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση (επιδοτούμενα επιμορφωτικά σεμινάρια) καθώς και στους μικροκαταθέτες. Οι φορολογούμενοι αυτοί θα έπεφταν στην παγίδα των τεκμηρίων και θα πλήρωναν υπέρογκους φόρους.
Σημειώνεται ότι η διάταξη που διόρθωσε τις στρεβλώσεις προβλέπει ότι όταν το πραγματικό εισόδημα των φορολογουμένων κατά το οικονομικό έτος 2014 δεν υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ ή το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον αυτοί δεν ασκούν ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα, τα εισοδήματά τους αυτά φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών ? συνταξιούχων. Έτσι οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι δικαιούνται την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ που ισχύει στην κλίμακα των μισθωτών και το αφορολόγητο των 9.500 ευρώ. Ωστόσο θα πρέπει να εμφανίσουν αποδείξεις δαπανών που να αντιστοιχούν στο 25% του εισοδήματός τους.