Σκιές στην εξόρυξη ελληνικού πετρελαίου

Ραγδαίες ανακατατάξεις στον κλάδο των πετρελαϊκών εταιρειών φέρνει η κατάρρευση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, με περικοπές δισεκατομμυρίων δολαρίων στα επενδυτικά τους σχέδια, μαζικές απολύσεις εργαζομένων, ζημίες για πολλούς από τους πολυεθνικούς κολοσσούς, κλείσιμο κοιτασμάτων, εξαγορές και συγχωνεύσεις.



Η ανησυχία για τις εξελίξεις έχει φθάσει και στην Αθήνα, καθώς την περίοδο αυτή «τρέχει» ο μεγάλος διαγωνισμός για τις έρευνες υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης.

Το μεγάλο ερώτημα που κυριαρχεί είναι τελικά πόσες και ποιες εταιρείες θα προσέλθουν με προσφορές τον Μάιο, οπότε λήγει η σχετική προθεσμία, τη στιμή που ήδη οι διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες έχουν περικόψει επενδυτικά σχέδια αξίας 10 δισ. δολαρίων και εκτιμάται ότι το 2015 θα ακυρώσουν επενδύσεις της τάξης των 170 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του οίκου MacKenzie. Πάνω από 7.000 εργαζόμενοι είχαν απολυθεί, σύμφωνα με τον οίκο DNB Μarkets, ενώ ακόμα οι τιμές του πετρελαίου ήταν στην κλίμακα των 90 δολ./βαρέλι, ...σήμερα όμως έχουν πέσει κάτω από τα 60 δολ./βαρέλι.

Επιβίωση
Σκιές στην εξόρυξη ελληνικού πετρελαίου
Η ΜacKenzie εκτιμά ότι μόνον τρεις από τους σαράντα ανεξάρτητους πετρελαιοπαραγωγούς μπορούν να επιβιώσουν χωρίς μεγάλες περικοπές δαπανών με τιμές κάτω από τα 60 δολ./βαρέλι. Πρόκειται για τις εταιρείες Premier, Oilsearch και Denbury. Mεγάλοι του κλάδου όπως η ΒΡ, η Shell, η Conoco, η Statoil, η Total, η Chevron και άλλοι είναι αναγκασμένοι να περιορίσουν τις δαπάνες τους και ήδη έχουν αρχίσει να το κάνουν. Αναλυτές εκτιμούν ότι για κάθε 10 δολάρια πτώση στην τιμή του πετρελαίου, μεγάλοι όμιλοι όπως η ExxonMobil χάνουν έσοδα της τάξης των 4,5 δισ. δολ. τον χρόνο.

Στις αρχές Δεκεμβρίου η ΒΡ ανακοίνωσε τη μείωση χιλιάδων θέσεων εργασίας από τις δραστηριότητές της σε όλο τον κόσμο, καθώς και πρόσθετες περικοπές στο ερευνητικό της πρόγραμμα πέραν των 2 δισ. δολαρίων, που είχε δημοσιοποιήσει νωρίτερα. Πριν από λίγες ημέρες η αμερικανική Conoco ανακοίνωσε τον περιορισμό των κεφαλαιουχικών της δαπανών κατά 20%, ενώ η νορβηγική Statoil ήταν η πρώτη από τους «πολύ μεγάλους» που ανακοίνωσε ζημίες στα τέλη του τρίτου τριμήνου, ύψους 2,5 δισ. ευρώ. «Η βιομηχανία πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα είναι έτοιμη να καταρρεύσει», ήταν προ ημερών ο τίτλος σχειτικού θέματος στο BBC, με στελέχη εταιρειών να εκτιμούν ότι κανένα νέο πρότζεκτ στην περιοχή δεν είναι επικερδές με τιμές κάτω από τα 60 δολ./βαρέλι.

Μέσα στο κλίμα αυτό, είναι πολύ δύσκολα τα προγνωστικά για την έκβαση των δύο ελληνικών διαγωνισμών, που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο πρώτος, μάλιστα, που αφορά στις τρεις χερσαίες περιοχές στη Δ. Ελλάδα, από 'Ηπειρο μέχρι Αχαΐα, έχει προθεσμία κατάθεσης προσφορών στις 6 Φεβρουαρίου, ημερομηνία που «άπτεται» των πολιτικών εξελίξεων και ενδεχομένως των πρόωρων εκλογών, αν γίνουν... Η Βουλγαρία ανέστειλε διαγωνισμό στη Μαύρη Θάλασσα, όταν η Total, που είχε αναλάβει την έρευνα σε ένα πεδίο, ανακοίνωσε ότι λόγω της πτώσης των τιμών αναστέλλει ως τις αρχές του 2016 τη γεώτρηση που επρόκειτο να ξεκινήσει στα μέσα του 2015.

Αλλά και ο Πρίνος μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα. Οπως έχει δηλώσει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Εnergean Oil and Gas, Μαθιός Ρήγας, με τις τιμές στα 70 δολ./βαρέλι και τα τρέχοντα επίπεδα παραγωγής των 1.800 βαρ./ημέρα, ο Πρίνος δεν βγαίνει... Η εταιρεία, πάντως, διατηρεί τον στόχο της να ξεκινήσει τον Μάρτιο τις παραγωγικές γεωτρήσεις στην περιοχή. Η μόνη διαφορά είναι ότι θα προχωρήσει πρώτα με τα βεβαιωμένα κοιτάσματα στον «Πρίνο», ο οποίος με βάση μελέτη ανεξάρτητου εκτιμητή διαθέτει αποθέματα 12 εκατ. βαρελιών και του πεδίου «Ε» (με αποθέματα 15 εκατ.) και θα αφήσει για το τέλος τον «Βόρειο Πρίνο» με αποθέματα 3 εκατ., όπου αρχικά οι γεωτρήσεις είχαν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν αμέσως μετά τον «Πρίνο».

Ας σημειωθεί πάντως ότι το 1999, όταν η καναδική Denison αποχώρησε από τον Πρίνο, το πετρέλαιο είχε πέσει στα 10 δολ./βαρέλι και η παραγωγή του κοιτάσματος ήταν στα 5.000 βαρέλια την ημέρα. Γενικά, όσο μεγαλύτερη είναι η παραγωγή πετρελαίου τόσο μεγαλύτερες είναι και οι αντοχές στην πτώση των τιμών.

Γ. Μανιάτης
Η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος - Ενέργειας διατηρεί ψύχραιμη στάση. Πρόσφατα, ο υπουργός Γιάννης Μανιάτης άφησε να εννοηθεί ότι και άλλη εταιρεία αγόρασε τα σεισμικά δεδομένα για τις έρευνες στα θαλάσσια μπλοκ στο Ιόνια και τη Νότια Κρήτη και επανέλαβε πως πρόκειται για μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Αλλωστε, η πρώτη φάση, οι διαδικασίες που προηγούνται των γεωτρήσεων, δεν είναι και η πιο δαπανηρή. Ομως οι ανησυχίες παραμένουν, γιατί τα ελληνικά κοιτάσματα, ιδαίτερα της Κρήτης, εκτιμάται ότι βρίσκονται σε μεγάλα βάθη, που καθιστούν κοστοβόρες τόσο τις έρευνες όσο και την εκμετάλλευση... Και τα ακριβά πρότζεκτ είναι τα πρώτα που «κόβονται» σε περιόδους κρίσης...

Η καναδική εταιρεία Petra, συμφώνησε να πουλήσει στην Energean το μερίδιο 20% που είχε στην κοινοπραξία για έρευνες στα Ιωάννινα. Πλέον η Energean αποκτά το 100%. Οι διαπραγματεύσεις για την πώληση ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο, λίγο μετά την εξαγορά της Petra από την εταιρεία Μitra, με έδρα τις Βερμούδες, η οποία φαίνεται να προσανατολίζει τις δραστηριότητές της στη ΝΑ Ασία.

Οι πωλήσεις και οι εξαγορές πετρελαϊκών εταιρειών, δικαιωμάτων για έρευνες αλλά και το κλείσιμο κοιτασμάτων από εδώ και πέρα θα είναι στην πρώτη γραμμή, εκτιμούν οι αναλυτές. Πολλά είναι τα σύννεφα στο shale oil, το σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ, που έφερε και τη μεγάλη ανατροπή στο πετρελαϊκό σκηνικό: Ενώ το 95% των αμερικανικών κοιτασμάτων shale oil δεν χρειάζεται τιμές άνω των 80 δολ./βαρέλι για να «βγαίνει», κάτω από τα 70 δολ./βαρέλι εκτιμάται ότι αρκετά πεδία, μεταξύ των οποίων και οι δύο από τις τέσσερις μεγαλύτερες λεκάνες, το Bakkan και το Τermian στο Δυτικό Τέξας, αντιμετωπίζουν προβλήματα.

Η αγορά του πετρελαίου περνά μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία της.