Αδιέξοδος «εξορθολογισμός»

Σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας για τις συζητήσεις που γίνονται στο Brussels Group, φαίνεται να κλειδώνει ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ 18% έως 20% με μοναδικές εξαιρέσεις σε βασικά είδη διατροφής όπως το ψωμί, το γάλα και τα φάρμακα, τα οποία εξετάζεται να ενταχθούν σε μειωμένο συντελεστή 8% έως 9% στον οποίο η ελληνική πλευρά επιδιώκει να ενταχθούν και τα τιμολόγια ρεύματος, νερού και φυσικού αερίου.



Επίσης φαίνεται να «κλειδώνει» και η κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ για τα νησιά του Αιγαίου, κάτι το οποίο αποτελεί διακαή πόθο των δανειστών και ιδιαίτερα του ΔΝΤ. Ουσιαστικά η υιοθέτηση ενιαίου συντελεστή θα οδηγήσει σε επιβαρύνσεις στα νοικοκυριά επηρεάζοντας περισσότερο τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις από τον «εξορθολογισμό» στον ΦΠΑ; Πολλές, με κυρίαρχη τον περιορισμό της κατανάλωσης στα άκρως απαραίτητα που θα έχει ως κύριο αποτέλεσμα τη μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων γενικά. Ως γνωστόν, στην αλυσίδα του εμπορίου η μείωση των λιανικών πωλήσεων πυροδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις, οι οποίες οδηγούν σε βαθύτερη από την αναμενόμενη ύφεση. Ειδικά δε για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ δημιουργεί ένα σημαντικό πρόβλημα επιβίωσης, αν και πολλές από αυτές προτίθενται να απορροφήσουν την αύξηση μειώνοντας τα ήδη συρρικνωμένα κέρδη τους, σε μια προσπάθεια να κρατήσουν τον καταναλωτή κοντά τους και να μη στραφεί αυτός στο παρεμπόριο.

Ποιοι κερδίζουν από την «εξορθολογισμό» στο ΦΠΑ; Μα φυσικά θα κερδίσουν όσοι, ευτυχώς λίγοι, περιμένουν να ανεβάσουν τις τιμές κατά το δοκούν, με πρόσχημα τον ΦΠΑ, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να κερδοσκοπούν πάλι ασύστολα εκμεταλλευόμενοι αυτή τη συγκυρία.

Περιμένει κανένας ότι θα αυξηθούν παράλληλα και τα δημόσια έσοδα; Όχι, γιατί παρά τον «εξορθολογισμό» των συντελεστών οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες και αναμένεται να υπάρξει στασιμότητα, ίσως και μείωση, στα δημόσια έσοδα διότι είναι αποδεδειγμένο ότι όσο αυξάνονται οι φόροι, ειδικά οι έμμεσοι, τόσο αυξάνεται και η φοροδιαφυγή. Ας μην ξεχνάμε ότι ο καταναλωτής θα προτιμήσει να κερδίσει μια έκπτωση παρά να λάβει απόδειξη, όποια και να είναι τα κίνητρα που μπορεί να δοθούν.

Παράλληλα θα πρέπει να θεωρηθεί σίγουρο ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος της κατανάλωσης θα μετακομίσει από τη νόμιμη οικονομία στη «μαύρη» οικονομία δηλαδή την παραοικονομία, διότι ως γνωστόν ο παραοικονομών έχει πλεονέκτημα έναντι του νόμιμου εμπόρου, πλεονέκτημα το οποίο στηρίζεται κατά κύριο λόγο στο ότι δεν καταβάλλει φόρους ούτε ασφαλιστικές εισφορές, με αποτέλεσμα να καθίσταται περισσότερο ανταγωνιστικός και να μπορεί να προσφέρει αγαθά και υπηρεσίες, έστω αμφιβόλου ποιότητας, σε καλύτερες τιμές.

Με προηγούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις, επήλθε μείωση των εισοδημάτων κατά συνέπεια και της αγοραστικής δύναμης μεγάλης μερίδας των πολιτών, με αποτέλεσμα ήδη να καταγράφεται παράλληλη μείωση της κατανάλωσης, να μειώνονται αντίστοιχα τα φορολογικά έσοδα και να αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς το δημοσιονομικό έλλειμμα.

Όταν ένα μεγάλο ποσοστό του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος δεν είναι καταγεγραμμένο, όταν η παραοικονομία ανθεί, «εξορθολογισμός» στην έμμεση φορολογία, όπως αυτή του ΦΠΑ, οδηγεί σε ακριβώς αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, ειδικά σε περιόδους όπως αυτή που διανύουμε, όπου η χώρα μας βρίσκεται σε βαθιά οικονομική ύφεση, η οποία προβλέπεται να διαρκέσει για ακόμα πολλά χρόνια.