Τα ισοδύναμα «κόντρα» στα έσοδα των Ταμείων

Λίγες ημέρες πριν από την τελική διαπραγμάτευση με τους «Θεσμούς» για το Aσφαλιστικό, η κυβέρνηση αναζητά εναλλακτικά μέτρα, προκειμένου να αποτραπούν περαιτέρω μειώσεις τουλάχιστον στις κύριες συντάξεις.



Είναι απολύτως λογικό και επιβεβλημένο να γίνει η προσπάθεια αυτή και να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια.

Έχει όμως ιδιαίτερη σημασία να δούμε ποια θα μπορούσαν να είναι τα ισοδύναμα μέτρα και εάν αυτά μπορούν να δώσουν απάντηση στο πρόβλημα ή απλά να το μεταθέσουν για μια μικρή ή μεγαλύτερη χρονικά περίοδο.

Είναι γνωστό ότι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει τεθεί από την ελληνική πλευρά η αύξηση των εργοδοτικών εισφορών.

Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο στην εφαρμογή του θα δημιουργούσε μεγάλες παρενέργειες και μάλιστα με αμφίβολο οικονομικό αποτέλεσμα σε σχέση με τα έσοδα των Ταμείων. Η εμπειρία των τελευταίων ετών έχει δείξει ότι η αύξηση των εισφορών δεν συνοδεύεται πλέον με ανάλογη αύξηση των εσόδων.

Αντίθετα, οδηγεί σε μείωση της εισπραξιμότητας λόγω της αδυναμίας φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων να ανταποκριθούν σε αυξημένες εισφορές.

Από την άλλη πλευρά, όταν η μέγιστη προτεραιότητα σήμερα είναι να υπάρξει μια αποκλιμάκωση της ανεργίας, δεν είναι δυνατόν να αυξάνεται το μη μισθολογικό κόστος.

Υπάρχει ένα άλλο σενάριο που αφορά τη θέσπιση φόρου επί των τραπεζικών συναλλαγών. Όμως, μπορούν να αυξηθούν οι ήδη ακριβές υπηρεσίες που προσφέρουν οι τράπεζες, πολύ περισσότερο όταν σχεδιάζεται να γίνονται όλες οι συναλλαγές μέσα από το τραπεζικό σύστημα;

Πολύ δύσκολη και οπωσδήποτε αρνητική επιλογή για το κλίμα που επιβάλλεται να διαμορφωθεί στη σχέση των τραπεζών με τους πολίτες. Τους πολίτες που με τον ένα ή άλλο τρόπο καλούνται να πληρώσουν για ακόμη μια φορά.

Την ίδια στιγμή και αυτό είναι το μεγάλο θέμα, δεν ασχολείται κανένας με ορισμένα πολύ κρίσιμα θέματα που αφορούν τα έσοδα των Ταμείων.

Όλοι μιλούν για την ανάγκη περιορισμού της εισφοροδιαφυγής.

Πώς όμως θα ελεγχθεί χωρίς στοιχειώδεις υποδομές και το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό; Πόσες επιχειρήσεις μπορούν να ελέγξουν σήμερα οι ελάχιστοι υπάλληλοι που έχουν απομείνει στο ΙΚΑ και τα άλλα Ταμεία ή στο Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας;

Δυστυχώς ελάχιστες και αυτό είναι γνωστό σε όσους επιδίδονται συστηματικά στο... σπορ της εισφοροδιαφυγής. Και δεν είναι μόνο η ανασφάλιστη εργασία που αποτελεί μια μεγάλη πληγή. Είναι και το τι δηλώνει η κάθε επιχείρηση σε σχέση με το τι συμβαίνει στην πραγματικότητα. Στην πραγματικότητα σήμερα, περισσότερο από ποτέ, δηλώνονται εργαζόμενοι με μερική απασχόληση, ενώ εργάζονται όχι απλά με πλήρες ωράριο αλλά και με υπερωριακή απασχόληση, χωρίς υπερωρίες. Δηλώνονται εργαζόμενοι με χαμηλότερες αποδοχές σε σχέση με τις καταβαλλόμενες, προκειμένου να αποφύγουν την καταβολή των αντίστοιχων εισφορών.

Από την άλλη πλευρά, ποιος παρακολουθεί σήμερα τις πληρωμές σε μια τακτική βάση και ποιος ενημερώνει τον επαγγελματία, τον επιχειρηματία, τον αγρότη για την οφειλή του;

Κανένας, δυστυχώς, και το αποτέλεσμα είναι ότι τον τελευταίο που θα σκεφθεί να πληρώσει ένας κακοπληρωτής, είναι εκείνον που τον ενοχλεί λιγότερο ή και καθόλου, όπως συμβαίνει με τα Ταμεία.

Ήρθαν και οι ρυθμίσεις με τις 100 δόσεις που δημιούργησαν προσδοκίες ότι θα αποδώσουν κάποια έσοδα στα Ταμεία. Όμως δεν αποδίδουν και ο λόγος που δεν αποδίδουν είναι ότι δεν συνδέονται με τη δυνατότητα της επιχείρησης και γενικότερα του οφειλέτη.

Οι ρυθμίσεις της περιόδου 2011-2013 απέδιδαν πολύ περισσότερο γιατί είχε δοθεί μεγαλύτερο βάρος στις τρέχουσες εισφορές, κάτι που έχει ιδιαίτερη αξία για τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Όσοι είχαν ενταχθεί σε εκείνες τις ρυθμίσεις, απεντάχθηκαν με το σύστημα των 100 δόσεων, αφού υποχρεώθηκαν να πληρώνουν πολύ μεγαλύτερη δόση έναντι της παλιάς οφειλής.

Όλα αυτά βέβαια δεν είναι εύκολο να τα ανατρέψεις σε συνθήκες τόσο βαθιάς κρίσης. Όμως θα πρέπει και εδώ να εξαντλήσεις όσα περιθώρια υπάρχουν και υπάρχουν αυτά τα περιθώρια. Μπορεί ακόμη και σήμερα να βελτιωθεί η κατάσταση σε σχέση με τα έσοδα των Ταμείων.

Το δίκαιο, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι να επιβαρύνεις τις συνεπείς επιχειρήσεις γιατί δεν μπορείς να... εφαρμόσεις κανόνες για τους ασυνεπείς.

Το δίκαιο δεν είναι να αυξάνεις τις εισφορές επειδή δεν μπορείς να... εισπράξεις τις θεσμοθετημένες εισφορές ή να υποχρεώνεις τον πολίτη να πληρώσει και νέους φόρους, γιατί διατηρείται ένα σύστημα ανοχής σε όσους δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους.