Κάποιες μεσουράνησαν επί δεκεατίες στο εγχώριο λιανεμπόριο τροφίμων. Άλλες διατηρούσαν πολύ ισχυρή παρουσία στις τοπικές αγορές που δραστηριοποιούνταν, ενώ όλες τους είχαν πιστούς καταναλωτές.
Ο λόγος για τις δεκάδες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι οποίες δεν κατάφεραν να αντέξουν στον χρόνο, είτε γιατί πτώχευσαν, είτε γιατί εξαγοράστηκαν, είτε γιατί αποχώρησαν από την ελληνική αγορά. Η πιο πρόσφατη περιπτώση είναι αυτή της «Βερόπουλος». Η ιστορική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, η οποία συνέδεσε όσο λίγες τον όνομά της με τον κλάδο, θα αποτελέσει σύντομα παρελθόν.
Οπως ανακοίνωσε πριν από μερικές ημέρες ο νέος ιδιοκτήτης της εταιρείας -η METRO της οικογένειας Παντελιάδη- τα καταστήματά της «Βερόπουλος» θα μετονομαστούν σταδιακά σε My Market μέχρι το τέλος του 2016, ενώ η εταιρική ενοποίηση θα γίνει σε μεταγενέστερο χρόνο. Το πλήγμα που υπέστη η φήμη της «Βερόπουλος» από τα άδεια ράφια μέτρησε καταλυτικά στην απόφαση να αποσυρθούν τα σήματά της από την αγορά, και να αντικατασταθούν από αυτά των My Market, τα οποία απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης του καταναλωτικού κοινού.
Το βάρος της κρίσης
Η «Βερόπουλος» ίδρυσε το πρώτο της κατάστημα το 1973 και ήταν η πρώτη ελληνική αλυσίδα που το 1997 άνοιξε κατάστημα στα Βαλκάνια. Αν και πρωτοπόρος, η κρίση δεν της χαρίστηκε. Έτσι, μετά την αποτυχημένη προσπάθεια να συνεργαστεί με την «Σκλαβενίτης», προσδέθηκε στο άρμα της METRO, η οποία έψαχνε από καιρό την κατάλληλη ευκαιρία για να κάνει το μεγάλο βήμα.
Στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας« πέρασε και η Ατλάντικ Σούπερ Μάρκετ, η άλλοτε πέμπτη μεγαλύτερη αλυσίδα της χώρας και μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρείες.
Η αυλαία έπεσε το 2011, ύστερα από την κήρυξή της σε πτώχευση από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών εξαιτίας της αδυναμίας της να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προς τους προμηθευτές της. Καθοριστικής σημασίας ήταν και η κόντρα που σοβούσε ανάμεσα στους βασικούς μετόχους, την οικογένεια Αποστόλου και την οικογένεια Λαουτάρη, στη διάρκεια της οποίας εκτοξεύθηκαν εκατέρωθεν σκληρές κατηγορίες. Μάλιστα, η διαμάχη των δύο πλευρών έφθασε μέχρι το ελληνικό Κοινοβούλιο(!), με σχετική ερώτηση που κατέθεσε πέρυσι βουλευτής της αντιπολίτευσης.
«Ρολά» επίσης κατέβασε, καθώς δεν άντεξε τον ανταγωνισμό και την κρίση η «Αρβανιτίδης». Τα σήματα της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας απεσύρθησαν από την αγορά όταν πέρασε στον έλεγχο της «Καρυπίδης», η οποία τα ενέταξε αμέσως στο δίκτυο franchise των Carrefour.
Μεγαλύτερα σχήματα
Εκτός από τα «μεγάλα ονόματα» του χώρου που ενσωματώθηκαν σε άλλο δίκτυο, υπήρξαν και δέκαδες άλλες τοπικές αλυσίδες που ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο... Ανάμεσα σε αυτές, ήταν η «Ξυνός» στην Αθήνα και «Πειραϊκόν» στον Πειραιά, καθώς και οι αλυσίδες Λαλιώτης στη Βοιωτία και Κρόνος (διατηρεί την επωνυμία της) που εντάχθηκαν στην «Μαρινόπουλος». Η τελευταία στην εποχή της παντοδυναμίας της, είχε επίσης εξαγοράσει την αθηναϊκή «Τρέσκο» το 1990, την «Πασχαλιάς» στην Κεντρική Μακεδονία, την Κρέτα Μάρκετ στα Χανιά, την «Ρέθυμνο Μάρκετ» και «Μιχαηλίδης» στο Ηράκλειο, αλλά και την «Κοκκινίδης» στη Ρόδο. Πολλές αλυσίδες μπήκαν και κάτω από την «ομπρέλα» της «ΑΒ Βασιλόπουλος». Η εταιρεία που ανήκει στον πολυεθνικό όμιλο της Delhaize-Ahold, από το 2000 και μετά εξαγόρασε την αλυσίδα Τροφό τα Cash & Carry ENA - τα οποία διατηρούν ακόμη και σήμερα το όνομα τους. Κάτω από την «ομπρέλα» της ΑΒ Βασιλόπουλος μπήκαν επίσης η «Κορυφή» στη Θράκη και πρόσφατα η «Κανάκης» στη Σαλαμίνα. Από εκεί και πέρα, αν και χαμηλών τόνων στο δίκτυο της «Σκλαβενίτης» ενσωματώθηκαν η «Παπαγεωργίου», καθώς επίσης και εννέα καταστήματα της Ατλάντικ, πέντε της «Μπαλάσκας», τέσσερα της «Δούκας» το 2013 αλλά και εννέα της Εxtra Πρώτα και Φθηνά την ίδια χρονιά. Στην «Σκλαβενίτης» πέρασαν και τα εννέα καταστήματα χονδρικής της Μakro Cash & Carry, τα οποία πρόσφατα κατέβασαν ταμπέλες και μετονομάστηκαν σε The Mart.
Στην «Μασούτης» εντάχθηκαν μια σειρά από αλυσίδες της Θεσσαλονίκης, όπως οι Αφοί Μουμιτζίδη, Σούπερ Μάρκετ Διεθνές, Συν Ένα, Φτηνή Αγορά, η αλυσίδα Φτηνή Αγορά στην Καβάλα, η Καραόγλου Μάρκετ στην Λάρισα, καθώς και οι Γκαγκούτης και Κόντρα που είχαν αναπτυχθεί σε αρκετούς νομούς της Μακεδονίας. Στον Μασούτη πέρασαν επίσης η Ευρωμάρκετ στα Τρίκαλα, η Πασχαλίδης στην Κατερίνη, η Γεωργάκος στον Βόλο, η Υπεραγορά Τσιντσάρης στις Σέρρες αλλά και το αντίπαλον δέος στη Β. Ελλάδα, η «Μπίσκας».
Το «παρών» στη συγκέντρωση δυνάμεων έχει δώσει και η «Μάρκετ ιν», η οποία εξαγόρασε τον χορό των εξαγορών με την «Σταϊκός» το 1998 και την Τροφοπηγή στον Ζωγράφο ένα χρόνο μετά και συνέχισε με την Φιλία, την Αλιμέντα Νόβα, τον Αγγελίδη, τον Εμπορικό Κόμβο και της «Λιάσκος» την περασμένη δεκαετία.
Τέλος, στον Γαλαξία, εντάχθηκαν τα Αργώ Μάρκετ το 1991 και δύο χρόνια αργότερα τα σούπερ μάρκετ των πολυκαταστημάτων Πολιτικός στην Λαμία. Για να ακολουθήσει η Μάρκετ Ελλάς ένα χρόνο μετά στην Αθήνα και τα Καταναλωτής Konsum στην Βόρεια Ελλάδα. Από και εκεί και πέρα υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός αλυσίδων που δεν μπόρεσαν να κρατηθούν όρθιες. Από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι αυτή της «Μπαλής» στα Τρίκαλα, της «Γαλαγαλάς» στην Καρδίτσα και της Λάρισα Μάρκετ και των Παύλου και Παμβώτις στην Ηπειρο.
Μπαράζ εξαγορών... πριν από την κατάρρευση
Εκτός από τις παραπάνω υπάρχουν και μια σειρά από άλλες αλυσίδες, οι οποίες εξαγοράστηκαν από την «Βερόπουλος», την «Ατλάντικ» και την «Αρβανιτίδης» πριν αυτές περάσουν στον έλεγχο κάποιου άλλου ομίλου. Η πρώτη μάλιστα, έκανε την πρώτη μεγάλη εξαγορά που τάραξε τα νερά του κλάδου εκείνη την εποχή, αποκτώντας τα σούπερ μάρκετ «Αθήνα» (24 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα) ενώ οκτώ χρόνια αργότερα θα εξαγοράσει την Πανεμπορική (43 καταστήματα σε 11 πόλεις της Ελλάδας) ενώ το 2007 τις αλυσίδες Τροφίνο και Αστέρας στην Αθήνα. Σειρά εξαγορών είχε κάνει και η «Αρβανιτίδης», η οποία είχε αποκτήσει μεταξύ άλλων την «Κεχαγιόγλου» στην Ημαθία το 1997, τα Μάρκετ Γαλαξίας, Δίπλα, Ρόμβος στην Θεσσαλονίκη και ΒΣΜ στη Χαλκιδική το 2001 και στη συνέχεια την ΑΣΕΛΕ ΑΕ του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων και την Υπεραγορά Λαδά στην Κοζάνη το 2003. Η Ατλάντικ, από την πλευρά της, είχε αποκτήσει την Νικολαίδης, την Χριστόπουλος στην Αθήνα, την Κυψέλη στην Πελλοπόνησο, την Ιmage στα Τρίκαλα και την Φάρμα Τετράς.
Την ίδια στιγμή, υπήρξαν και πολυθνικές που αποχώρησαν κακήν κακώς από τη χώρα, καθώς δεν κατάφεραν να εδραιωθούν. Μια τέτοια ήταν η περίπτωση της γερμανικής Aldi, η οποία ήρθε με τυμπανοκρουσίες στην Ελλάδα και αποχώρησε προς τα τέλη του 2010, ένα μόλις χρόνο μετά την επίσημη έναρξη των εργασιών της επί ελληνικού εδάφους και έχοντας δαπανήσει το ποσό-μαμούθ του 1 δισ. ευρώ για τους σκοπούς της επέκτασής της. Λίγο πριν είχε αποχωρήσει και μια ακόμη γερμανική αλυσίδα, η εκπτωτική Plus, η οποία πούλησε τα καταστήματά της στην ΑΒ Βασιλόπουλος, καθώς και η Dia που απορροφήθηκε από την Carrefour Μαρινόπουλος.