Οι κανόνες για την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών

Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης των φυσικών και νομικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, διαδραματίζει ο τρόπος προσδιορισμού του ύψους των καθαρών και στη συνέχεια των φορολογητέων κερδών.



Ειδικότερα, όπως προβλέπει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα θεωρείται το σύνολο των εσόδων από τις επιχειρηματικές συναλλαγές μετά την αφαίρεση των επιχειρηματικών δαπανών, των αποσβέσεων και των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις.

Σε ότι αφορά τις επιχειρηματικές δαπάνες έχει τεθεί ο γενικός κανόνας για την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών με την έννοια ότι, καταρχήν εκπίπτουν όλες οι επιχειρηματικές δαπάνες που πληρούν σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια, ήτοι :

α) Πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, δηλαδή οι δαπάνες που κρίνονται απαραίτητες από τον επιχειρηματία ή τη διοίκηση της επιχείρησης για την επίτευξη του επιχειρηματικού σκοπού, την ανάπτυξη των εργασιών, την βελτίωση της θέσης της στην αγορά, εφόσον αυτή ενεργείται μέσα στα πλαίσια της οικονομικής αποστολής της και συμβάλλει στη δημιουργία φορολογητέου εισοδήματος, δηλαδή όλες εκείνες οι δαπάνες οι οποίες θα δημιουργήσουν συνθήκες κέρδους βραχυπρόθεσμα ή/και μακροπρόθεσμα, και

β) Αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η φορολογική διοίκηση, δηλαδή δεν πρέπει να είναι εικονικές ή πλασματικές ή υποτιμολογημένες ή υπερτιμολογημένες, και

γ) Εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά, δηλαδή οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν καταχωρηθεί στα λογιστικά αρχεία της επιχείρησης είτε με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία (π.χ. τιμολόγια κ.λπ.) είτε απολογιστικά (π.χ. αποσβέσεις).

Επίσης στον Κ.Φ.Ε. αναφέρονται περιοριστικά οι κατηγορίες επιχειρηματικών δαπανών που δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα οι οποίες εντάσσονται σε δύο κατηγορίες :

α) Σε αυτές που λόγω του είδους τους δεν εκπίπτουν χωρίς να απαιτείται η συνδρομή άλλου όρου ή προϋπόθεσης.

β) Σε αυτές που δεν εκπίπτουν μόνον κατά το μέτρο που υπερβαίνουν ορισμένο αριθμητικό όριο.

Κατά συνέπεια οποιαδήποτε δαπάνη είναι σύμφωνη (πληροί) τα κριτήρια εκπεσιμότητας και συγχρόνως δεν αναφέρεται στον περιοριστικό κατάλογο των μη εκπιπτομένων δαπανών εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα.

Παρατηρούμε λοιπόν ότι, ο ισχύων από την 1.1.2014 Κ.Φ.Ε. έχει εισάγει νέους και σαφείς κανόνες σε ότι αφορά τις επιχειρηματικές δαπάνες, κανόνες οι οποίοι είναι απλοί και κατανοητοί. Η σαφής διάκριση των δαπανών σε φορολογικά εκπιπτόμενες ή μη συμβάλλει στην αποδοτική, συνεπώς αποτελεσματική, λειτουργία του φορολογικού συστήματος της χώρας, σε αντίθεση από τους αντίστοιχους κανόνες του προϊσχύοντος Κ.Φ.Ε. που παρήγαγαν στρεβλώσεις και αύξαναν δραματικά το κόστος φορολογικής συμμόρφωσης.

Στο ερώτημα αν χρειάζονται κανόνες, ειδικά σε ότι αφορά την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών, είναι σαφές ότι η απάντηση είναι ναι και λόγω του ότι οι κανόνες αυτοί διαμορφώνουν φορολογική επιβάρυνση, συνεπώς επηρεάζουν και τη λήψη συγκεκριμένων επιχειρηματικών αποφάσεων, απαιτείται να ερμηνεύονται ορθά, όπως ήδη έχει γίνει με τη βασική ερμηνευτική εγκύκλιο, έτσι ώστε αυτοί να μην αλλάζουν ερμηνευτικά κατά συνέπεια να μην επαναληφθούν φαινόμενα «νομοθεσίας δια εγκυκλίων», φαινόμενα τα οποία λειτουργούν εις βάρος της όποιας προσπάθειας γίνεται για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στη χώρα.