«Μειώστε τα κόκκινα δάνεια»

Ηχηρά μηνύματα σε κυβέρνηση και τράπεζες για την επιτακτική ανάγκη να επιλυθεί το μείζον πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων έστειλε, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γ. Στουρνάρας.



Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης τονίζει πως δεν πιστεύει σε «μαγικές» και αυτόματες λύσεις, ούτε ότι τα «κόκκινα» δάνεια θα εξαφανιστούν, με την ανάκαμψη της οικονομίας, και υπογραμμίζει με νόημα «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Όπως αναφέρουν οι FT, o κ. Στουρνάρας, ως επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, είναι αντιμέτωπος με έναν τραπεζικό κλάδο, που συγκεντρώνει σωρεία κόκκινων δανείων και ο οποίος πρέπει να εξυγιανθεί ώστε να μετατραπεί σε ατμομηχανή για την οικονομική ανάκαμψη. Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο διοικητής:

1 Πριν από την κρίση, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPL' s) ήταν της τάξης του 5% (του συνολικού δανεισμού), ενώ τώρα αυτά τα δάνεια και άλλες προβληματικές εκθέσεις είναι 45%, σχεδόν 10 φορές μεγαλύτερες. Τώρα δημιουργείται ένα τεράστιο νομοθετικό οπλοστάσιο για να μειωθούν οι προβληματικές εκθέσεις των τραπεζών, από εξωδικαστικούς συμβιβασμούς μέχρι δευτερογενή αγορά. Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που πρέπει ακόμα να γίνουν, όμως το μεγαλύτερο μέρος της νομοθετικής εργασίας έχει ολοκληρωθεί.

2 Έχουν ήδη χορηγηθεί άδειες σε εταιρείες εξυπηρέτησης δανείων. Μια άδεια έχει ήδη δοθεί και εκκρεμούν άλλες πέντε. Την ίδια ώρα όμως, οι τράπεζες, είτε μόνες τους είτε με εταιρείες private equity ή άλλους επενδυτές, θα πρέπει να προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των επιχειρήσεων. Εταιρείες που βρέθηκαν βιώσιμες θα μπορούν να λάβουν ρευστότητα και το πρόβλημά τους θα έχει λήξει. Για τις μη βιώσιμες όμως οι τράπεζες πρέπει να προχωρήσουν σε ρευστοποίηση και εδώ η «μαγική λέξη» είναι τα EBIΤDA (κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων), καθώς εταιρείες που θεωρείται ότι θα έχουν αρνητικό EBITDA ακόμα και μετά τις προσπάθειες αναδιάρθρωσης, ίσως να μην επιβιώσουν.

3 Έκθεση της ΤτΕ δείχνει πως περίπου ένα στα έξι μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι αποτέλεσμα στρατηγικής αθέτησης πληρωμών, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις εμπορικών τραπεζιτών το νούμερο αυτό μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερο. Για παράδειγμα, ενώ υπήρξε ισχυρή τουριστική περίοδος σε ορισμένα ελληνικά νησιά, ο τομέας φιλοξενίας σε αυτές τις περιοχές έχει κόκκινα δάνεια άνω του μέσου όρου. Έτσι μπορούν οι τράπεζες να βρουν ποιος μπορεί να πληρώσει και θα πρέπει να τους ζητήσουν να πληρώσουν αμέσως. Άλλωστε δημιουργείται ένα νέο νομικό οπλοστάσιο. Για παράδειγμα, οι τράπεζες μπορούν να αναγκάσουν νυν μετόχους είτε να βάλουν περισσότερα κεφάλαια στις επιχειρήσεις τους, ώστε να αποπληρώσουν τα χρέη τους, είτε να παραιτηθούν. Υπάρχουν σίγουρα επενδυτές που θέλουν να επενδύσουν σε ξενοδοχεία στην Ελλάδα, άρα η εξεύρεση «φρέσκων» κεφαλαίων και επενδυτών μάλλον δεν είναι πρόβλημα εκεί.

4 Οι τράπεζες πρέπει να λάβουν την πρωτοβουλία να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και εάν δεν το κάνουν, τότε υπάρχει πρόβλημα. Εκτιμάται όμως πως θα το κάνουν, αφού υπάρχουν στόχοι για τα κόκκινα δάνεια. Αν δεν πετύχουν τους στόχους, τότε θα υπάρξουν ποινές, ρυθμιστικές και διοικητικές.

5 Σε ερώτηση για το ότι μεγάλο μέρος της λύσης φαίνεται να είναι η ανάπτυξη μιας λειτουργικής δευτερογενούς αγοράς για τα κόκκινα δάνεια, εκτιμά πως δεν αναμένονται μεγάλες πωλήσεις κόκκινων δανείων στην αρχή, διότι οι τιμές είναι τώρα πολύ χαμηλές. Ωστόσο με την ανάκαμψη οι πωλήσεις αναμένεται να αυξηθούν, ανάλογα με τις τιμές, τις προβλέψεις, τις εγγυήσεις και άλλους παράγοντες. Από την ύψους 40 δισ. ευρώ μείωση των κόκκινων δανείων, που αναμένεται μέσα σε διάστημα τριών ετών, μόνο τα περίπου 5 δισ. ευρώ θα προέρχονται από πωλήσεις στη δευτερογενή αγορά -και τίποτα φέτος. Το μεγαλύτερο μέρος θα προέλθει από την αναδιάρθρωση των δανείων και τις διαγραφές, που είναι ένας πιο ρεαλιστικός δρόμος.

Στρατηγική αθέτησης πληρωμών

Έκθεση της ΤτΕ δείχνει πως περίπου ένα στα έξι μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι αποτέλεσμα στρατηγικής αθέτησης πληρωμών, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις εμπορικών τραπεζιτών το νούμερο αυτό μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερο.

Ποινές

Οι τράπεζες πρέπει να λάβουν την πρωτοβουλία να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και εάν δεν το κάνουν, τότε υπάρχει πρόβλημα. Εκτιμάται όμως πως θα το κάνουν, αφού υπάρχουν στόχοι για τα κόκκινα δάνεια. Αν δεν πετύχουν τους στόχους, τότε θα υπάρξουν ποινές, ρυθμιστικές και διοικητικές.

Εντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία

Ενώ οι πολιτικοί και οι πιστωτές τσακώνονται για τους όρους του προγράμματος, επιχειρήσεις και επιχειρηματίες προσαρμόζονται σε νέες πραγματικότητες και ευκαιρίες. Αυτό αναφέρουν οι Financial Times σε ειδικό αφιέρωμα με τίτλο «Επιχειρείν στην Ελλάδα», όπου επισημαίνεται πως οι ξένοι επενδυτές, από αεροδρόμια έως επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, αγοράζουν τα περιουσιακά στοιχεία που ιδιωτικοποιεί η κυβέρνηση του Αλ. Τσίπρα. Σε άρθρο της με τίτλο «Ο Τσίπρας περπατά στο τεντωμένο σκοινί των μεταρρυθμίσεων» η βρετανική εφημερίδα αναφέρει πως ο πρωθυπουργός ανυπομονεί να δει την Ελλάδα να επιστρέφει στις αγορές το 2017, ύστερα από απουσία τριών ετών. «Σίγουρα βλέπουμε αλλαγή στάσης», δήλωσε Έλληνας χρηματοοικονομικός σύμβουλος σύμφωνα με το άρθρο με τον ίδιο να εκτιμά πως υπάρχει ανανεωμένο ενδιαφέρον για τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, την ώρα που σχεδιάζονται ιδιωτικοποιήσεις σε υποδομές και ενεργειακές εταιρείες. «Πολλά έγιναν πέρυσι», δήλωσε ο Γιώργος Σταθάκης υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με τους FT. «Σημαντικά έργα ωριμάζουν και υπάρχει πολύ ενδιαφέρον για επενδύσεις που έχουν δρομολογηθεί». Όπως σημειώνουν οι FT, οι αναλυτές συγκλίνουν στο ότι η οικονομία σταθεροποιείται σταδιακά, όμως οι προοπτικές σκιάζονται και πάλι από τις διαφωνίες των πιστωτών. Από την πλευρά της η κυβέρνηση υπολογίζει σε μια γρήγορη συμφωνία, ενώ hedge funds θα έβλεπαν θετικά νέες εκδόσεις ομολόγων από το δημόσιο, εφόσον όμως ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, το χρέος κριθεί βιώσιμο και υπάρχει πολιτική σταθερότητα. Σύμφωνα με το άρθρο ο ΣΥΡΙΖΑ πληρώνει ήδη υψηλό πολιτικό τίμημα, για το ότι έχει «αγκαλιάσει» τον καπιταλισμό, όπως αυτό αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις. Από την άλλη, η ανάληψη της προεδρίας της ΝΔ από τον Κ. Μητσοτάκη, έδωσε σημαντική ώθηση στη δημοφιλία του κόμματος του και οι υποστηρικτές του δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται για το ότι ίσως επωμιστούν περαιτέρω οικονομικά βάρη με την επιμονή του κ. Μητσοτάκη να τηρηθούν οι δεσμεύσεις, εάν αναλάβει την πρωθυπουργία. «Θα εφαρμόσουμε το πρόγραμμα διάσωσης στο σύνολό του, και όχι μόνο θα το εφαρμόσουμε αλλά θα προσθέσουμε περισσότερες μεταρρυθμίσεις - στη δημόσια διοίκηση, την παιδεία και τη δικαιοσύνη», δήλωσε ο Κ. Μητσοτάκης στη βρετανική εφημερίδα και υποστήριξε πως η κυβέρνησή του θα είναι η πρώτη που θα επιδείξει «πραγματική ιδιοκτησία» της μεταρρυθμιστικής ατζέντας.