Να αλλάξει η Ευρώπη για να μη βουλιάξει

Τόσο τα αποτελέσματα στην Ιταλία όσο και στην Αυστρία, με το μεγάλο ποσοστό που πήρε ο υποψήφιος της ακροδεξιάς, δεν ταρακούνησαν τις αγορές, όπως ίσως περίμεναν πολλοί. Ισως τα χρηματιστήρια και οι ισοτιμίες στα νομίσματα να έχουν αυτονομηθεί με τέτοιο τρόπο που δεν επηρεάζονται από γεγονότα που άλλοτε θα προκαλούσαν σεισμό.



Ούτε στην περίπτωση του Brexit, ούτε και με την εκλογή του Τραμπ υπήρξε κατάρρευση στα χρηματιστήρια, το αντίθετο μάλιστα. Προφανώς οι επενδυτές αντιδρούν με μακροπρόθεσμη προοπτική και βλέπουν ότι δεν θα υπάρξουν δραματικές αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία, τουλάχιστον για το επόμενο διάστημα.

Ωστόσο, οι πολιτικές εξελίξεις δεν πρέπει να αναλύονται μόνο σε σχέση με τις προθέσεις των επενδυτών και τις αντιδράσεις των αγορών. Η δεινή ήττα του Μ. Ρέντσι και η περιδίνηση στην οποία εισέρχεται η Ιταλία δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητες για το μέλλον της ενωμένης Ευρώπης.

Είναι, άλλωστε, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, οι τράπεζές της αποτελούν βαρόμετρο για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Στις Βρυξέλλες, το Βερολίνο, στα άλλα κέντρα λήψης αποφάσεων θα πρέπει να πάρουν το μήνυμα που έστειλαν και οι Ιταλοί. Οτι δηλαδή οι αδιέξοδες πολιτικές, η στρατηγική που δεν οδηγεί σε λύσεις στα μείζονα προβλήματα των λαών, τελικά οδηγεί και στον λαϊκισμό. Και στην ενίσχυση των ακροδεξιών ή στην άνοδο στην εξουσία γραφικών πολιτικών.

Μπορεί, λοιπόν, το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα να μην επιλέγει τη θεωρία της στρουθοκαμήλου και να βάζει το κεφάλι στην άμμο κάθε φορά που ένα εκλογικό αποτέλεσμα είναι αντίθετο με τις επιταγές του;

Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει για να μη βουλιάξει. Πρέπει να δώσει έμφαση στην ανάπτυξη, στην παραγωγή νέου πλούτου, στην ενίσχυση της απασχόλησης και την ενδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Με κανόνες, βεβαίως, αλλά όχι να καταστραφούν οι λαοί.