Εξάμηνη παράταση στην καταβολή των νέων συντάξεων και εφάπαξ αποφάσισε η κυβέρνηση, την ίδια ώρα που η διατείνεται ότι επιδιώκει την αναστολή της περικοπής των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων το 2019.
Συγκεκριμένα, αντί για τέλος του περασμένου Ιουνίου, η κυβέρνηση θα εξοφλήσει το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών εκκρεμών αιτήσεων έως τέλος Δεκεμβρίου.
Η καθυστέρηση στην εξόφληση των υποχρεώσεών της προς τους νέους συνταξιούχους τροφοδοτεί ακόμα περισσότερο το διαφαινόμενο υπερπλεόνασμα στα Ταμεία (και συνολικά στον Προϋπολογισμό).
Με τη σειρά του, το πλεόνασμα αποτελεί το "όχημα" για τις επιχειρούμενες ανατροπές στο μέτωπο των ψηφισμένων περικοπών των αποδοχών των ήδη συνταξιούχων το 2019. Κι αυτό, γιατί λιγότερες νέες συντάξεις σημαίνει χαμηλότερες δαπάνες συνολικά για τις συντάξεις και, συνεπώς, υψηλότερο πλεόνασμα στον προϋπολογισμό των Ταμείων...
Η καθυστέρηση καταβολής των νέων συντάξεων επιτρέπει στα Ταμεία να εντάξουν σταδιακά στις δαπάνες τους το κόστος της εξόφλησης του σημερινού stock των 174.000 εκκρεμών συντάξεων και εφάπαξ, το οποίο θα στοίχιζε κοντά στα 850 εκατ. ευρώ.
Ενώ, όμως, η κυβέρνηση ποντάρει σε ένα αμφίβολο αποτέλεσμα –δηλαδή το μέλλον των σημερινών συντάξεων–, ασφαλισμένοι που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα θα αργήσουν ακόμα περισσότερο να λάβουν τη σύνταξη την οποία δικαιούνται, έστω και δραματικά μειωμένη, όπως προκύπτει από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου.
Νέα προθεσμία
Καλά πληροφορημένες πηγές του "Κ" αναφέρουν πως το διοικητικό συμβούλιο του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) έκανε δεκτή την εισήγηση του νέου διοικητή, κ. Λάμπρου Σέμπου, σύμφωνα με την οποία τα ειδικά κλιμάκια των υπαλλήλων του ασφαλιστικού υπερφορέα που συστάθηκαν για την επιτάχυνση της έκδοσης νέων συντάξεων θα συνεχίσουν τη δουλειά τους έως τις 31 Δεκεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι, με βάση προηγούμενη απόφαση, το έργο τους έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί έως τα τέλη του περασμένου μήνα.
Ωστόσο, η αποψίλωση του ΕΦΚΑ από υπαλλήλους λόγω μαζικών μετατάξεων-αποσπάσεων σε συνδυασμό με την καθυστέρηση έκδοσης υπουργικών εγκυκλίων συνεχίζουν να φέρνουν καθυστέρηση έκδοσης οριστικών αποφάσεων για τις συντάξεις.
Γι' αυτό ο ΕΦΚΑ θα παρατείνει κατά ένα επιπλέον εξάμηνο το χρονικό περιθώριο για την έκδοση των οριστικών αποφάσεων.
"Βόμβα" ανεξοφλήτων
Αρμόδια στελέχη των Ταμείων αναφέρουν στο "Κ" πως ως μνημονιακός στόχος εξακολουθεί να ισχύει: Έως τέλη Αυγούστου θα πρέπει να μείνουν κοντά στις 40.000 εκκρεμείς αιτήσεις για νέες κύριες συντάξεις. Αυτός ο στόχος είναι "εφικτό" να επιτευχθεί, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Οι πηγές σημειώνουν πως, αυτήν τη στιγμή, εκκρεμούν κοντά στις 54.000 αιτήσεις. Το κόστος για την εξόφλησή τους ανέρχεται σε 220 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, αυτό θα πέσει έως και στα 150-160 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι έως τώρα εκκαθαρίσεις αιτήσεων δείχνουν ότι κοντά στο 30% των αιτήσεων είναι άκυρες, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Κι αυτό, ενώ κάθε μήνα εκδίδονται 18.000 οριστικές αποφάσεις για συντάξεις, ενώ κατατίθενται 12.000 νέες αιτήσεις. Με άλλα λόγια, συνολικά μειώνεται το stock των αιτήσεων, καθώς οι αιτήσεις που εκκαθαρίζονται είναι λιγότερες σε σχέση με αυτές που κατατίθενται.
Την ίδια ώρα, στα 242 εκατ. ευρώ ανέρχεται το κόστος καταβολής περίπου 90.000 εκκρεμών επικουρικών συντάξεων. Εξάλλου, στα 385 εκατ. ευρώ ανέρχεται το κόστος καταβολής 31.000 εκκρεμών εφάπαξ.
Με άλλα λόγια, οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές των συνταξιοδοτικών ταμείων προς τους ασφαλισμένους ανέρχονται σε 847 εκατ. ευρώ (αφορούν 175.000 εκκρεμείς αιτήσεις), αν και το ποσό εκτιμάται ατύπως από αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη των Ταμείων ότι είναι χαμηλότερο λόγω των ακυρωτικών συνταξιοδοτικών αποφάσεων. Δεδομένου ότι η ειδική χρηματοδότηση για την εξόφληση νέων κύριων συντάξεων και εφάπαξ έχει απορροφηθεί (972 εκατ. ευρώ), τα Ταμεία πρέπει εφεξής να πληρώσουν με δικούς τους πόρους, εν πολλοίς, τις νέες αυτές παροχές.
Αναθεωρούνται οι προβλέψεις
Τα συνολικά χρέη των Ταμείων προς τους ασφαλισμένους, ειδικά καθώς θα εξοφληθούν πιο αργά από όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί, δεν θα επηρεάζουν την εκτέλεση του προϋπολογισμού τους. Αυτή φαίνεται πως βελτιώνεται συνεχώς, σύμφωνα με όσα αναφέρουν αρμόδια στελέχη τους.
Συγκεκριμένα, το πλεόνασμα του ΕΦΚΑ έκλεισε στο 5μηνο του 2018 στα 985 εκατ. ευρώ, έναντι πρόσφατα αναθεωρημένης πρόβλεψης για πλεόνασμα κοντά στα 500 εκατ. ευρώ.
Άτυπες προβλέψεις στελεχών των Ταμείων μιλούν με "σχετική ασφάλεια" πλέον για πλεόνασμα έως και 1,4 - 1,5 δισ. ευρώ φέτος. Με άλλα λόγια, αν το σενάριο αυτό επαληθευτεί, τα Ταμεία θα έχουν πετύχει το 2018 το πλεόνασμα που προέβλεπε το περσινό Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για το 2019, μετά –μάλιστα– την εφαρμογή των ψηφισμένων περικοπών στις συντάξεων. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να επιτευχθεί το πλεόνασμα του 2019 φέτος χωρίς καμία μείωση συντάξεων.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως το πλεόνασμα του 2019, χωρίς την περικοπή των ψηφισμένων μειώσεων στις συντάξεις, θα μπορούσε να αγγίξει κατ' ελάχιστον τα 2 δισ. ευρώ και κατά μέγιστον τα 3 δισ. ευρώ. Οι εκτιμήσεις αυτές, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, "οπλίζουν" την κυβέρνηση για να διεκδικήσει ακόμα και την αναστολή των περικοπών του 2019. Ωστόσο, οι ίδιοι κύκλοι τονίζουν, αυτό είναι μια "καθαρά πολιτική" και όχι "λογιστική" απόφαση.
