Στη «διάρρηξη» τραπεζικών θυρίδων προχωρά από τις αρχές του νέου έτους ο ελεγκτικός μηχανισμός του υπουργείου Οικονομικών, καθώς στις 31 Δεκεμβρίου λήγει η προθεσμία που έχει δοθεί για την απλοποίηση της διαδικασίας ανοίγματος θυρίδων από τις εφορίες.
Στόχος της κίνησης αυτής του υπουργείου είναι όπως εντοπιστούν χρήματα, κοσμήματα και άλλα τιμαλφή που μπορεί να κρύβουν σε αυτές φορολογούμενοι, οι οποίοι χρωστούν στην εφορία και ενώ έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τις οφειλές τους ούτε πληρώνουν ούτε προχωρούν σε κάποια ρύθμιση.
Με αυτόν τον τρόπο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ευελπιστεί να βάλει στα ταμεία της περισσότερα έσοδα από απλήρωτους φόρους, αφού μεγάλος αριθμός κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών αποδεικνύεται ατελέσφορος. Αξίζει να σημειωθεί ότι το άνοιγμα θυρίδας και η κατάσχεση του περιεχομένου της προβλέπεται ήδη, όμως οι διαδικασίες είναι αυστηρές, καθώς απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη δικαστικής απόφασης ή εισαγγελικής παραγγελίας, ενώ και στην πράξη εφαρμόζεται σε ελάχιστες περιπτώσεις και μόνο για μεγαλοοφειλέτες με χρέη άνω του 1,5 εκατ. ευρώ.
Τι προβλέπει η νομοθεσία
Σε κάθε περίπτωση, ο ισχύων Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», προβλέπει τη δυνατότητα της Φορολογικής Διοίκησης όταν διαπιστώσει παραβάσεις φοροδιαφυγής άνω των 150.000 ευρώ, ή των 300.000 ευρώ ειδικά στην περίπτωση εικονικών και πλαστών τιμολογίων, να επιβάλλει έπειτα από ειδική έκθεση ελέγχου τη δέσμευση του 50% των καταθέσεων, αλλά και του περιεχομένου των θυρίδων. Υπενθυμίζεται ότι σε αντιδιαστολή με τα μετρητά, όπου προβλέπεται δέσμευση του 50%, για το μη χρηματικό περιεχόμενο των θυρίδων ο νόμος δίνει τη δυνατότητα πλήρους δέσμευσης.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι με βάση τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας οι θυρίδες μπορεί να ανοίξουν μόνο με εντολή εισαγγελέα και οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο μπορεί να κατασχεθεί σε περίπτωση που διαπιστωθεί έκνομη δραστηριότητα ή οφειλές προς το Δημόσιο. Η πρόσβαση γίνεται μόνο σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή όταν υπάρχουν κατηγορίες για κακουργηματικές πράξεις, όπως το «ξέπλυμα» χρήματος.
Ειδικότερα, οι τράπεζες έχουν την υποχρέωση να γνωστοποιούν το όνομα κατόχου τραπεζικής θυρίδας στις φορολογικές αρχές, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο της θυρίδας. Αν η εφορία θέλει να κατάσχει το περιεχόμενο τραπεζικής θυρίδας, πρέπει πρώτα να έχει στα χέρια της δικαστική απόφαση. Η κίνηση, βέβαια, της διάρρηξης τραπεζικών θυρίδων από κατάσχεση κάθε άλλο παρά τυχαία μπορεί να θεωρηθεί, αφού η ΑΑΔΕ προχωρά στην υλοποίηση του μέτρου στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου που έχει εκπονήσει για το κυνήγι της φοροδιαφυγής, αλλά και του εντοπισμού και της φορολόγησης του «μαύρου» χρήματος.
Είναι, βέβαια, αξιοσημείωτο ότι τα κατασχετήρια για τους οφειλέτες μπορεί να πέφτουν βροχή, όμως οι λογαριασμοί έχουν μέσα μικροποσά, της τάξης των 10 ευρώ, ενώ σε πολλές περιπτώσεις οι λογαριασμοί είναι άδειοι.
Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι από τις εντολές για δεσμεύσεις καταθέσεων που έστειλε πέρυσι η ΑΑΔΕ στις τράπεζες, όπως έχει αποκαλύψει η «Ν», βρέθηκαν χρήματα σε 580.000 λογαριασμούς, εκ των οποίων οι 290.000, δηλαδή στο 50% αυτών, είχαν υπόλοιπο έως 10 ευρώ, ενώ μόλις το 2% των λογαριασμών είχε πάνω από 5.000 ευρώ.
Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, τα στελέχη των ελεγκτικών υπηρεσιών θεώρησαν αναγκαίο να αλλάξουν τον τρόπο προσέγγισης του εν λόγω θέματος και να βάλουν στο «στόχαστρο» τους υπόχρεους οι οποίοι σκέφτηκαν να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους σε θυρίδες για να τις προστατέψουν από την εφορία.
Στο πλαίσιο αυτό, εξάλλου, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων επιδιώκει με κάθε τρόπο μέχρι το τέλος του έτους να έχει το σχέδιο του νέου και απλούστερου νομοθετικού πλαισίου διάρρηξης τραπεζικών θυρίδων από κατάσχεση, που ουσιαστικά σημαίνει ότι οι θυρίδες όσων χρωστούν στην εφορία θα ανοίγουν ευκολότερα. Το περιεχόμενό τους θα δεσμεύεται και στη συνέχεια θα κατάσχεται από το Δημόσιο προκειμένου να αποπληρωθεί η οφειλή.
Καταθέσεις 7 έως 10 δισ.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι καταθέσεις της τάξης των 7 έως 10 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι έχουν τοποθετηθεί σε τραπεζικές θυρίδες.
Καθαρή φυσικά εικόνα για τις αξίες που έχουν μέσα οι θυρίδες δεν μπορεί να υπάρχει, καθώς το περιεχόμενό τους καλύπτεται από το τραπεζικό απόρρητο.
Εκτιμήσεις όμως από τις εκροές των καταθέσεων των τελευταίων ετών και από την αύξηση της ζήτησης για μισθώσεις θυρίδων δείχνουν ότι έως και το 25% φυλάχθηκε εκεί. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν περί τις 325.000 θυρίδες, εκ των οποίων το 60% έως 70% είναι μισθωμένο.
Προς το παρόν, πάντως, ο τραπεζικός «νόμος» ορίζει ότι οι θυρίδες είναι απαραβίαστες τόσο από την τράπεζα όσο και από κάθε τρίτο. Στο πλαίσιο αυτό, απόντος του μισθωτή, π.χ. λόγω θανάτου ή εγκατάλειψης της θυρίδας, η τελευταία μπορεί να ανοιχτεί μόνο αν συντρέχουν οι νόμιμες προς τούτο προϋποθέσεις και εφόσον τηρηθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο διαδικασίες.
Επιπλέον, οι τράπεζες δεν μπορούν να δεσμεύσουν το περιεχόμενο των θυρίδων ή να απαγορεύσουν το άνοιγμά τους από τον μισθωτή, παρά μόνο σε περιπτώσεις εκτέλεσης αποφάσεων της Δικαιοσύνης ή άλλων Αρχών.
Οι τράπεζες, προκειμένου να εξασφαλίσουν την προστασία των θυρίδων, των συναλλασσομένων και του προσωπικού τους, καθορίζουν, πέραν των όσων προβλέπονται στη νομοθεσία, τα είδη τα οποία απαγορεύεται να φυλάσσονται σε αυτές. Οφείλουν, δε, να ενημερώσουν σχετικά τον πελάτη πριν από τη μίσθωσή της.
Στόχος της κίνησης αυτής του υπουργείου είναι όπως εντοπιστούν χρήματα, κοσμήματα και άλλα τιμαλφή που μπορεί να κρύβουν σε αυτές φορολογούμενοι, οι οποίοι χρωστούν στην εφορία και ενώ έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τις οφειλές τους ούτε πληρώνουν ούτε προχωρούν σε κάποια ρύθμιση.
Με αυτόν τον τρόπο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ευελπιστεί να βάλει στα ταμεία της περισσότερα έσοδα από απλήρωτους φόρους, αφού μεγάλος αριθμός κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών αποδεικνύεται ατελέσφορος. Αξίζει να σημειωθεί ότι το άνοιγμα θυρίδας και η κατάσχεση του περιεχομένου της προβλέπεται ήδη, όμως οι διαδικασίες είναι αυστηρές, καθώς απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη δικαστικής απόφασης ή εισαγγελικής παραγγελίας, ενώ και στην πράξη εφαρμόζεται σε ελάχιστες περιπτώσεις και μόνο για μεγαλοοφειλέτες με χρέη άνω του 1,5 εκατ. ευρώ.
Τι προβλέπει η νομοθεσία
Σε κάθε περίπτωση, ο ισχύων Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», προβλέπει τη δυνατότητα της Φορολογικής Διοίκησης όταν διαπιστώσει παραβάσεις φοροδιαφυγής άνω των 150.000 ευρώ, ή των 300.000 ευρώ ειδικά στην περίπτωση εικονικών και πλαστών τιμολογίων, να επιβάλλει έπειτα από ειδική έκθεση ελέγχου τη δέσμευση του 50% των καταθέσεων, αλλά και του περιεχομένου των θυρίδων. Υπενθυμίζεται ότι σε αντιδιαστολή με τα μετρητά, όπου προβλέπεται δέσμευση του 50%, για το μη χρηματικό περιεχόμενο των θυρίδων ο νόμος δίνει τη δυνατότητα πλήρους δέσμευσης.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι με βάση τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας οι θυρίδες μπορεί να ανοίξουν μόνο με εντολή εισαγγελέα και οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο μπορεί να κατασχεθεί σε περίπτωση που διαπιστωθεί έκνομη δραστηριότητα ή οφειλές προς το Δημόσιο. Η πρόσβαση γίνεται μόνο σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή όταν υπάρχουν κατηγορίες για κακουργηματικές πράξεις, όπως το «ξέπλυμα» χρήματος.
Ειδικότερα, οι τράπεζες έχουν την υποχρέωση να γνωστοποιούν το όνομα κατόχου τραπεζικής θυρίδας στις φορολογικές αρχές, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο της θυρίδας. Αν η εφορία θέλει να κατάσχει το περιεχόμενο τραπεζικής θυρίδας, πρέπει πρώτα να έχει στα χέρια της δικαστική απόφαση. Η κίνηση, βέβαια, της διάρρηξης τραπεζικών θυρίδων από κατάσχεση κάθε άλλο παρά τυχαία μπορεί να θεωρηθεί, αφού η ΑΑΔΕ προχωρά στην υλοποίηση του μέτρου στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου που έχει εκπονήσει για το κυνήγι της φοροδιαφυγής, αλλά και του εντοπισμού και της φορολόγησης του «μαύρου» χρήματος.
Είναι, βέβαια, αξιοσημείωτο ότι τα κατασχετήρια για τους οφειλέτες μπορεί να πέφτουν βροχή, όμως οι λογαριασμοί έχουν μέσα μικροποσά, της τάξης των 10 ευρώ, ενώ σε πολλές περιπτώσεις οι λογαριασμοί είναι άδειοι.
Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι από τις εντολές για δεσμεύσεις καταθέσεων που έστειλε πέρυσι η ΑΑΔΕ στις τράπεζες, όπως έχει αποκαλύψει η «Ν», βρέθηκαν χρήματα σε 580.000 λογαριασμούς, εκ των οποίων οι 290.000, δηλαδή στο 50% αυτών, είχαν υπόλοιπο έως 10 ευρώ, ενώ μόλις το 2% των λογαριασμών είχε πάνω από 5.000 ευρώ.
Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, τα στελέχη των ελεγκτικών υπηρεσιών θεώρησαν αναγκαίο να αλλάξουν τον τρόπο προσέγγισης του εν λόγω θέματος και να βάλουν στο «στόχαστρο» τους υπόχρεους οι οποίοι σκέφτηκαν να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους σε θυρίδες για να τις προστατέψουν από την εφορία.
Στο πλαίσιο αυτό, εξάλλου, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων επιδιώκει με κάθε τρόπο μέχρι το τέλος του έτους να έχει το σχέδιο του νέου και απλούστερου νομοθετικού πλαισίου διάρρηξης τραπεζικών θυρίδων από κατάσχεση, που ουσιαστικά σημαίνει ότι οι θυρίδες όσων χρωστούν στην εφορία θα ανοίγουν ευκολότερα. Το περιεχόμενό τους θα δεσμεύεται και στη συνέχεια θα κατάσχεται από το Δημόσιο προκειμένου να αποπληρωθεί η οφειλή.
Καταθέσεις 7 έως 10 δισ.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι καταθέσεις της τάξης των 7 έως 10 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι έχουν τοποθετηθεί σε τραπεζικές θυρίδες.
Καθαρή φυσικά εικόνα για τις αξίες που έχουν μέσα οι θυρίδες δεν μπορεί να υπάρχει, καθώς το περιεχόμενό τους καλύπτεται από το τραπεζικό απόρρητο.
Εκτιμήσεις όμως από τις εκροές των καταθέσεων των τελευταίων ετών και από την αύξηση της ζήτησης για μισθώσεις θυρίδων δείχνουν ότι έως και το 25% φυλάχθηκε εκεί. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν περί τις 325.000 θυρίδες, εκ των οποίων το 60% έως 70% είναι μισθωμένο.
Προς το παρόν, πάντως, ο τραπεζικός «νόμος» ορίζει ότι οι θυρίδες είναι απαραβίαστες τόσο από την τράπεζα όσο και από κάθε τρίτο. Στο πλαίσιο αυτό, απόντος του μισθωτή, π.χ. λόγω θανάτου ή εγκατάλειψης της θυρίδας, η τελευταία μπορεί να ανοιχτεί μόνο αν συντρέχουν οι νόμιμες προς τούτο προϋποθέσεις και εφόσον τηρηθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο διαδικασίες.
Επιπλέον, οι τράπεζες δεν μπορούν να δεσμεύσουν το περιεχόμενο των θυρίδων ή να απαγορεύσουν το άνοιγμά τους από τον μισθωτή, παρά μόνο σε περιπτώσεις εκτέλεσης αποφάσεων της Δικαιοσύνης ή άλλων Αρχών.
Οι τράπεζες, προκειμένου να εξασφαλίσουν την προστασία των θυρίδων, των συναλλασσομένων και του προσωπικού τους, καθορίζουν, πέραν των όσων προβλέπονται στη νομοθεσία, τα είδη τα οποία απαγορεύεται να φυλάσσονται σε αυτές. Οφείλουν, δε, να ενημερώσουν σχετικά τον πελάτη πριν από τη μίσθωσή της.
