«Εφεδρείες» για τη χρηματοδότηση και νέων μέτρων στήριξης της οικονομίας, με ορίζοντα εφαρμογής μέχρι το τέλος του χρόνου, κρατά το οικονομικό επιτελείο.
Μετά την απόφαση να μην επιβληθεί παρακράτηση φόρου στα αναδρομικά των συνταξιούχων -κάτι που σημαίνει ότι θα γίνει «καθαρή» ένεση ρευστότητας 1,4 δισ. ευρώ στην αγορά-, προετοιμάζεται και το νέο επίδομα θέρμανσης ύψους 84 εκατ. ευρώ, το οποίο θα καταβληθεί έως το τέλος του χρόνου. Η φετινή «καινοτομία» θα είναι ότι θα επιδοτηθούν περισσότεροι καταναλωτές, ακόμη κι αν καταναλώνουν φυσικό αέριο, ξύλα ή πέλετ προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες θέρμανσής τους.
Οι λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν μέχρι το τέλος του μήνα, ενώ έως τότε θα γίνουν γνωστές και οι αποφάσεις της κυβέρνησης για τις νέες διευκολύνσεις αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία.
Όσο για τη συζήτηση για το ενδεχόμενο καταβολής «13ης σύνταξης» στους χαμηλοσυνταξιούχους -και συγκεκριμένα σε όσους θα μείνουν εκτός του καταλόγου δικαιούχων των αναδρομικών- μπορεί να έχει ήδη ανοίξει, αλλά συναντά και πολλές αντίθετες απόψεις ακόμη και μέσα στους κόλπους της κυβέρνησης. Οι υποστηρικτές στέκονται στην αναγκαιότητα να εισπράξουν χρήματα και οι τουλάχιστον ένα εκατομμύριο χαμηλοσυνταξιούχοι που θα μείνουν εκτός αναδρομικών (δεδομένου ότι δεν δίνονται αναδρομικά για τα δώρα που καταργήθηκαν), με τους επικριτές να τονίζουν ότι υπάρχουν άλλες πιο επείγουσες προτεραιότητες για στήριξη άλλων κοινωνικών ομάδων που έχουν υποστεί πολύ μεγαλύτερη μείωση εισοδήματος συγκριτικά με τους συνταξιούχους.
Στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε τη Δευτέρα στη Βουλή, το ενδεχόμενο να ανακοινωθούν και νέα μέτρα στήριξης μένει ορθάνοικτο. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Στο παρόν προσχέδιο του προϋπολογισμού αποτυπώνονται οι ήδη νομοθετημένες ή αξιόπιστα εξαγγελθείσες παρεμβάσεις. Συνεπώς, περαιτέρω επέκταση υφιστάμενων μέτρων ή υιοθέτηση νέων πολιτικών, αναλόγως και με την πορεία της πανδημίας, θα αποτυπωθούν στην Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2021». Σε άλλο σημείο επίσης επισημαίνεται ότι «ανάλογα με την πορεία της υγειονομικής κρίσης είναι πιθανόν να αναληφθούν πρόσθετες δημοσιονομικές παρεμβάσεις μέχρι το τέλος του έτους, οι οποίες θα παρουσιαστούν στην Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού του 2021».
το παρόν στο οικονομικό επιτελείο κρατούν κλειστά τα «χαρτιά» τους, ωστόσο τα αποκαλυπτήρια των όποιων αποφάσεων αναμένονται μέσα στις επόμενες τέσσερις εβδομάδες και σε κάθε περίπτωση πριν από τις 20 Νοεμβρίου που είναι και η καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού στη Βουλή.
Όσον αφορά τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης, οι μέχρι τώρα πληροφορίες είναι οι εξής:
1 Το επίδομα θέρμανσης δεν ήταν προγραμματισμένο να δοθεί μέσα στο 2020. Ωστόσο, στον προϋπολογισμό του 2020 ενσωματώθηκε κονδύλι 84 εκατ. ευρώ, το οποίο μάλιστα προβλέπεται ότι θα καταβληθεί και το 2021. Στο υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζονται σε διεύρυνση του αριθμού των δικαιούχων. Ούτως ή άλλως το ποσό είναι μεγαλύτερο σε σχέση με τα περίπου 67 εκατ. ευρώ που δόθηκαν την προηγούμενη χειμερινή σεζόν ή τα 54 εκατ. ευρώ που δόθηκαν τον χειμώνα του 2018. Η «καινοτομία» που προετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών συνίσταται στην πρόθεση να επιδοτηθούν κι άλλες μορφές ενέργειας και όχι μόνο το πετρέλαιο θέρμανσης. Το υπουργείο Οικονομικών βρίσκεται στο στάδιο της οριστικοποίησης του νέου πλαισίου και οι ανακοινώσεις αναμένονται μέχρι το τέλος του μήνα. Με βάση πάντως τις διαθέσιμες πληροφορίες:
*Θα υπάρξει και φέτος προκαταβολή του επιδόματος, η οποία θα δοθεί λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Όσοι δεν εκπληρώσουν τις προϋποθέσεις του επιδόματος (σ.σ.: ηλεκτρονική υποβολή παραστατικών κ.λπ.) θα πρέπει να επιστρέφουν το ποσό που τους αποδόθηκε.
*Εκτός από το πετρέλαιο θέρμανσης, σχεδιάζεται να επιδοτηθούν όσοι καταναλώνουν και φυσικό αέριο. Το ηλεκτρικό ρεύμα δεν θα είναι μεταξύ των επιλογών, καθώς εκτιμάται ότι όσα ευάλωτα νοικοκυριά επιλέγουν το ρεύμα για να θερμανθούν, ωφελούνται από το κοινωνικό τιμολόγιο ηλεκτρικής ενέργειας. Για τα ξύλα και τα πέλετ θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η περιβαλλοντική επίπτωση. Εξετάζεται το ενδεχόμενο να καλύπτονται μεν και όσοι καταναλώνουν ξύλα για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών, αλλά όχι εφόσον κατοικούν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Και αυτό προκειμένου να μην εμφανιστεί το Δημόσιο να «πριμοδοτεί» τα φαινόμενα αιθαλομίχλης.
*Απαραίτητη προϋπόθεση για την καταβολή του επιδόματος θα είναι τα νοικοκυριά να ζητούν παραστατικά και να πληρώνουν ηλεκτρονικά, καθώς ο στόχος είναι να περιοριστούν και οι «μαύρες» αγορές. Για την υποβολή των αιτήσεων θα χρειαστεί να δημιουργηθεί καινούργια ηλεκτρονική πλατφόρμα, καθώς το υφιστάμενο πλαίσιο (σ.σ.: το πρόγραμμα «Ήφαιστος») μπορεί να υποστηρίξει μόνο τις αγορές πετρελαίου θέρμανσης.
2 Ο υπουργός Οικονομικών έχει ήδη προαναγγείλει ότι το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει σε νέες «ευκολίες πληρωμής» για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία, τα οποία δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Λεπτομέρειες δεν έχουν ανακοινωθεί προς το παρόν. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των μέτρων που θα ανακοινωθούν είναι και η παροχή «δεύτερης ευκαιρίας» σε όσους έχασαν τις ρυθμίσεις μεγάλης διάρκειας μέσα στην πανδημία. Δηλαδή, όσοι έχασαν τη ρύθμιση των 120 δόσεων, λόγω μη καταβολής δόσεων μετά τον Μάρτιο του 2020, θα μπορούν να ενταχθούν εκ νέου στη ρύθμιση χωρίς να χάσουν τα προνόμια. Μένει επίσης να φανεί αν θα μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση των 12 άτοκων (ή 24 έντοκων με επιτόκιο 2,5%) δόσεων και άλλες οφειλές πέραν αυτών που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο Μαρτίου-Ιουνίου και οι οποίες έχουν ήδη ανασταλεί μέχρι το τέλος Απριλίου του 2021.
3 Η απόφαση της κυβέρνησης να μην επιβληθεί παρακράτηση φόρου στα αναδρομικά των συνταξιούχων σημαίνει ότι το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα υπάρξει ένεση ρευστότητας 1,4 δισ. ευρώ στο εισόδημα περίπου ενός εκατομμυρίου συνταξιούχων. Η μη επιβολή παρακράτησης φόρου δεν σημαίνει ότι τα αναδρομικά θα είναι αφορολόγητα. Έχει αποφασιστεί ότι θα φορολογηθούν στο έτος στο οποίο αφορούν. Δηλαδή, τα αναδρομικά για την περίοδο από τον Ιούνιο του 2015 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015 θα προστεθούν στα εισοδήματα της συγκεκριμένης χρονιάς, ενώ τα αναδρομικά για την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2016 μέχρι τον Μάιο του 2016 θα φορολογηθούν μαζί με τα υπόλοιπα εισοδήματα του 2016. Με τη συγκεκριμένη διαδικασία φορολόγησης, το σύνολο των συνταξιούχων που θα εισπράξουν φέτος αναδρομικά θα κληθούν του χρόνου να πληρώσουν πρόσθετους φόρους τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ.
4 Το ενδεχόμενο έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων μέχρι το τέλος του έτους (υπό μορφή έκτακτου μερίσματος) θα απασχολήσει την κυβέρνηση μέσα στις επόμενες εβδομάδες εν όψει της κατάρτισης του προϋπολογισμού. Η καταβολή 13ης σύνταξης στους συνταξιούχους για παράδειγμα, είναι μια υπόθεση που εκκρεμεί από πριν τις εθνικές εκλογές του Ιουλίου του 2019. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε διαθέσει έκτακτη οικονομική ενίσχυση το Πάσχα του 2019 και η σημερινή κυβέρνηση είχε συμπεριλάβει κονδύλι 800 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2020, προκειμένου να επαναληφθεί το μέτρο και μέσα στο τρέχον έτος. Έκτοτε, προέκυψε η ανάγκη καταβολής των αναδρομικών στους συνταξιούχους και φυσικά η πανδημία που άλλαξε άρδην το σκηνικό. Μέχρι την κατάθεση του προϋπολογισμού, οι τελικές αποφάσεις θα έχουν ληφθεί.
