Έξι σημαντικά ζητήματα που είχαν ανακύψει και έπρεπε να επιλυθούν εδώ και αρκετούς μήνες από το υπουργείο Οικονομικών, καθώς αφορούσαν μεγάλο αριθμό μισθώσεων (επαγγελματικών και κατοικιών) για τις οποίες ίσχυσαν οι αναγκαστικές μειώσεις ενοικίων κατά 40%, διευκρινίζονται πλήρως με κοινή απόφαση που υπέγραψαν πρόσφατα τέσσερις υπουργοί.
Η απόφαση έχει αναδρομική ισχύ, από τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, όταν άρχισαν να εφαρμόζονται, για πρώτη φορά, οι διατάξεις για τις αναγκαστικές μειώσεις ενοικίων.
Με την υπ’ αριθμόν A.1228/ 14-10-2020 απόφαση -η οποία φέρει τις υπογραφές των υπουργών Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, Ανάπτυξης-Επενδύσεων Σπυρίδωνος-Αδώνιδος Γεωργιάδη, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Ιωάννου Βρούτση και Ναυτιλίας-Νησιωτικής Πολιτικής Ιωάννη Πλακιωτάκη, του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θεόδωρου Σκυλακάκη και του υφυπουργού Οικονομικών Απόστολου Βεσυροπούλου- αποσαφηνίζονται σε όλες τους τις λεπτομέρειες οι διατάξεις για τις αναγκαστικές μειώσεις ενοικίων κατά 40%. Ιδιαίτερα δε διευκρινίζεται πλήρως τι ισχύει στις περιπτώσεις των υπεκμισθώσεων, των μισθωμάτων που καταβλήθηκαν ολόκληρα πριν τεθούν σε ισχύ οι μειώσεις, της ύπαρξης δύο ή περισσοτέρων ενοικιαστών, της μη μηνιαίας καταβολής ενοικίων, των εργαζομένων που έχουν υπαχθεί στο μέτρο της αναστολής των συμβάσεων και των μισθώσεων στις οποίες ιδιοκτήτης ή ενοικιαστής είναι το Δημόσιο ή ένα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου ή μια δημόσια επιχείρηση.
Σύμφωνα με αναλυτική διευκρινιστική ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), τα 6 ζητήματα τα οποία ξεκαθαρίζουν πλήρως με την κοινή υπουργική απόφαση -και πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα από ιδιοκτήτες και ενοικιαστές- είναι τα εξής:
1. Υπεκμίσθωση: Σε κάθε περίπτωση υπεκμίσθωσης ακινήτου, δικαιούχος της μείωσης ενοικίου είναι μόνον ο τελικός ενοικιαστής-χρήστης του ακινήτου έναντι του υπεκμισθωτή και όχι περαιτέρω ο υπεκμισθωτής έναντι του ιδιοκτήτη-εκμισθωτή του ακινήτου. Συνεπώς μειώνεται μόνον το ενοίκιο το οποίο εισπράττει ο υπεκμισθωτής από τον πληττόμενο υπομισθωτή του, δεν μειώνεται όμως το ενοίκιο που οφείλει στον ιδιοκτήτη-εκμισθωτή ο υπεκμισθωτής, γιατί ο τελευταίος δεν ασκεί κάποια πληττόμενη δραστηριότητα στο μισθούμενο ακίνητο.
2. Μισθώματα καταβληθέντα χωρίς μείωση: Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία είχαν ήδη καταβληθεί μισθώματα χωρίς μείωση, ενώ ο ενοικιαστής δικαιούνταν τη μείωση, το 40% κάθε ποσού μισθώματος για το οποίο ο ενοικιαστής απαλλάσσεται κανονικά από την υποχρέωση καταβολής θα πρέπει να συμψηφίζεται με τις επόμενες καταβολές μισθωμάτων. Σε περίπτωση μη ύπαρξης επόμενων καταβολών μισθωμάτων λόγω λήξης της μισθωτικής σχέσης, τα χρηματικά ποσά της απαλλαγής πρέπει να αναζητούνται από τον ενοικιαστή ως αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.
3. Περισσότεροι του ενός ενοικιαστές: Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν περισσότεροι του ενός ενοικιαστές και οι προϋποθέσεις καταβολής μισθώματος μειωμένου κατά 40% δεν συντρέχουν για το σύνολο των μισθωτών, η μείωση του μισθώματος υπολογίζεται αναλογικά σύμφωνα με το μερίδιο συμμετοχής του κάθε δικαιούχου μισθωτή στο συνολικό μίσθωμα. Εξαίρεση ισχύει για την περίπτωση συζύγου ή έτερου μέρους συμφώνου συμβίωσης όπου εκεί ειδικά το μίσθωμα μειώνεται ακόμη και αν η αναστολή εργασίας συντρέχει στο πρόσωπο του άλλου συζύγου.
4. Μη μηνιαία καταβολή ενοικίων: Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το ενοίκιο καταβάλλεται κατά τη λήξη της μίσθωσης ή σε μικρότερα διαστήματα και πάντως μεγαλύτερα του μηνός, η απαλλαγή από το 40% του συνολικού μισθώματος για τους προβλεπόμενους μήνες υπολογίζεται αναλογικά.
5. Ενοίκια εργαζομένων που οι συμβάσεις τους έχουν ανασταλεί: Οι μειώσεις των μισθωμάτων κύριας κατοικίας των εργαζομένων που έχουν αναστολή σύμβασης ισχύουν για ολόκληρο τον μήνα για τον οποίο προβλέπεται καταβολή μειωμένων μισθωμάτων, κατά περίπτωση, ανεξαρτήτως των ημερών ανά μήνα κατά τις οποίες έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας.
6. Τι ισχύει για τον δημόσιο τομέα: Οι παραπάνω υπέρ των ενοικιαστών ρυθμίσεις εφαρμόζονται και όταν εκμισθωτές (ιδιοκτήτες) είναι το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και οι δημόσιες επιχειρήσεις. Αντίθετα, από την εφαρμογή των παραπάνω ρυθμίσεων εξαιρούνται το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και οι δημόσιες επιχειρήσεις σε κάθε περίπτωση που είναι ενοικιαστές. Πέραν των παραπάνω διευκρινίσεων, με την κοινή υπουργική απόφαση υπενθυμίζεται ότι:
α) Οι μισθωτές επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχειρήσεων, για τις οποίες έχουν ληφθεί ειδικά και έκτακτα μέτρα περί αναστολής ή προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορονοϊό Covid-19, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο 2020, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων.
β) Οι μισθωτές επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν πληγεί δραστικά από την επιδημία του κορονοϊού Covid-19, δυνάμει των αποφάσεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 2 του άρθρου 1, της παρ. 2 του άρθρου 2 και των παρ. 1 και 2 του άρθρου 3 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 55), απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο 2020, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων.
γ) Οι μισθωτές επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχειρήσεων οι οποίες έχουν πληγεί οικονομικά από την επιδημία του κορονοϊού Covid-19, δυνάμει των αποφάσεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 5 του άρθρου δεύτερου της από 20.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 68), απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων.
δ) Οι μισθωτές κύριας κατοικίας, είτε είναι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις των παραπάνω περιπτώσεων α, β, και γ, είτε σύζυγοι εργαζομένων σε επιχειρήσεις των παραπάνω περιπτώσεων α, β, και γ, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020, κατά περίπτωση. Προϋπόθεση είναι να έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας των συγκεκριμένων εργαζομένων, λόγω των μέτρων αποφυγής της διασποράς του κορονοϊού Covid-19. Για την εφαρμογή των προηγούμενων εδαφίων απαιτείται ο εργαζόμενος, ανεξαρτήτως εάν έχει συμβληθεί ο ίδιος ή ο/η σύζυγος ως μισθωτής, να συνδεόταν με σχέση εργασίας με την επιχείρηση κατά τον χρόνο έναρξης εφαρμογής των ειδικών και έκτακτων μέτρων περί αναστολής ή προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορονοϊό Covid-19.
ε) Η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων, ισχύει και για τις συμβάσεις μίσθωσης ακινήτων για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών τέκνου - εξαρτώμενου μέλους, το οποίο φοιτά σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας του, εφόσον ένας τουλάχιστον γονέας είναι εργαζόμενος σε επιχείρηση του άρθρου 1 της παρούσας και του οποίου έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας λόγω των μέτρων αποφυγής της διασποράς του κορονοϊού Covid-19. Η απαλλαγή ισχύει για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020, κατά περίπτωση.
στ) Ναυτικοί των οποίων η σύμβαση ναυτολόγησης τελεί σε αναστολή σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου εξηκοστού τρίτου της από 30.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 75), ή σύζυγος ή το έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος κύριας κατοικίας για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές κανονιστικές πράξεις, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων.
Προβλήματα στην εφαρμογή
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων διαπιστώνει σημαντικά προβλήματα στην εφαρμογή των διατάξεων που προβλέπουν μειώσεις ενοικίων τουλάχιστον κατά 30%, κατόπιν συμφωνιών μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών, καθώς επίσης και καθυστερήσεις στην υλοποίηση των ρυθμίσεων για τις αναγκαστικές μειώσεις μισθωμάτων κατά 40%.
Όπως προκύπτει από τα όσα επισημαίνει στην ανακοίνωσή της
η ομοσπονδία, στη συντριπτική τους πλειονότητα οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων διστάζουν να συμφωνήσουν με τους ενοικιαστές τους μειώσεις μισθωμάτων τουλάχιστον κατά 30% για το τελευταίο τετράμηνο του τρέχοντος έτους, λόγω αποσπασματικής εφαρμογής του μέτρου αλλά και εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί ο υπολογισμός των εκπτώσεων φόρου που δικαιούνται από τις προηγούμενες -αναγκαστικές- μειώσεις μισθωμάτων κατά 40%.
