Η απόφαση της μεγαλύτερης ελληνικής αλυσίδας οικονομικής μόδας να κατεβάσει ρολά, αν και για πολλούς αναμενόμενη, κατέστησε σαφές πως κανείς δεν μπορεί να αισθάνεται άνετα όσο η ύφεση συνεχίζεται, ενώ παράγοντες της αγοράς τονίζουν πως εάν δεν μπει φρένο στην κάμψη της κατανάλωσης και δεν υιοθετούν πρόσθετα μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητάς τους, και άλλες επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να τερματίσουν τη λειτουργία τους, αφήνοντας πίσω χρέη που δύσκολα θα εξοφληθούν αλλά και νέους ανέργους.
Δραματική είναι η κατάσταση που επικρατεί στο εγχώριο λιανεμπόριο. Η παρατεταμένη ύφεση και η μείωση της αγοραστικής δύναμης έχουν συνθλίψει την κατανάλωση, ενώ η έλλειψη ρευστότητας και ο σκληρός ανταγωνισμός των πολυεθνικών οδηγεί χιλιάδες επιχειρήσεις σε αδιέξοδο και τις περισσότερες φορές στο «λουκέτο».
Σήμα κινδύνου εκπέμπει το λιανικό εμπόριο
Ανάμεσα στα θύματα, είναι και «μεγάλα ονόματα» όπως η Sprider Stores, η οποία ύστερα από 30 χρόνια λειτουργίας αναγκάστηκε να κατεβάσει ρολά. Ωστόσο η μεγαλύτερη ζημιά έχει γίνει στις μικρομεσαίες και ατομικές επιχειρήσεις. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί. Από το 2009 μέχρι το 2012 υπολογίζεται πως ο τζίρος στο λιανεμπόριο μειώθηκε κατά 31 δισ. ευρώ και από 79 δισ. ευρώ υποχώρησε στα 48 δισ. ευρώ, ενώ έως το τέλος του 2013 αναμένεται να χαθούν άλλα 4 δισ. ευρώ.
Από το 2011 μέχρι σήμερα έχουν κλείσει 68.000 επιχειρήσεις και πάνω από 175.000 εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους, ενώ χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι με την πλάτη στον τοίχο και έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους για επιβίωση στις τράπεζες.
Την ίδια ώρα, μεγάλες ελληνικές αλυσίδες όπως η Βάρδας, έχουν υποχρεωθεί σε σημαντική συρρίκνωση του δικτύου τους, προκειμένου να μειώσουν τα έξοδα λειτουργίας και να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες.
Στον αντίποδα βρίσκονται οι πολυεθνικές, οι οποίες με την οικονομική ευρωστία και την επάρκεια κεφαλαίων που διαθέτουν, όχι μόνο αντέχουν στις προκλήσεις των καιρών αλλά αποσπούν μερίδια από τους μικρότερους παίκτες, καθώς έχουν τη δυνατότητα να κάνουν καλύτερες προσφορές στους καταναλωτές. Επιπλέον, ανοίγουν νέα καταστήματα στα καλύτερα σημεία των μεγάλων εμπορικών δρόμων και επεκτείνουν το δίκτυό τους, σε περισσότερα σημεία της χώρας.
Περισσότερες εγγυήσεις
Υπό αυτές τις συνθήκες, επαγγελματίες του κλάδου θεωρούν πως ήρθε η ώρα για να ληφθούν ουσιαστικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του εμπορίου και να σταματήσει η συζήτηση για τη λήψη μέτρων όπως η απελευθέρωση των εμπορικών μισθώσεων, τα οποία αντί να δίνουν λύσεις, δημιουργούν περισσότερα προβλήματα. «Μπορεί ο κλάδος του λιανεμπορίου να μην αποτελεί προτεραιότητα για την πολιτεία, ωστόσο πρέπει να στηριχθεί καθώς απασχολεί χιλιάδες εργαζομένους, ενώ συνέπειες θα υπάρξουν και στην υπόλοιπη αγορά από συνεργάτες και προμηθευτές μέχρι τους πιστωτές», υπογραμμίζουν.
Το μεγαλύτερο βάρος, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ, Βασίλη Κορκίδη, πρέπει να δοθεί στην ενεργοποίηση των προγραμμάτων ενίσχυσης των μικρομεσαίων που, ενώ έχουν δρομολογηθεί, παραμένουν αναξιοποίητα. Ο ίδιος λέει πως χρειάζεται να αλλάξουν κάποιες προϋποθέσεις και όροι και να μετατραπούν αυτά τα προγράμματα σε εγγυοδοσίας, ώστε να περάσουν πιο εύκολα στην αγορά και να συμβάλουν στις εργασίες των εμπόρων.
«Πολλές φορές θέλεις να κάνεις μια εισαγωγή και πρέπει να προκαταβάλεις, εάν υπάρχει ένα ταμείο εγγυοδοσίας που να εγγυάται, αυτό το ποσό θα το πληρώσεις με την παραλαβή», σημειώνει. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Κορκίδης, χαιρέτισε την πρόθεση να μετεξελιχθούν οι συνεταιριστικές τράπεζες σε μια τράπεζα για μικρομεσαίους, χαρακτηρίζοντας επιτακτική ανάγκη την προώθηση σύγχρονων «υβριδικών» χρηματοδοτικών εργαλείων, συνδυάζοντας εγγυήσεις και μικρο-δάνεια.
Εξίσου σημαντικό, σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη είναι οι τράπεζες να διευκολύνουν τους μικρομεσαίους, είτε με επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας αποπληρωμής των δανείων είτε προσφέροντας περισσότερες δόσεις με μικρότερα ποσά, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους. «Γνωρίζουμε ότι το εμπόριο είναι ένας κλάδος υψηλού κινδύνου και είναι δύσκολο να επενδύσει κανείς σε αυτό τον χώρο τώρα, ωστόσο πρέπει να πιεσθούν οι τράπεζες να βοηθήσουν», σημειώνει ο ίδιος.
ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ
Sprider Stores
Η κρίση, η έλλειψη ρευστότητας αλλά και οι άστοχες επιχειρηματικές επιλογές, είναι σύμφωνα με πολλούς οι βασικοί λόγοι που μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες ελληνικές εταιρείες, η Sprider Stores αποφάσισε να τερματίσει τη λειτουργία της και να κατεβάσει ρολά στα 45 καταστήματα που είχαν απομείνει ανοιχτά.
Η διοίκηση της εταιρείας, πάντως, αποδίδει ευθύνες και στις τράπεζες που δεν στήριξαν την προσπάθεια ανασυγκρότησής της και ταυτόχρονα βάλλει εναντίον των ασφαλιστικών, οι οποίες αρνήθηκαν να την αποζημιώσουν για την πυρκαγιά τον Φεβρουάριου του 2012 που κατέστρεψε ολοσχερώς τα κεντρικά γραφεία και τις αποθήκες της στην Ανθούσα Αττικής, προξενώντας ζημιές 12 εκατ. ευρώ.
Η εταιρεία, που δημιούργησαν τα αδέλφια Χατζηιωάννου άρχισε να διολισθαίνει από το 2009, οπότε και ξέσπασε η κρίση στην ελληνική αγορά. Η πτωτική πορεία συνεχίσθηκε παρ' όλες τις προσπάθειες και τα δραστικά μέτρα που ελήφθησαν όπως το κλείσιμο καταστημάτων και η εκκαθάριση θυγατρικών στο εξωτερικό, ενώ ούτε η συμφωνία με τον γνωστό τραγουδιστή Σάκη Ρουβά για μια περιορισμένης κυκλοφορίας κολεξιόν άλλαξε την κατάσταση ή περιόρισε τις ζημιές, οι οποίες στο α' εξάμηνο υπερέβησαν τα 20 εκατ. ευρώ. Έτσι, παρ' ότι εξασφάλισε την προστασία της από τους πιστωτές έως τον Νοέμβριο του 2013, η εταιρεία επέλεξε το οριστικό «λουκέτο».
Διαβεβαίωσε πάντως ότι θα εστιάσει όλες της τις προσπάθειες και θα συμπράξει με κάθε τρόπο, στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών της προς τους 800 περίπου εργαζομένους της, οι οποίοι αναζητούν τρόπους για να διασφαλίσουν τις αποζημιώσεις τους.
ΜΕΓΑΛΑ ΧΡΕΗ
Γνωστές φίρμες στη δίνη της κρίσης
Σε δυσμενή θέση έχουν περιέλθει πολλές γνωστές φίρμες, που κάποτε μεσουρανούσαν και οι πελάτες συνωστίζονταν στα καταστήματά τους για να αγοράζουν τα προϊόντα τους. Αρκετές έχουν προσφύγει στο άρθρο 99, σε μια ύστατη προσπάθεια να ανακάμψουν, ενώ άλλες βρίσκονται κοντά στο «λουκέτο» λόγω των υπέρογκων χρεών τους.
Η πιο πρόσφατη περίπτωση είναι αυτή του ομίλου Φωκά, ο οποίος κατέθεσε αίτηση στο άρθρο 99. Η βορειοελλαδική εταιρεία, ήταν από τις λίγες που επιδείκνυε, μέχρι πριν από λίγους μήνες, αξιοσημείωτη αντοχή στην κρίση, έχοντας, ωστόσο, μειώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό το δίκτυό της, ενώ προχώρησε παράλληλα σε παρεμβάσεις μείωσης των αποδοχών των εργαζομένων της, τους οποίους έχει και απλήρωτους για ικανό χρονικό διάστημα.
Η αλυσίδα βρίσκεται κοντά σε συμφωνία με τις πιστώτριες τράπεζες (σύνολο τραπεζικών δανείων 42,8 εκατ. ευρώ επί συνόλου υποχρεώσεων πάνω από 80 εκατ. ευρώ), αλλά χάνει το κεντρικό πολυκατάστημά της, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, λόγω έξωσης.
Από τη «λαίλαπα» της ύφεσης δεν ξέφυγαν ούτε η φημισμένη εταιρεία ανδρικής ένδυσης Carouzos, η υποδηματοποιία Elite, η εταιρεία γυναικείας ένδυσης Yzatis, η επιπλοποιία Neoset και η Glou, η οποία δείχνει να βρίσκεται σε καλύτερη θέση.
«Το λιανεμπόριο στον καιρό της κρίσης με αριθμούς»
31 δισ. ευρώ υποχώρησε ο τζίρος από το 2009 μέχρι το 2012
68 χιλιάδες επιχειρήσεις έβαλαν «λουκέτο» από το 2011 μέχρι σήμερα
175 χιλιάδες θέσεις εργασίας χάθηκαν κατά το ίδιο διάστημα
8 χιλιάδες επιχειρήσεις εκτιμάται ότι θα κλείσουν έως το τέλος του 2013