Ο κίνδυνος της στασιμοχρεοκοπίας

Η αξιολόγηση του 3ου Μνημονίου με την εισαγωγή μάλιστα του αυτόματου δημοσιονομικού διορθωτή φθάνει στο τέλος της, μετά και τις ατελείωτες συμπληρωματικές τροπολογίες που φέρνει η κυβέρνηση στη Βουλή, αλλά το ερώτημα που τελικά πλανάται είναι κατά πόσο θα δούμε την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας ή όχι και σε τι χρονικό ορίζοντα.



Αυτή τη στιγμή, ενώ πολλοί εγχώριοι αλλά και ξένοι κύκλοι μιλούσαν για ένα οικονομικό boom με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ακόμα δεν έχουμε δει κανένα σοβαρό σημάδι ούτε από τις αγορές και τους επενδυτές αλλά ούτε και από θεσμικούς παράγοντες προς αυτή την κατεύθυνση. Το ελληνικό χρηματιστήριο παλινωδεί, με τεχνητές κερδοσκοπικές αυξήσεις και απότομες διορθώσεις χωρίς καμία διαφαινόμενη τάση και χωρίς να προεξοφλεί θετικά νέα για την ελληνική οικονομία. Αρκετοί επενδυτές ακόμα τηρούν στάση αναμονής και δεν σπεύδουν να επενδύσουν, βλέποντας το κλίμα υπερφορολόγησης των επιχειρήσεων και της αστάθειας του φορολογικού συστήματος. Η ΕΚΤ δεν επαναφέρει ακόμα το λεγόμενο waiver έτσι ώστε να αντλείται μεγαλύτερη ρευστότητα από τις τράπεζες μέσω ενεχύρων στην αγορά ομολόγων, παρατείνοντας την κρίση ρευστότητας.

Οι διεθνείς οίκοι δεν προβαίνουν σε αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, αλλά τηρούν στάση σνσμονής για το αξιόχρεο της χώρας. Με βάση τους παραπάνω παράγοντες, είναι προφανές ότι οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι ιδίως μεσομακροπρόθεσμα.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως, δεν είναι τόσο η δημοσιονομική προσαρμογή αυτή καθεαυτή ούτε ο κόφτης, αλλά ο εγκλωβισμός της ελληνικής οικονομίας σ’ ένα φαύλο κύκλο στασιμότητας, όπου θα συντηρείται αφενός με τις δόσεις των δανειστών και αφετέρου θα διογκώνεται το δημόσιο χρέος, χωρίς διατηρήσιμα πρωτογενή πλεονάσματα, σ’ ένα καθεστώς υπερφορολόγησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που προκαλεί ταυτόχρονα τεράστια αφαίμαξη στις καταθέσεις και την επενδυτική προοπτική της οικονομίας.

Θα πρόκειται για μία κατάσταση στασιμοχρεοκοπίας, πολύ πιο επώδυνη από τον στασιμοπληθωρισμό που γνωρίζουμε στην οικονομία, καθώς σε κάθε αποτυχημένη λογιστική περίοδο, θα δημιουργούν τεράστια πίεση οι αγορές, δεν θα καλύπτουν τις ανάγκες του κράτους τα φορολογικά έσοδα, η ανάπτυξη θα είναι αναιμική και κάθε λάθος κίνηση θα επαναφέρει το Grexit και το σενάριο της άτακτης χρεοκοπίας.

Με λίγα λόγια η χώρα αν δεν δημιουργήσει άμεσα μέσω των άμεσων ξένων επενδύσεων, της επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, συνθήκες αναδόμησης της οικονομίας με στόχο την αύξηση του ΑΕΠ και τη διαδικασία ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους, τότε θα είναι καταδικασμένη να ζει σ΄ένα τέλμα που θα διαχειρίζεται περισσότερο τη φτώχεια με μέτρα προσωρινής ανακούφισης, παρά θ’ αναπτύσσεται προς όφελος όλων των κοινωνικών στρωμάτων.

Συμπερασματικά, είναι επιτακτική ανάγκη η ανάκτηση της εμπιστοσύνης της χώρας από τους ξένους αλλά και εγχώριους επενδυτές, διαφορετικά η περιδίνηση της οικονομίας θα είναι δεδομένη. Σύμφωνα με τη θεωρία, μετά από μια παρατεταμένη και έντονη ύφεση και απώλεια 25%-30% του ΑΕΠ μιας χώρας, συνήθως ακολουθεί αλλαγή του οικονομικού κύκλου και έρχεται περίοδος άνθησης και ισχυρής ανάκαμψης.

Αν όμως δεν σταθεροποιηθεί πλήρως η οικονομία, και δεν υπάρχουν προϋποθέσεις αύξησης της παραγωγής με λελογισμένη συγκράτηση των δαπανών, τότε η οικονομία αντί για τη μεταβολή του οικονομικού κύκλου, που συνήθως ορίζεται από μία 7ετία, θα καταλήξει όπως προαναφέρθηκε στη στασιμοχρεοκοπία, που θ’ αποτελεί πλέον μόνιμη κατάσταση μη αναστρέψιμη, με ολέθρια κοινωνικά αποτελέσματα.