Η Ελλάδα βγήκε τριπλά κερδισμένη από τη πολύωρη τηλεδιάσκεψη του Eurogroup η οποία εστίασε στην αντιμετώπιση της κρίσης από την εξάπλωσή του κορανοϊου.
Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ φέτος δεν ισχύει, οποιαδήποτε δαπάνη συνδέεται με τις προτεραιότητες που έθεσε το Eurogroup για την αντιμετώπιση της κρίσης (χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στήριξη θέσεων απασχόλησης και θωράκιση του συστήματος υγείας) θα εξαιρείται από τον υπολογισμό του νέου δημοσιονομικού στόχου, ενώ παράλληλα επιτεύχθηκε και διευρυμένη εξαίρεση προσφυγικών δαπανών από τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Πλέον, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μαζί με τους συναρμόδιους υπουργούς Ανάπτυξης και Εργασίας οριστικοποιεί τα επόμενα πακέτα μέτρων, τα οποία επίσης εγκρίθηκαν από το Eurogroup. Τα πρώτα μέτρα θα ανακοινωθούν σήμερα ή αύριο. Παράλληλα, σύμφωνα με πήγες του οικονομικού επιτελείου, αναμένεται και η αντίδραση των τραπεζών με την παροχή ρυθμίσεων και διευκολύνσεων σε δανειολήπτες, αλλά και νέων ενέσεων ρευστότητας στην οικονομία μετά τα "εργαλεία" που έδωσε το Eurogroup (δικαίωμα εγγυήσεων και διαχείριση των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ).
Οι πρώτες αποφάσεις ανά την ΕΕ και τα 2 επόμενα βήματα
Προς το παρόν, στο χθεσινό Eurogroup αποφασίστηκε όπως αναμενόταν το πρώτο βήμα στήριξης της οικονομίας ανά την Ε.Ε.. Δηλαδή το πακέτο μέτρων που παρουσίασε η Κομισιόν την Παρασκευή και περιλαμβάνει παρεμβάσεις στήριξης της τάξης του 1% του ΑΕΠ (κονδύλια ΕΣΠΑ, επιδοτήσεις ΕΤΕπ, αλλαγή όρων κρατικών εγγυήσεων, στήριξη κλάδων που δέχονται μεγάλο πλήγμα).
Αποφασίσθηκε και το πρώτο βήμα χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων με βάση τη λεγόμενη "ρήτρα εκτάκτων συνθηκών". Προβλέπει αποκλίσεις από το δημοσιονομικό στόχο για δαπάνες που συνδέονται με την εν λόγω κρίση.
Το Eurogroup χθες έθεσε επί τάπητος δύο ακόμα βήματα τα οποία δεν έχουν γίνει. Και η ενεργοποίησή τους θα δίνει το περιθώριο για επιπλέον παρεμβάσεις. Θα συζητηθούν το επόμενο διάστημα, ανάλογα με τη μορφή που λαμβάνει η κρίση (προς το παρόν η σχεδίαση γίνεται με βάση το σενάριο ύφεσης 1% στην Ευρώπη το 2020. Σημειώνεται πως οι τηλεδιασκέψεις πλέον σε επίπεδο Eurogroup θα γίνονται κάθε εβδομάδα:
1. Το ένα βήμα είναι η ενεργοποίηση της "ρήτρας γενικής απόκλισης" την οποία πρότεινε η Κομισιόν ως ύστατη κίνηση και η οποία αποτελεί ουσιαστικά (όπως εγκαίρως έγραψε το Capital.gr) μία αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του Eurogroup "καλωσορίζουμε την ετοιμότητα της Επιτροπής για την ενεργοποίησή της "General escape clause” η οποία επιτρέπει επιπλέον μέτρα επεκτατικής πολιτικής” διατηρώντας βεβαίως τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα. Η ρήτρα γενικής απόκλισης λοιπόν γίνεται αποδεκτή, αλλά δεν ενεργοποιείται. Προς το παρόν οι κινήσεις καλύπτονται από τη "ρήτρα ευελιξίας" που τέθηκε σε ισχύ χθες και επιτρέπει.
2. Το δεύτερο πεδίο παρεμβάσεων, όπως παραδέχθηκε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ συζητείται, αλλά δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις. Είναι ο νέος ρόλος του ESM. Αναφέρθηκε στα 410 δισ. ευρώ κεφαλαίων που διαθέτει και θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να αντιμετωπίσει την κρίση, ειδικά άμα αυτή δείξει τα δόντια της.
Όπως επισήμανε ο κύριος Ρέγκλινγκ, ο ESM έχει μία σειρά από εργαλεία τα οποία δεν έχουν αξιοποιηθεί και πρέπει να εξεταστούν τα περιθώρια και οι προϋποθέσεις. "Τις επόμενες ημέρες θα σκεφτούμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα εν λόγω εργαλεία", ανέφερε. "Θα δούμε πως μπορούν να ενεργοποιηθούν υπό αυτές τις συνθήκες" επισήμανε και παραδέχθηκε πως η εν λόγω κρίση δεν είναι σαν κι αυτή του 2008. Όλα τα κράτη έχουν πρόσβαση στις αγορές και πολύ χαμηλά επιτόκια. Όλα είναι πολύ πιο διαφορετικά.
Τα 3 νέα δεδομένα για την Ελλάδα
"Συμφωνήσαμε πως και η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει πλήρη χρήση της ευελιξίας των δημοσιονομικών κανόνων για να αντιμετωπίσει τη κρίση του κορονοϊου", ανέφερε ο κ. Σεντένο μετά τη σύνοδο, λέγοντας για την ΕΕ στο σύνολό της πως υπάρχει δέσμευση "να γίνει ότι χρειαστεί και ακόμη πιο πολλά".
Ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας με δήλωσή του παρέθεσε τα πεδία αλλαγών που διασφάλισε η Αθήνα. Σύμφωνα με όσα δήλωσε αλλά και με πληροφορίες:
1. Δεν υφίσταται εφέτος ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ για την Ελλάδα. Και αυτό γιατί γίνεται αποδεκτό σε όλα τα κράτη πως θα υπάρξει μείωση των εσόδων και ενίσχυση των παροχών για την απασχόληση εξαιτίας της κρίσης. Οι στόχοι θα επαναπροσδιορισθούν αργότερα ανά την ΕΕ, όταν θα μπορεί να γίνει απολογισμός.
2. Μία σειρά από δαπάνες – κοινές ανά την ΕΕ – θα εξαιρούνται από την δημοσιονομική απόδοση όπως θα διαμορφωθεί στη συνέχεια. Αφορούν προσωρινά δημοσιονομικά μέτρα που θα πάρουν τα κράτη (και η Ελλάδα) για την αντιμετώπιση της κρίσης. Αφορούν σε δαπάνες για τη στήριξη του συστήματος υγείας, για την ενίσχυση της ρευστότητας σε επιχειρήσεις και κλάδους που πλήττονται, αλλά και για τη στήριξη της απασχόλησης και των εισοδημάτων. Προωθείται επίσης η ενίσχυση επιχειρήσεων σε περιοχές και κλάδους που πλήττονται, με ιδιαίτερη έμφαση στις μεταφορές και τον τουρισμό, η αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων, η λήψη μέτρων για τη στήριξη της απασχόλησης, η επέκταση των παροχών ασθενείας και των επιδομάτων ανεργίας.
3. Αναγνωρίστηκε η ανάγκη εξαίρεσης επιπλέον δαπανών για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος. Δηλαδή θα επιτρέπεται να εξαιρούνται ευρύτερες δαπάνες (πχ φύλαξης) από το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της χώρας και έτσι θα επιτρέπουν άλλες δράσεις.
Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ φέτος δεν ισχύει, οποιαδήποτε δαπάνη συνδέεται με τις προτεραιότητες που έθεσε το Eurogroup για την αντιμετώπιση της κρίσης (χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στήριξη θέσεων απασχόλησης και θωράκιση του συστήματος υγείας) θα εξαιρείται από τον υπολογισμό του νέου δημοσιονομικού στόχου, ενώ παράλληλα επιτεύχθηκε και διευρυμένη εξαίρεση προσφυγικών δαπανών από τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Πλέον, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μαζί με τους συναρμόδιους υπουργούς Ανάπτυξης και Εργασίας οριστικοποιεί τα επόμενα πακέτα μέτρων, τα οποία επίσης εγκρίθηκαν από το Eurogroup. Τα πρώτα μέτρα θα ανακοινωθούν σήμερα ή αύριο. Παράλληλα, σύμφωνα με πήγες του οικονομικού επιτελείου, αναμένεται και η αντίδραση των τραπεζών με την παροχή ρυθμίσεων και διευκολύνσεων σε δανειολήπτες, αλλά και νέων ενέσεων ρευστότητας στην οικονομία μετά τα "εργαλεία" που έδωσε το Eurogroup (δικαίωμα εγγυήσεων και διαχείριση των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ).
Οι πρώτες αποφάσεις ανά την ΕΕ και τα 2 επόμενα βήματα
Προς το παρόν, στο χθεσινό Eurogroup αποφασίστηκε όπως αναμενόταν το πρώτο βήμα στήριξης της οικονομίας ανά την Ε.Ε.. Δηλαδή το πακέτο μέτρων που παρουσίασε η Κομισιόν την Παρασκευή και περιλαμβάνει παρεμβάσεις στήριξης της τάξης του 1% του ΑΕΠ (κονδύλια ΕΣΠΑ, επιδοτήσεις ΕΤΕπ, αλλαγή όρων κρατικών εγγυήσεων, στήριξη κλάδων που δέχονται μεγάλο πλήγμα).
Αποφασίσθηκε και το πρώτο βήμα χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων με βάση τη λεγόμενη "ρήτρα εκτάκτων συνθηκών". Προβλέπει αποκλίσεις από το δημοσιονομικό στόχο για δαπάνες που συνδέονται με την εν λόγω κρίση.
Το Eurogroup χθες έθεσε επί τάπητος δύο ακόμα βήματα τα οποία δεν έχουν γίνει. Και η ενεργοποίησή τους θα δίνει το περιθώριο για επιπλέον παρεμβάσεις. Θα συζητηθούν το επόμενο διάστημα, ανάλογα με τη μορφή που λαμβάνει η κρίση (προς το παρόν η σχεδίαση γίνεται με βάση το σενάριο ύφεσης 1% στην Ευρώπη το 2020. Σημειώνεται πως οι τηλεδιασκέψεις πλέον σε επίπεδο Eurogroup θα γίνονται κάθε εβδομάδα:
1. Το ένα βήμα είναι η ενεργοποίηση της "ρήτρας γενικής απόκλισης" την οποία πρότεινε η Κομισιόν ως ύστατη κίνηση και η οποία αποτελεί ουσιαστικά (όπως εγκαίρως έγραψε το Capital.gr) μία αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του Eurogroup "καλωσορίζουμε την ετοιμότητα της Επιτροπής για την ενεργοποίησή της "General escape clause” η οποία επιτρέπει επιπλέον μέτρα επεκτατικής πολιτικής” διατηρώντας βεβαίως τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα. Η ρήτρα γενικής απόκλισης λοιπόν γίνεται αποδεκτή, αλλά δεν ενεργοποιείται. Προς το παρόν οι κινήσεις καλύπτονται από τη "ρήτρα ευελιξίας" που τέθηκε σε ισχύ χθες και επιτρέπει.
2. Το δεύτερο πεδίο παρεμβάσεων, όπως παραδέχθηκε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ συζητείται, αλλά δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις. Είναι ο νέος ρόλος του ESM. Αναφέρθηκε στα 410 δισ. ευρώ κεφαλαίων που διαθέτει και θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να αντιμετωπίσει την κρίση, ειδικά άμα αυτή δείξει τα δόντια της.
Όπως επισήμανε ο κύριος Ρέγκλινγκ, ο ESM έχει μία σειρά από εργαλεία τα οποία δεν έχουν αξιοποιηθεί και πρέπει να εξεταστούν τα περιθώρια και οι προϋποθέσεις. "Τις επόμενες ημέρες θα σκεφτούμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα εν λόγω εργαλεία", ανέφερε. "Θα δούμε πως μπορούν να ενεργοποιηθούν υπό αυτές τις συνθήκες" επισήμανε και παραδέχθηκε πως η εν λόγω κρίση δεν είναι σαν κι αυτή του 2008. Όλα τα κράτη έχουν πρόσβαση στις αγορές και πολύ χαμηλά επιτόκια. Όλα είναι πολύ πιο διαφορετικά.
Τα 3 νέα δεδομένα για την Ελλάδα
"Συμφωνήσαμε πως και η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει πλήρη χρήση της ευελιξίας των δημοσιονομικών κανόνων για να αντιμετωπίσει τη κρίση του κορονοϊου", ανέφερε ο κ. Σεντένο μετά τη σύνοδο, λέγοντας για την ΕΕ στο σύνολό της πως υπάρχει δέσμευση "να γίνει ότι χρειαστεί και ακόμη πιο πολλά".
Ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας με δήλωσή του παρέθεσε τα πεδία αλλαγών που διασφάλισε η Αθήνα. Σύμφωνα με όσα δήλωσε αλλά και με πληροφορίες:
1. Δεν υφίσταται εφέτος ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ για την Ελλάδα. Και αυτό γιατί γίνεται αποδεκτό σε όλα τα κράτη πως θα υπάρξει μείωση των εσόδων και ενίσχυση των παροχών για την απασχόληση εξαιτίας της κρίσης. Οι στόχοι θα επαναπροσδιορισθούν αργότερα ανά την ΕΕ, όταν θα μπορεί να γίνει απολογισμός.
2. Μία σειρά από δαπάνες – κοινές ανά την ΕΕ – θα εξαιρούνται από την δημοσιονομική απόδοση όπως θα διαμορφωθεί στη συνέχεια. Αφορούν προσωρινά δημοσιονομικά μέτρα που θα πάρουν τα κράτη (και η Ελλάδα) για την αντιμετώπιση της κρίσης. Αφορούν σε δαπάνες για τη στήριξη του συστήματος υγείας, για την ενίσχυση της ρευστότητας σε επιχειρήσεις και κλάδους που πλήττονται, αλλά και για τη στήριξη της απασχόλησης και των εισοδημάτων. Προωθείται επίσης η ενίσχυση επιχειρήσεων σε περιοχές και κλάδους που πλήττονται, με ιδιαίτερη έμφαση στις μεταφορές και τον τουρισμό, η αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων, η λήψη μέτρων για τη στήριξη της απασχόλησης, η επέκταση των παροχών ασθενείας και των επιδομάτων ανεργίας.
3. Αναγνωρίστηκε η ανάγκη εξαίρεσης επιπλέον δαπανών για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος. Δηλαδή θα επιτρέπεται να εξαιρούνται ευρύτερες δαπάνες (πχ φύλαξης) από το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της χώρας και έτσι θα επιτρέπουν άλλες δράσεις.
