Ύφεση έως 4,5% στην Ε.Ε. αντί για 1% που προέβλεπε μία εβδομάδα πριν εκτιμά πλέον η Κομισιόν στην πρότασή της προς το Ecofin,
Η πρόταση αφορούσε στο "πάγωμα" των δημοσιονομικών κανόνων που εγκρίθηκε, αλλά και στη συζήτηση που συνεχίζεται σήμερα στο Eurogroup για νέα εργαλεία δανεισμού με άλλους όρους των κρατών αλλά και ευρωομολόγου με επίκεντρο τον ESM και την ΕΚΤ.
"Η κρίση στον τομέα της υγείας θα παραταθεί έως τις αρχές Ιουνίου ή και περισσότερο, η κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας το 2020 θα μπορούσε να είναι συγκρίσιμη με τη συρρίκνωση του 2009, του χειρότερου έτους της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης” αναφέρει η Κομισιόν .
Μεγάλο το πλήγμα στην Ελλάδα – περιθώρια επιπλέον στήριξης
Η νέα αυτή πρόβλεψη της Κομισιόν με ημερομηνία 20/3 αναθεωρεί επί τα χείρω δραστικά τις προβλέψεις που η ίδια έκανε στις 13/3. Τότε μίλαγε για μέσο σενάριο ύφεσης 1% με δυσμενή πρόβλεψη για 1,5-2%. Με το παλαιό σενάριο ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας είχε εκτιμήσει σχεδόν μηδενικό ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ φέτος στην Ελλάδα.
Πλέον, μέσα σε μία μόνο εβδομάδα, τα σενάρια της Ε.Ε. για την πορεία του ΑΕΠ αναθεωρούνται προς τα "κάτω" κατά 3,5% καταγράφοντας στην ύφεση στα επίπεδα του 2009. Δηλαδή όταν στην ευρωζώνη η ύφεση ήταν 4,5% και στην Ε.Ε. 4,2%. Παρόμοιες είναι άλλωστε και οι προβλέψεις του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία. Έτσι, η Ευρώπη βγάζει όλα τα όπλα της. Αλλά και δημιουργεί νέα…
Χθες, ο ΥΠΟΙΚ μετά τη σύνοδο έκανε ξεκάθαρο πως η ζημιά στην οικονομία θα είναι σημαντική αλλά και αναστρέψιμη.
Έκανε σαφές πως δίδονται νέα περιθώρια για μέτρα στήριξης από το Ecofin. Ξεκαθάρισε πως πλέον η Ελλάδα μπορεί να λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο για την υποστήριξη της δημόσιας υγείας και της ρευστότητας των επιχειρήσεων.
Τα ταμειακά διαθέσιμα το ζητούμενο
Η χθεσινή απόφαση έδωσε λύση στο θέμα των "κανόνων". Δηλαδή στο δημοσιονομικό ζήτημα. Ωστόσο, όπως εξήγησε ο ΥΠΟΙΚ υπάρχει και το ταμειακό, με τα διαθέσιμα σε ένα σενάριο κατάρρευσης εσόδων να φτάνουν για παράταση (σ.σ. που δρομολογείται) των παρεμβάσεων στήριξης έως τις αρχές Ιουνίου χωρίς να "πειραχθεί" το "μαξιλάρι" διαθεσίμων.
Η Ευρώπη ωστόσο δεν έδωσε ακόμη λύση – αλλά τη δρομολογεί – στο θέμα των ταμειακών διαθεσίμων ανά την Ε.Ε. Σήμερα, στο Eurogroup τίθεται εκ νέου επί τάπητος το θέμα των νέων "εργαλείων". Για να προετοιμασθεί και η Σύνοδος Κορυφής για το ζήτημα .
Η ανακοίνωση της Κομισιόν
Στην ανακοίνωσή της Προς το Συμβούλιο (Ecofin) "για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης” η Επιτροπή αναφέρει πως "η πανδημία COVID-19 προκάλεσε μείζονα κλυδωνισμό στην οικονομία ο οποίος έχει ήδη σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι συνέπειες για την αύξηση του ΑΕΠ θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια, αφενός, της πανδημίας και, αφετέρου, των μέτρων που λαμβάνονται από τις εθνικές αρχές, καθώς και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την επιβράδυνση της εξάπλωσής της, την προστασία της παραγωγικής ικανότητας και τη στήριξη της συνολικής ζήτησης".
Επαναλαμβάνει τα πρώτα μέτρα που έλαβε και το σενάριο της 13ης Μαρτίου για μείωση του ΑΕΠ στην Ε.Ε. κατά 1 % το 2020. Τότε όπως αναφέρει "στην ανακοίνωση υπογραμμίστηκε ότι δεν μπορούσαν να αποκλειστούν δυσμενέστερα σενάρια που συνδέονται με βαθύτερες επιπτώσεις της πανδημίας. Οι εξελίξεις στο μεταξύ υποδηλώνουν ότι τέτοια δυσμενή σενάρια έχουν καταστεί πιθανά. Πράγματι, με την παραδοχή ότι η κρίση στον τομέα της υγείας θα παραταθεί έως τις αρχές Ιουνίου ή και περισσότερο, η κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας το 2020 θα μπορούσε να είναι συγκρίσιμη με τη συρρίκνωση του 2009, του χειρότερου έτους της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης".
Η Επιτροπή εξηγεί πως "τα κράτη μέλη εγκρίνουν ή έχουν ήδη εγκρίνει δημοσιονομικά μέτρα, ενώ θεσπίζονται περαιτέρω μέτρα για να ενισχυθεί η ικανότητα των συστημάτων υγείας και να ανακουφιστούν οι πολίτες και οι κλάδοι που πλήττονται ιδιαίτερα. Θεσπίζονται επίσης σημαντικά μέτρα στήριξης της ρευστότητας και άλλες εγγυήσεις, αν και αυτά δεν έχουν άμεση επίπτωση στο ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης".
Εξηγεί πως τα εν λόγω μέτρα "από κοινού με την κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας, θα συμβάλουν σε σημαντική αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων". Έτσι, "η Επιτροπή και το Συμβούλιο έχουν ήδη διευκρινίσει ότι η πλήρης ευελιξία που είναι διαθέσιμη στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα εφαρμοστεί για τα μέτρα που συνδέονται με την έξαρση της νόσου COVID-19. Συγκεκριμένα, καθώς η κρίση αποτελεί γεγονός που εκφεύγει του ελέγχου των κυβερνήσεων και έχει σημαντικό αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά, ισχύει η διάταξη του Συμφώνου για τις ασυνήθεις περιστάσεις. Τούτο σημαίνει ότι ο δημοσιονομικός αντίκτυπος των προαναφερόμενων μέτρων δεν θα συνυπολογιστεί κατά την αξιολόγηση από την Επιτροπή της συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Θα διενεργηθεί αξιολόγηση, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα επιλέξιμα ποσά, με βάση τα καταγεγραμμένα στοιχεία όπως παρασχέθηκαν από τα κράτη μέλη".
Ωστόσο, το παραπάνω μέτρο (που εγκρίθηκε μία εβδομάδα πριν), πλέον δεν φτάνει. "Η κλίμακα της δημοσιονομικής προσπάθειας που πρέπει να καταβληθεί για την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις της παρούσας κρίσης και για τη στήριξη της οικονομίας μετά την πανδημία, καθιστά αναγκαία τη χρήση πολύ μεγαλύτερου βαθμού ευελιξίας στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης" αναφέρει.
Έτσι, η Πρόεδρος της Επιτροπής ανακοίνωσε την επικείμενη ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής. Η εν λόγω ρήτρα θεσπίστηκε το 2011. Και τούτο γιατί η εμπειρία από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση "κατέδειξε ιδίως την ανάγκη θέσπισης ειδικών διατάξεων στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε. ώστε να καταστεί δυνατή η συντονισμένη και εύτακτη απόκλιση από τις κανονικές απαιτήσεις για όλα τα κράτη μέλη σε περίπτωση γενικευμένης κρίσης ως συνέπεια σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ ή στην Ε.Ε. συνολικά".
Τι είναι η ρήτρα
Η ρήτρα διαφυγής, διευκολύνει τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να λάβουν δημοσιονομικά μέτρα για την κατάλληλη αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης. Στα νομικά κείμενα αναφέρεται ότι "σε περιόδους σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ ή την Ένωση συνολικά, επιτρέπεται στα κράτη μέλη να αποκλίνουν προσωρινά από την πορεία προσαρμογής προς επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου".
Όσο για την – μετά κρίσης - αξιολόγηση των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης των κρατών μελών, θα υπάρξει μέριμνα. Στις εαρινές προβλέψεις, και στην επακόλουθη πρόταση της Επιτροπής για ειδικές ανά χώρα συστάσεις από το Συμβούλιο "θα δώσουν την ευκαιρία να επιτευχθεί ο αναγκαίος αυτός συντονισμός και να δοθεί καθοδήγηση για την επίτευξη του κατάλληλου υποστηρικτικού δημοσιονομικού προσανατολισμού σε εθνικό και σε συνολικό επίπεδο" αναφέρεται.
"Δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η ενεργοποίησή της θα επιτρέψει στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τον συντονισμό των πολιτικών στο πλαίσιο του Συμφώνου, αποκλίνοντας παράλληλα από τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που θα ίσχυαν κανονικά" επισημαίνει.
Η πρόταση αφορούσε στο "πάγωμα" των δημοσιονομικών κανόνων που εγκρίθηκε, αλλά και στη συζήτηση που συνεχίζεται σήμερα στο Eurogroup για νέα εργαλεία δανεισμού με άλλους όρους των κρατών αλλά και ευρωομολόγου με επίκεντρο τον ESM και την ΕΚΤ.
"Η κρίση στον τομέα της υγείας θα παραταθεί έως τις αρχές Ιουνίου ή και περισσότερο, η κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας το 2020 θα μπορούσε να είναι συγκρίσιμη με τη συρρίκνωση του 2009, του χειρότερου έτους της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης” αναφέρει η Κομισιόν .
Μεγάλο το πλήγμα στην Ελλάδα – περιθώρια επιπλέον στήριξης
Η νέα αυτή πρόβλεψη της Κομισιόν με ημερομηνία 20/3 αναθεωρεί επί τα χείρω δραστικά τις προβλέψεις που η ίδια έκανε στις 13/3. Τότε μίλαγε για μέσο σενάριο ύφεσης 1% με δυσμενή πρόβλεψη για 1,5-2%. Με το παλαιό σενάριο ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας είχε εκτιμήσει σχεδόν μηδενικό ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ φέτος στην Ελλάδα.
Πλέον, μέσα σε μία μόνο εβδομάδα, τα σενάρια της Ε.Ε. για την πορεία του ΑΕΠ αναθεωρούνται προς τα "κάτω" κατά 3,5% καταγράφοντας στην ύφεση στα επίπεδα του 2009. Δηλαδή όταν στην ευρωζώνη η ύφεση ήταν 4,5% και στην Ε.Ε. 4,2%. Παρόμοιες είναι άλλωστε και οι προβλέψεις του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία. Έτσι, η Ευρώπη βγάζει όλα τα όπλα της. Αλλά και δημιουργεί νέα…
Χθες, ο ΥΠΟΙΚ μετά τη σύνοδο έκανε ξεκάθαρο πως η ζημιά στην οικονομία θα είναι σημαντική αλλά και αναστρέψιμη.
Έκανε σαφές πως δίδονται νέα περιθώρια για μέτρα στήριξης από το Ecofin. Ξεκαθάρισε πως πλέον η Ελλάδα μπορεί να λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο για την υποστήριξη της δημόσιας υγείας και της ρευστότητας των επιχειρήσεων.
Τα ταμειακά διαθέσιμα το ζητούμενο
Η χθεσινή απόφαση έδωσε λύση στο θέμα των "κανόνων". Δηλαδή στο δημοσιονομικό ζήτημα. Ωστόσο, όπως εξήγησε ο ΥΠΟΙΚ υπάρχει και το ταμειακό, με τα διαθέσιμα σε ένα σενάριο κατάρρευσης εσόδων να φτάνουν για παράταση (σ.σ. που δρομολογείται) των παρεμβάσεων στήριξης έως τις αρχές Ιουνίου χωρίς να "πειραχθεί" το "μαξιλάρι" διαθεσίμων.
Η Ευρώπη ωστόσο δεν έδωσε ακόμη λύση – αλλά τη δρομολογεί – στο θέμα των ταμειακών διαθεσίμων ανά την Ε.Ε. Σήμερα, στο Eurogroup τίθεται εκ νέου επί τάπητος το θέμα των νέων "εργαλείων". Για να προετοιμασθεί και η Σύνοδος Κορυφής για το ζήτημα .
Η ανακοίνωση της Κομισιόν
Στην ανακοίνωσή της Προς το Συμβούλιο (Ecofin) "για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης” η Επιτροπή αναφέρει πως "η πανδημία COVID-19 προκάλεσε μείζονα κλυδωνισμό στην οικονομία ο οποίος έχει ήδη σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι συνέπειες για την αύξηση του ΑΕΠ θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια, αφενός, της πανδημίας και, αφετέρου, των μέτρων που λαμβάνονται από τις εθνικές αρχές, καθώς και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την επιβράδυνση της εξάπλωσής της, την προστασία της παραγωγικής ικανότητας και τη στήριξη της συνολικής ζήτησης".
Επαναλαμβάνει τα πρώτα μέτρα που έλαβε και το σενάριο της 13ης Μαρτίου για μείωση του ΑΕΠ στην Ε.Ε. κατά 1 % το 2020. Τότε όπως αναφέρει "στην ανακοίνωση υπογραμμίστηκε ότι δεν μπορούσαν να αποκλειστούν δυσμενέστερα σενάρια που συνδέονται με βαθύτερες επιπτώσεις της πανδημίας. Οι εξελίξεις στο μεταξύ υποδηλώνουν ότι τέτοια δυσμενή σενάρια έχουν καταστεί πιθανά. Πράγματι, με την παραδοχή ότι η κρίση στον τομέα της υγείας θα παραταθεί έως τις αρχές Ιουνίου ή και περισσότερο, η κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας το 2020 θα μπορούσε να είναι συγκρίσιμη με τη συρρίκνωση του 2009, του χειρότερου έτους της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης".
Η Επιτροπή εξηγεί πως "τα κράτη μέλη εγκρίνουν ή έχουν ήδη εγκρίνει δημοσιονομικά μέτρα, ενώ θεσπίζονται περαιτέρω μέτρα για να ενισχυθεί η ικανότητα των συστημάτων υγείας και να ανακουφιστούν οι πολίτες και οι κλάδοι που πλήττονται ιδιαίτερα. Θεσπίζονται επίσης σημαντικά μέτρα στήριξης της ρευστότητας και άλλες εγγυήσεις, αν και αυτά δεν έχουν άμεση επίπτωση στο ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης".
Εξηγεί πως τα εν λόγω μέτρα "από κοινού με την κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας, θα συμβάλουν σε σημαντική αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων". Έτσι, "η Επιτροπή και το Συμβούλιο έχουν ήδη διευκρινίσει ότι η πλήρης ευελιξία που είναι διαθέσιμη στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα εφαρμοστεί για τα μέτρα που συνδέονται με την έξαρση της νόσου COVID-19. Συγκεκριμένα, καθώς η κρίση αποτελεί γεγονός που εκφεύγει του ελέγχου των κυβερνήσεων και έχει σημαντικό αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά, ισχύει η διάταξη του Συμφώνου για τις ασυνήθεις περιστάσεις. Τούτο σημαίνει ότι ο δημοσιονομικός αντίκτυπος των προαναφερόμενων μέτρων δεν θα συνυπολογιστεί κατά την αξιολόγηση από την Επιτροπή της συμμόρφωσης με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Θα διενεργηθεί αξιολόγηση, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα επιλέξιμα ποσά, με βάση τα καταγεγραμμένα στοιχεία όπως παρασχέθηκαν από τα κράτη μέλη".
Ωστόσο, το παραπάνω μέτρο (που εγκρίθηκε μία εβδομάδα πριν), πλέον δεν φτάνει. "Η κλίμακα της δημοσιονομικής προσπάθειας που πρέπει να καταβληθεί για την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις της παρούσας κρίσης και για τη στήριξη της οικονομίας μετά την πανδημία, καθιστά αναγκαία τη χρήση πολύ μεγαλύτερου βαθμού ευελιξίας στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης" αναφέρει.
Έτσι, η Πρόεδρος της Επιτροπής ανακοίνωσε την επικείμενη ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής. Η εν λόγω ρήτρα θεσπίστηκε το 2011. Και τούτο γιατί η εμπειρία από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση "κατέδειξε ιδίως την ανάγκη θέσπισης ειδικών διατάξεων στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε. ώστε να καταστεί δυνατή η συντονισμένη και εύτακτη απόκλιση από τις κανονικές απαιτήσεις για όλα τα κράτη μέλη σε περίπτωση γενικευμένης κρίσης ως συνέπεια σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ ή στην Ε.Ε. συνολικά".
Τι είναι η ρήτρα
Η ρήτρα διαφυγής, διευκολύνει τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να λάβουν δημοσιονομικά μέτρα για την κατάλληλη αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης. Στα νομικά κείμενα αναφέρεται ότι "σε περιόδους σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ ή την Ένωση συνολικά, επιτρέπεται στα κράτη μέλη να αποκλίνουν προσωρινά από την πορεία προσαρμογής προς επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου".
Όσο για την – μετά κρίσης - αξιολόγηση των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης των κρατών μελών, θα υπάρξει μέριμνα. Στις εαρινές προβλέψεις, και στην επακόλουθη πρόταση της Επιτροπής για ειδικές ανά χώρα συστάσεις από το Συμβούλιο "θα δώσουν την ευκαιρία να επιτευχθεί ο αναγκαίος αυτός συντονισμός και να δοθεί καθοδήγηση για την επίτευξη του κατάλληλου υποστηρικτικού δημοσιονομικού προσανατολισμού σε εθνικό και σε συνολικό επίπεδο" αναφέρεται.
"Δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η ενεργοποίησή της θα επιτρέψει στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τον συντονισμό των πολιτικών στο πλαίσιο του Συμφώνου, αποκλίνοντας παράλληλα από τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που θα ίσχυαν κανονικά" επισημαίνει.
