Βαρύνουσα συμβολή στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας σηματοδοτούν τα επενδυτικά σχέδια, που εξελίσσονται στο πεδίο της μεταλλευτικής δραστηριότητας σ' όλη τη χώρα, στα οποία εντάσσονται και οι επενδύσεις για την εξόρυξη χρυσού.
Τα συνολικά βεβαιωμένα μεταλλευτικά αποθέματα της χώρας, σύμφωνα με μελέτες του ΙΓΜΕ στις οποίες έχει ανατρέξει το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για να προωθήσει την αξιοποίησή τους, ανέρχονται συνολικά σε 38 - 40 δισ. ευρώ (τρέχουσες τιμές) σε βάθος 30ετίας. Μόνο στη Μακεδονία και τη Θράκη, τα βεβαιωμένα αποθέματα χρυσού εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 420 εκατ. τόνους.
Σύμφωνα με μία πρόσφατη δημοσίευση του Bloomberg, η Ελλάδα το 2016 θα είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χρυσού στην Ευρώπη.
Η πτυχή της υλοποίησης μεταλλευτικών επενδύσεων, που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, δεν έχει απασχολήσει μόνο τη χώρα μας, αλλά και την Κομισιόν, η οποία έχει θέσει ως προτεραιότητα της, την πλήρη εφαρμογή της Οδηγίας Εξορυκτικών Αποβλήτων, που περιέχει τα αυστηρότερα όρια συγκέντρωσης κυανίου παγκοσμίως.
Την ίδια στιγμή, η Οδηγία θέτει και συγκεκριμένες απαιτήσεις, που διασφαλίζουν την ορθή λειτουργία των σχετικών εργοστασίων και ελαχιστοποιούν την επίδραση τους στο περιβάλλον.
Στην περίπτωση των Μεταλλείων Κασσάνδρας, η παραγωγή χρυσού στην περιοχή ενσωματώνει εμπειρία αιώνων και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μεταλλευτική ιστορία της χώρας. Στην περίπτωση της σημερινής επένδυσης, στις 8 Ιουλίου του 2011 το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής εξέδωσε Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του έργου των μεταλλευτικών - μεταλλουργικών εγκαταστάσεων Μεταλλείων Κασσάνδρας της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός ΑΕΜΒΧ (ανήκει κατά 95% στην Eldorado Gold Corporation και κατά 5% στην εταιρεία Άκτωρ).
Δεσμεύσεις για το περιβάλλον
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για την αξιολόγηση της υποβληθείσας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τηρήθηκαν πλήρως τα προβλεπόμενα από την Εθνική και Κοινοτική νομοθεσία και έγινε διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και φορείς της περιοχής, καθώς και με τις συναρμόδιες υπηρεσίες άλλων υπουργείων. Το έργο των μεταλλευτικών και μεταλλουργικών εγκαταστάσεων στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής αφορά σε μια επένδυση παγίων της τάξης των 1,3 δισ. ευρώ. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι επισημάνσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ότι στο σχεδιασμό του έργου ενσωματώθηκαν τεχνολογίες αιχμής και μέθοδοι εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, που υιοθετούν τις πλέον σύγχρονες τεχνικές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις όπως:
α) Την υλοποίηση μεθόδου ανάκτησης του χρυσού με την εφαρμογή τεχνολογίας αιχμής χωρίς τη χρήση κυανιούχων ενώσεων (εφαρμογή τεχνολογίας ακαριαίας τήξης).
β) Την απομάκρυνση όλων των παλαιών και ιστορικών αποθέσεων στείρων, σκουριών και τελμάτων στην περιοχή, που αποτελούν διαχρονικές πηγές ρύπανσης.
γ) Την εφαρμογή μεθόδου εκμετάλλευσης και διαχείρισης τελμάτων και στείρων που απαιτεί τον ελάχιστο δυνατό χώρο κατάληψης.
δ) Τη λιθογόμωση (δηλ το πλήρες κλείσιμο) όλων των νέων, αλλά και παλαιών χώρων υπόγειας εκμετάλλευσης με αποτέλεσμα την αποφυγή διαταραχών του εδάφους και τη μείωση των όξινων απορροών των μεταλλείων.
ε) Την επεξεργασία των νερών μεταλλείου και όλων των εγκαταστάσεων, έτσι ώστε όχι μόνο να υπερκαλύπτονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των φυσικών επιφανειακών και υπόγειων νερών της περιοχής, αλλά να ανταποκρίνονται στα αυστηρά πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος των φυσικών αποδεκτών της χώρας.
στ) Τη δημιουργία, με τις πλέον αυστηρές προδιαγραφές στεγάνωσης και διαχείρισης, ενιαίου χώρου απόθεσης των στείρων της εξόρυξης, του εμπλουτισμού και της μεταλλουργίας στον Κοκκινόλακκα, όπου θα διατεθούν εκτός των νέων και οι παλιές και ιστορικές σκουριές και τέλματα, που υπάρχουν διάσπαρτα στην περιοχή.
ζ) Την απόθεση των στερεών αποβλήτων της εξόρυξης, του εμπλουτισμού και της μεταλλουργίας, τόσο στον Κοκκινόλακκα, όσο και στις Σκουριές που θα γίνεται σε ξηρή μορφή (ξηρά απόθεση).
η) Τη συγκέντρωση των βασικών εγκαταστάσεων επεξεργασίας του έργου σε μια μόνο περιοχή (Μαντέμ Λάκκο) με την κατασκευή υπόγειας σήραγγας σύνδεσης του Μαντέμ Λάκκου με τα μεταλλεία Ολυμπιάδας μήκους 8,5 χλμ.
θ) Την πλήρη απομάκρυνση/αποκατάσταση του χώρου διάθεσης παλαιών τελμάτων Ολυμπιάδας.
Πρόσφατα και από το βήμα της Βουλής, ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Μάκης Παπαγεωργίου, τόνισε πως «έχουμε ήδη παραλάβει από την Ελληνικός Χρυσός εγγυητική επιστολή ύψους 50 εκατ. ευρώ για τη διασφάλιση της αποκατάστασης περιβάλλοντος της περιοχής από τη δραστηριότητά της, η οποία εγγυητική προβλεπόταν στην εγκριθείσα ΑΕΠΟ (απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων). Είναι η πρώτη φορά που τίθεται τέτοιο ύψος εγγυητικής επιστολής για εξορυκτική δραστηριότητα».
Στο πλαίσιο αυτό, η παραγωγή χρυσού είναι σε εξέλιξη στην Ολυμπιάδα, καθώς από τα τέλματα της λίμνης της Ολυμπιάδας, παράγεται συμπύκνωμα χρυσοφόρου πυρίτη, το οποίο πωλείται στο εξωτερικό.
Η παραγωγή χρυσού από τα μεταλλεία της Ολυμπιάδας και των Σκουριών αναμένεται να ξεκινήσει από το 2015. Η μεταλλουργία χαλκού, χρυσού και αργύρου θα τεθεί σε λειτουργία περίπου το 2019, μετά την διάνοιξη σήραγγας 9 χιλιομέτρων που θα συνδέει την περιοχή του Μαδέμ Λάκκου με το μεταλλείο της Ολυμπιάδας και την κατασκευή μονάδας μεταλλουργίας χαλκού, χρυσού και αργύρου, όπου θα εφαρμόζεται η μέθοδος της ακαριαίας τήξης. Επίσης στο Μαδέμ Λάκκο θα κατασκευαστεί ένα εργοστάσιο εμπλουτισμού για το μετάλλευμα της Ολυμπιάδας.
«Χρυσωρυχείο» για θέσεις εργασίας
Ήδη οι εργαζόμενοι της «Ελληνικός Χρυσός» προσεγγίζουν τους 1.200, όταν στο τέλος του 2011 ήταν 350.
Το 90% του προσωπικού είναι από τον δήμο Αριστοτέλη, ενώ σύμφωνα με μία οικονομοτεχνική μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία αποτελεί μέρος της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, κάθε ευρώ που επενδύεται στην περιοχή έχει πολλαπλασιαστικό όφελος, δηλαδή κάθε ευρώ «γεννάει» άλλα 3,13 ευρώ.
Πέραν αυτού, η εταιρεία δίνει σήμερα ανταποδοτικά οφέλη στο δήμο Αριστοτέλη της τάξης των 3 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ όταν θα εισέλθει σε πλήρη παραγωγή το ποσό θα είναι τουλάχιστον 7 εκατ. ευρώ ετησίως.
Όσον αφορά στα οικονομικά μεγέθη της επιχείρησης και τον αντίκτυπό τους στην περιοχή, ο τζίρος της θα κυμαίνεται μεταξύ 500 και 800 εκατ. ευρώ ετησίως και έχει υπολογιστεί ότι με τους άμεσους και έμμεσους φόρους, τις εισφορές στα ταμεία, τα ανταποδοτικά κ.ά., το 30% αυτού του τζίρου θα καταλήγει στο κράτος. Επιπλέον, οι μισθοί των 1.500 εργαζομένων, οι οποίοι θα δουλεύουν στην «Ελληνικός Χρυσός», όταν το επενδυτικό σχέδιο θα βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη, θα πέφτουν στην περιοχή του δήμου Αριστοτέλη, δημιουργώντας ανάπτυξη.
Οι έμμεσες θέσεις εργασίας, που θα δημιουργηθούν σε μεταφορείς, εργολάβους, βιοτεχνίες, στην εστίαση, στο λιανικό εμπόριο θα αγγίξουν τις 4.000 με 5.000.
Ειδικά τη φετινή χρονιά, θα ξεκινήσει η κατασκευή του εργοστασίου εμπλουτισμού, καθώς και η υπόγεια ανάπτυξη στις Σκουριές, με αποτέλεσμα το προσωπικό της εταιρείας μαζί με τους υπεργολάβους, να προσεγγίσει τα 2.000 άτομα, παραμένοντας σ' αυτό το επίπεδο μέχρι την αποπεράτωση των έργων κατασκευής το 2015.