Εκπληξη, προβληματισμό και αμηχανία προκαλούν στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, αλλά και της κυβέρνησης οι κινήσεις του Γ. Παπανδρέου, καθώς, αν και δεν διαβλέπουν προθέσεις πρόκλησης κυβερνητικής αστάθειας, ανησυχούν ότι η πολιτική ρήξης που επέλεξε ο πρώην πρωθυπουργός μπορεί να προκαλέσει προβλήματα τόσο στη διαπραγματευτική ισχύ της κυβερνητικής πλειοψηφίας, όσο και στην προσπάθεια συγκρότησης και ισχυροποίησης της Δημοκρατικής Παράταξης.
Αν και ο κ. Παπανδρέου και τα περί αυτόν στελέχη, δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να προκαλέσουν την πτώση της κυβέρνησης και πως θα ψηφίσουν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας (με εξαίρεση ίσως τον Κ. Καραμανλή, αν προταθεί), κύκλοι της Χαρ. Τρικούπη μιλούν ευθέως για κινήσεις «που δημιουργούν το φόντο επιστροφής στο 2007 και σε έναν εσωτερικό διχασμό», οι οποίες «θα επηρεάσουν απολύτως αρνητικά την πορεία της χώρας».
Στο στρατόπεδο του Ευάγγ. Βενιζέλου αδυνατούν να προσδιορίσουν (επί του παρόντος τουλάχιστον) τις επόμενες κινήσεις του πρώην πρωθυπουργού, τονίζουν, ωστόσο, ότι δεν θα επιτρέψουν σε κανέναν «να μετατρέψει το ΠΑΣΟΚ από εγγυητή σταθερότητας σε παράγοντα αστάθειας» και χαρακτηρίζουν πλαστό το δίλημμα ΠΑΣΟΚ ή Δημοκρατική Παράταξη, επισημαίνοντας ότι δεν πρόκειται να αλλάξει ο προγραμματισμός για τη σύγκληση του ιδρυτικού Συνεδρίου της Δημοκρατικής Παράταξης τον Ιανουάριο.
«Ροκάνισμα»
Με θολό, έως τώρα, το πώς θα κινηθεί τους επόμενους μήνες ο κ. Παπανδρέου, φοβούνται ότι σε κάθε περίπτωση θα επιδιώξει να «ροκανίσει» την προοπτική της Δημοκρατικής Παράταξης, καθώς θεωρούν σχεδόν δεδομένο πως ο ίδιος και η πλειονότητα των στελεχών που επηρεάζει δεν θα συμμετάσχουν ούτε στο Συνέδριό της ούτε στα ψηφοδέλτιά της, αν οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές τον Μάρτιο.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι, ωστόσο, που εκτιμούν ότι μια οριστική ρήξη με τον κ. Παπανδρέου μπορεί να επιφέρει την ενεργότερη δραστηριοποίηση του Κ. Σημίτη και στελεχών της μεταρρυθμιστικής πτέρυγας, στο πλαίσιο της Δημοκρατικής Παράταξης, εξέλιξη που όπως λένε «όχι μόνο μπορεί να αντισταθμίσει τις απώλειες από την αποχώρηση των παπανδρεϊκών στελεχών, αλλά και να προσδώσει μεγαλύτερη αίγλη στο εγχείρημα για την ανασύνταξη ευρύτερων δυνάμεων της Κεντροαριστεράς».
Από την άλλη πλευρά στο «στρατόπεδο» του Γ. Παπανδρέου οι απόψεις, σε ό,τι αφορά τις επόμενες κινήσεις και τη στρατηγική τους, φαίνεται ότι διίστανται.
Στελέχη του σκληρού πυρήνα των παπανδρεϊκών, όπως οι Γ. Ραγκούσης, Γ. Πεταλωτής, Μ. Καρχιμάκης, εισηγούνται την άμεση και κάθετη ρήξη με τον Ευάγγ. Βενιζέλο και το σημερινό ΠΑΣΟΚ, με τη δημιουργία νέου κόμματος, πριν από τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, επικεφαλής του οποίου θα τεθεί είτε ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός, είτε κάποιο στέλεχος της νεότερης γενιάς.
Με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ
Η διαφοροποίηση δε ενός τέτοιου σχήματος από το ΠΑΣΟΚ και τη Δημοκρατική Παράταξη, θα είναι ο σαφής προσανατολισμένος του σε κυβερνητικές συνεργασίες με «προοδευτικό πρόσημο», δηλαδή με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, αποκλείοντας ταυτόχρονα την οποιαδήποτε μετεκλογική συνεργασία μόνο με τη Νέα Δημοκρατία.
Αντιθέτως οι βουλευτές (Φ. Σαχινίδης, Θ. Μωραΐτης, Συμεών Κεδίκογλου) που από την πρώτη στιγμή στήριξαν την πρωτοβουλία του κ. Παπανδρέου, υποστηρίζουν ότι οι όποιες κινήσεις πρέπει να γίνουν εντός του ΠΑΣΟΚ, ώστε να μη δώσουν το δικαίωμα στον Ευάγγ. Βενιζέλο να μιλήσει για διάσπαση και προκρίνουν τη συγκέντρωση υπογραφών, όπως προβλέπει το καταστατικό, για τη σύγκληση Συνεδρίου του κόμματος και εκεί να τεθεί τόσο το ζήτημα του προσανατολισμού και των συνεργασιών του Κινήματος, όσο και το θέμα της ηγεσίας.
Προς αυτή την κατεύθυνση, σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται ότι κινείται (σε αυτή τη φάση τουλάχιστον) και ο ίδιος ο κ. Παπανδρέου, καθώς δεν θέλει να χρεωθεί ούτε μια διάσπαση του ΠΑΣΟΚ, ούτε -πολύ περισσότερο- την πρόκληση κυβερνητικής αστάθειας και αποσταθεροποίησης της χώρας.
Σύμφωνα με το καταστατικό του ΠΑΣΟΚ για τη σύγκληση εκτάκτου Συνεδρίου απαιτούνται οι υπογραφές είτε του 1/3 των μελών της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής, είτε το 50% των Περιφερειακών και Νομαρχιακών Επιτροπών, είτε το 10% του συνόλου των μελών του. Στη Χαρ. Τρικούπη εκτιμούν, ωστόσο, ότι μάλλον δύσκολα θα καταφέρουν οι παπανδρεϊκοί να συγκεντρώσουν τις υπογραφές του 1/3 των μελών της ΚΠΕ και πολύ περισσότερο του 50% των Περιφερειακών και Νομαρχιακών Επιτροπών, ενώ όπως λένε «το ποιοι είναι και ποιοι παραμένουν μέλη του κόμματος είναι πολύ δυσδιάκριτο, καθώς δεν έχουν επικαιροποιηθεί τα μητρώα μελών και χιλιάδες μέλη του κόμματος παραμένουν ανενεργά ή αποστασιοποιημένα εδώ και χρόνια».
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στελέχη που γνωρίζουν την ανθρωπογεωγραφία του ΠΑΣΟΚ υποστηρίζουν ότι τις επιλογές του Γ. Παπανδρέου, εκτός από τους τρεις προαναφερόμενους βουλευτές, θα στηρίξουν επίσης ο Ν. Σηφουνάκης, ο Κ. Τριαντάφυλλος, υπό προϋποθέσεις ο Γ. Ντόλιος και ενδεχομένως ο Απ. Κακλαμάνης, ενώ δεν αποκλείουν προς την ίδια κατεύθυνση να κινηθούν και οι ανεξάρτητοι βουλευτές Χρ. Αηδόνης, Μ. Μπόλαρης και Θ. Παραστατίδης, αν και δύο τελευταίοι βρίσκονται ήδη σε συνεννοήσεις και με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Στο πλευρό του πρώην πρωθυπουργού θεωρείται βέβαιο ότι βρεθούν επίσης οι υπουργοί των κυβερνήσεών του Π. Μπεγλίτης, Π. Γερουλάνος, Θ. Πετσάλνικος, Σ. Ξυνίδης και Μαν. Οθωνας, αν και πολλά θα εξαρτηθούν από τη διασαφήνιση των επιλογών του κ. Παπανδρέου και κυρίως από το πώς εννοεί το ότι δεν ενδιαφέρεται για καμία καρέκλα, καθώς ακόμη και στελέχη της επιρροής του δεν θέλουν να ξαναδούν επανάληψη της πόλωσης του 2007 και ακόμη μια αναμέτρηση μεταξύ του Ευάγγ. Βενιζέλου και του Γ. Παπανδρέου για την ηγεσία του κόμματος.
«Οχι» σε έκτακτο συνέδριο
Στη Χαρ. Τρικούπη, ωστόσο, δεν συζητούν καν το ενδεχόμενο ενός έκτακτου Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ, αφού όπως λένε έχουν τηρηθεί όλες οι προβλεπόμενες καταστατικές διαδικασίες για το Συνέδριο της Δημοκρατικής Παράταξης και όπως υπογράμμισε ο στενός συνεργάτης του Ευάγγ. Βενιζέλου, Π. Ρήγας, «δεν πρόκειται να αποκλίνουμε καθόλου από τις αποφάσεις που έχουμε πάρει».
Ταυτόχρονα είναι κάτι περισσότερο από προφανές ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα επιχειρήσει να χρεώσει στην πλευρά Παπανδρέου την πρόκληση μιας οριστικής ρήξης και όπως μάλιστα τόνισε ο γραμματέας της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ «δεν ήταν ποτέ στις προθέσεις της ηγεσίας και του Ευάγγ. Βενιζέλου οι διαγραφές». Μια διάσπαση, υπογράμμισε ο Π. Ρήγας «προφανώς και δεν θα προέλθει από την πλευρά της επίσημης ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ. Αν την επιδιώξουν κάποιοι, προφανώς θα αναλάβουν και τις ευθύνες τους. Το ΠΑΣΟΚ ούτε διαγραφές θα κάνει, ούτε τη διάσπαση θα ευνοήσει».