Σε συνθήκες λιτότητας και ύφεσης με αύξηση της ανεργίας, «έκρηξη» φόρων και νέες περικοπές σε συντάξεις και εφάπαξ παρά τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, θα κινηθεί το 2016 η ελληνική οικονομία σύμφωνα με το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή.
Το προσχέδιο ενσωματώνει μέτρα συνολικού ύψους 6,379 δισ. ευρώ για τη διετία 2015-2016, εκ των οποίων τα 4,346 δισ. ευρώ προβλέπονται το επόμενο έτος.
Από τα νέα μέτρα των 4,346 δισ. ευρώ του 2016, το 1,851 δισ. ευρώ θα προέλθουν από παρεμβάσεις στο σκέλος των δαπανών εκ των οποίων 1,268 δισ. ευρώ αφορούν περικοπές σε συντάξεις, εισφορές και παροχές κοινωνικής ασφάλισης και τα 2,494 δισ. ευρώ είναι νέοι φόροι που θα πλήξουν τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις, τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες και τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
«Λυπητερή» 6,4 δισ. στη διετία - Ποιοι θα πληρώσουν με τα νέα μέτρα
Μάλιστα ο φορολογικός λογαριασμός αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερος καθώς το επόμενο έτος θα ενεργοποιηθούν μέτρα που προβλέπονται στο Μνημόνιο όπως οι αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος, η ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης στην φορολογική κλίμακα, η κατάργηση φοροαπαλλαγών τα οποία ακόμη δεν έχουν οριστικοποιηθεί και δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί. Τα μέτρα αυτά θα εξειδικευτούν και θα κοστολογηθούν με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο. «Η διαδικασία προσαρμογής δεν θα είναι εύκολη» επισημαίνει στο εισαγωγικό σημείωμα του προσχεδίου, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος προσθέτοντας ότι «ο υπάρχων δημοσιονομικός χώρος δεν επαρκεί για την πλήρη ανακούφιση των πιο ευάλωτων νοικοκυριών».
Το προσχέδιο κινείται στις προβλέψεις του νέου Μνημονίου. Ειδικότερα προβλέπει ύφεση της ελληνικής οικονομίας κατά 2,3% φέτος και 1,3% το 2016, με αύξηση της ανεργίας από το 25,4% φέτος σε 25,8% το επόμενο έτος.
Η ιδιωτική κατανάλωση μετά από αύξηση 1,3% πέρυσι, επιστρέφει σε επιταχυνόμενη πτωτική τροχιά (-1,6% φέτος και -2,3% του χρόνου) αλλά οι επενδύσεις προβλέπεται ότι θα επανακάμψουν και μετά από πτώση 16,5% φέτος θα υπάρξει αύξηση κατά 4,5% το 2016. Μάλιστα το επόμενο έτος η ελληνική οικονομία θα περάσει και πάλι σε πληθωρισμό 1,3% (σε όρους εναρμονισμένου δείκτη) μετά από αποπληθωρισμό σε μέσα επίπεδα 0,5% φέτος.
Ο λογαριασμός του 2016
Μέσω του προσχεδίου του νέου προϋπολογισμού κοστολογούνται μέτρα που ορίζονται από το Μνημόνιο συνολικού ύψους 4,346 δισ. ευρώ το επόμενο έτος και καταγράφονται πρόσθετες φορολογικές παρεμβάσεις οι οποίες ακόμη δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί.
Ειδικότερα στο σκέλος των εσόδων το 2016 προβλέπονται πρόσθετα μέτρα ύψους 2,494 δισ. ευρώ που θα προέλθουν από:
1,417 δισ. ευρώ από τις αλλαγές στον ΦΠΑ.
200 εκατ. ευρώ από την αύξηση του συντελεστή φόρου για τα ενοίκια.
301 εκατ. ευρώ από την αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
361 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών στο φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.
63,6 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών στο φόρο ασφαλίστρων.
10,5 εκατ. ευρώ από τις αλλαγές στο νόμο για τις εκατό δόσεις.
80,5 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
15 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τους αγρότες.
28,6 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της έκπτωσης φόρου 2% στην εφάπαξ εξόφληση φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων.
40,9 εκατ. ευρώ από την αύξηση της συμμόρφωσης για τεχνικό έλεγχο των οχημάτων (ΚΤΕΟ).
13 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της επιστροφής φόρου στο αγροτικό ντήζελ.
8,6 εκατ. ευρώ από το φόρο στις τηλεοπτικές διαφημίσεις.
226,8 εκατ. ευρώ από την επέκταση της συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στο 30% των κερδών του ΟΠΑΠ ΟΠΑΠ +1,75% και στα κέρδη από VLT’s.
Η φορολογική καταιγίδα δεν σταματά εδώ, αφού το νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα φέρει νέα φορολογικά βάρη σε όλους τους φορολογούμενους, καθώς σύμφωνα με το Μνημόνιο δρομολογείται:
Η μεταρρύθμιση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος με αλλαγές στις φορολογικές κλίμακες και τους συντελεστές.
Η σταδιακή κατάργηση της φορολογικής μεταχείρισης των αγροτών.
Η σταδιακή κατάργηση της ειδικής φορολογικής μεταχείρισης του ναυτιλιακού κλάδου.
Η κατάργηση του ανώτατου ορίου 25% επί των μισθών και των συντάξεων και τις κατασχέσεις και η μείωση όλων των ορίων για τις κατασχέσεις.
Η κατάργηση μη δικαιολογούμενων φοροαπαλλαγών και η αντικατάστασή τους, όπου απαιτείται, από στοχευμένες παρεμβάσεις ισοδύναμου κοινωνικού αποτελέσματος.
Δαπάνες
Στο σκέλος των δαπανών, το επόμενο έτος προβλέπονται περικοπές ύψους 1,851 δισ. ευρώ:
1.268,6 δισ. ευρώ από τις αλλαγές στις συντάξεις, εισφορές και λοιπές παροχές κοινωνικής ασφάλισης. Επιμέρους, η ασφαλιστική μεταρρύθμιση στο Δημόσιο θα οδηγήσει σε μείωση των δαπανών συντάξεων Δημοσίου κατά 258,1 εκατ. ευρώ.
105 εκατ. ευρώ για τα κοινωνικά επιδόματα. Το ποσό αυτό αφορά την περικοπή του επιδόματος θέρμανσης.
400 εκατ. ευρώ από περικοπές στις δαπάνες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
22 εκατ. ευρώ από το κονδύλι της νοσοκομειακής περίθαλψης.
Φοροκαταιγίδα
Ο φορολογικός λογαριασμός αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερος, καθώς το επόμενο έτος θα ενεργοποιηθούν μέτρα που προβλέπονται στο Μνημόνιο όπως οι αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος, η ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης στη φορολογική κλίμακα, η κατάργηση φοροαπαλλαγών, τα οποία ακόμη δεν έχουν οριστικοποιηθεί και δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί.
Πτώση στην ιδιωτική κατανάλωση
Η ιδιωτική κατανάλωση μετά από αύξηση 1,3% πέρυσι, επιστρέφει σε επιταχυνόμενη πτωτική τροχιά (-1,6% φέτος και -2,3% του χρόνου) αλλά οι επενδύσεις προβλέπεται ότι θα επανακάμψουν και μετά από πτώση 16,5% φέτος θα υπάρξει αύξηση κατά 4,5% το 2016. Μάλιστα το επόμενο έτος η ελληνική οικονομία θα περάσει και πάλι σε πληθωρισμό 1,3% (σε όρους εναρμονισμένου δείκτη) μετά από αποπληθωρισμό σε μέσα επίπεδα 0,5% φέτος.