ΣΕ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟ ΤΟ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ

Σε συναγερμό έχει τεθεί ολόκληρο το κυβερνητικό επιτελείο, μετά τις σύντομες καλοκαιρινές διακοπές, καθώς άπαντες γνωρίζουν πως ο βαθμός ικανότητας στην επιτυχή αντιμετώπιση των δύσκολων κάβων που έχουν μπροστά τους θα κρίνει εν πολλοίς και το μέλλον της κυβέρνησης.



Τις προτεραιότητες εξάλλου, τις έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στις συνεχείς συσκέψεις που είχε την περασμένη εβδομάδα με τους υπουργούς του, με παρατηρήσεις, συστάσεις και εντολές, ενώ έθεσε και τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα εντός των οποίων θα πρέπει να έχουν κλείσει όλες οι εκκρεμότητες. Στο σχεδιασμό αυτό βέβαια, ουδείς παραγνωρίζει ότι υπάρχουν αρκετοί εξωγενείς παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ανατροπή του, ή σε αναγκαστική αλλαγή στρατηγικής.

Ωστόσο, όλοι συμφωνούν πως τα κρίσιμα μέτωπα στα οποία η κυβέρνηση θα κληθεί να δώσει εξετάσεις είναι επί της ουσίας τρία: η οικονομία, η κοινωνία και οι ενδεχόμενες αντιδράσεις και τέλος το προσφυγικό. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα που αρκετά στελέχη σε κατ ιδίαν συνομιλίες τους, κάνουν λόγο για «τρία στοιχήματα» πίσω από τα οποία δεν αποκλείεται να κρύβονται ακόμη και πρόωρες κάλπες. Και τούτο γιατί, παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις ότι η κυβέρνηση πορεύεται με ορίζοντα τετραετίας, οποιαδήποτε καθυστέρηση ή «στραβοπάτημα» σε κάποιο από τα προαναφερθέντα πεδία, δύσκολα θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί εκ των υστέρων, αναγκάζοντας ενδεχομένως το Μαξίμου να αναζητήσει δρόμο «διαφυγής» μέσω εκλογών, ή εν πάσει περιπτώσει ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να προχωρήσει σε επανασχεδιασμό της στρατηγικής του.
Το τριπλό στοίχημα του φθινοπώρου για τον Αλέξη Τσίπρα

Η οικονομία
Η πορεία των εσόδων, της οικονομίας και σε δεύτερο βαθμό της ανάπτυξης θεωρείται από πολλούς ως το «κλειδί» για την αλλαγή σελίδας που επιθυμεί το Μαξίμου. Ο μεγάλος σκόπελος στο συγκεκριμένο τομέα, είναι αναμφισβήτητα η επάνοδος των δανειστών στην Αθήνα και η επικείμενη αξιολόγηση. «Η δεύτερη αξιολόγηση πρέπει να ολοκληρωθεί χωρίς καθυστερήσεις και με μικρότερο χρονοδιάγραμμα. Έχει τις δυσκολίες της, αλλά είναι λιγότερο δύσκολη από την πρώτη» αναφέρουν κορυφαία στελέχη επιχειρώντας να διασκεδάσουν τις ανησυχίες που υπάρχουν εντός και εκτός συνόρων για νέο γύρο «μαραθώνιων διαπραγματεύσεων» με τους δανειστές που θα μπορούσαν να μπλοκάρουν σειρά θετικών εξελίξεων για την οικονομία, στις οποίες επενδύει η κυβέρνηση. Στόχος είναι, εντός Σεπτεμβρίου να έχουν «καλυφθεί» οι εκκρεμότητες για τα προαπαιτούμενα της πρώτης αξιολόγησης για την εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ, ώστε άμεσα να ανοίξει η διαπραγμάτευση για τη δεύτερη, στην οποία περιλαμβάνεται η καυτή ατζέντα των εργασιακών.

Στο Μαξίμου θεωρούν ότι δεν θα υπάρξουν μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις και η διαδικασία μπορεί να έχει ολοκληρωθεί, το αργότερο μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου. Η επαλήθευση αυτών των προβλέψεων είναι ιδιαιτέρως κρίσιμη, καθώς θα σημάνει την απαρχή και της συζήτησης για το χρέος, ζήτημα το οποίο η κυβέρνηση εξακολουθεί να τοποθετεί ψηλά στην ατζέντα της, καθώς αποτελεί ένα από τα ελάχιστα μέτωπα στα οποία θα μπορούσαν να υπάρξουν θετικές ειδήσεις. Παράλληλα θα άνοιγε ο δρόμος για ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και έξοδο της χώρας στις αγορές. Ζητούμενο προς διευκρίνιση παραμένει ασφαλώς και ο ρόλος του ΔΝΤ, αν δηλαδή το Ταμείο θα συμμετάσχει με νέο δάνειο στο ελληνικό πρόγραμμα ή αν θα παραμείνει ως τεχνικό σύμβουλος στο υφιστάμενο πρόγραμμα του ESM.

Στην κυβέρνηση πάντως γνωρίζουν καλά ότι ο δρόμος είναι στρωμένος με «αγκάθια» και ουδείς αποκλείει με βεβαιότητα την περίπτωση λάθους. Το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη εκκρεμότητες από την πρώτη αξιολόγηση, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην απροθυμία και την έλλειψη συντονισμένου σχεδίου από τους αρμόδιους υπουργούς, οι οποίοι δείχνουν να υπολογίζουν περισσότερο από όλα το πολιτικό κόστος, ενώ το ενδεχόμενο να τεθούν στο τραπέζι υπερβολικές απαιτήσεις από τους δανειστές στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης, είναι σενάριο με το οποίο η ελληνική κυβέρνηση έχει βρεθεί αντιμέτωπη και στο παρελθόν. Ένας επιπλέον πονοκέφαλος είναι και η πορεία των εσόδων, καθώς τα έως τώρα μηνύματα δεν είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος ενεργοποίησης του «κόφτη», ενώ τέλος ακόμη και το αφήγημα περί προσέλκυσης επενδύσεων, στο οποίο το Μαξίμου ρίχνει μεγάλο βάρος με στόχο την ανάπτυξη, δεν πείθει, λόγω και των πενιχρών αποτελεσμάτων που υπήρξαν το προηγούμενο διάστημα στον τομέα αυτό.

Αναγνωρίζοντας μάλιστα τις μεγάλες δυσκολίες που ενδέχεται να υπάρξουν προκειμένου οι δανειστές να δώσουν το «πράσινο» φως στις κυβερνητικές προτάσεις, από το Μαξίμου αναζητούν ήδη «συμμάχους» στο εξωτερικό. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αλ. Τσίπρας τόσο με την παρουσία του στην Σύνοδο των Ευρωσοσιαλιστών, όσο και με την πρωτοβουλία που ανέλαβε για την πραγματοποίηση στην Αθήνα στις 9 Σεπτεμβρίου, μιας Συνόδου των ηγετών του Ευρωπαϊκού Νότου επιχειρεί να συστήσει μέτωπο εναντίον της λιτότητας, με τη διατύπωση ενιαίων θέσεων στην κατεύθυνση ενίσχυσης της κοινωνικής και αναπτυξιακής ευρωπαϊκής ατζέντας.

Προσφυγικό
Ο απρόβλεπτος κίνδυνος

Τον πιο απρόβλεπτο παράγοντα, και ίσως εκείνον τον οποίο η κυβέρνηση φοβάται περισσότερο πάντως, φαίνεται να είναι το προσφυγικό. Ενδεχόμενη υπαναχώρηση της Τουρκίας από τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τους πρόσφυγες - η οποία δεν αποτελεί απίθανο σενάριο με δεδομένη την σκλήρυνση της στάσης της Άγκυρας μετά το πραξικόπημα - εντείνει τις ανησυχίες της Αθήνας. Σαφής εξάλλου ήταν η προειδοποίηση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γ. Μουζάλα ότι η χώρα μας μπορεί να βρεθεί μπροστά σε ένα πρωτοφανές κύμα προσφύγων και μεταναστών σε περίπτωση που καταρρεύσει η συμφωνία, κάνοντας λόγο ακόμη και 180 χιλιάδες επιπλέον πρόσφυγες. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι μάλιστα που υπενθύμιζαν με νόημα ότι ο ίδιος υπουργός είχε προειδοποιήσει σε άσχετο χρόνο - όταν όλοι οι υπόλοιποι το διέψευδαν - περί ενδεχόμενου κλεισίματος των βόρειων συνόρων μας, κάτι το οποίο επαληθεύτηκε με τον πλέον δραματικό τρόπο.

Στο ρευστό σκηνικό που δημιουργείται, και υπό το φόβο κάποιου «ατυχήματος» η κυβέρνηση, επιχειρεί να θέσει εκ νέου το θέμα της συμφωνίας με την Τουρκία, στην κορυφή την ευρωπαϊκής ατζέντας, αναζητώντας συμμάχους και υπενθυμίζοντας προς πάσα κατεύθυνση ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό.

Ο Αλ. Τσίπρας αναμένεται για το σκοπό αυτό να έχει αναλυτικές συνομιλίες με τους ομολόγους του στις επαφές του επόμενου διαστήματος, αλλά και στη Σύνοδο Κορυφής της Μπρατισλάβα, ενώ στην προσπάθεια αυτή επιθυμεί να έχει τη στήριξη του Βερολίνου.

Να σημειωθεί ότι στην Νέα Υόρκη ο πρωθυπουργός αναμένεται να συμπροεδρεύσει με την Άγκελα Μέρκελ στη Διάσκεψη για το προσφυγικό που διοργανώνει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν, λόγω του μείζονα ρόλου που διαδραματίζουν οι δύο χώρες στην διαχείριση του συγκεκριμένου ζητήματος. Εξάλλου δεν πέρασαν απαρατήρητοι οι «έπαινοι» της Γερμανίδας Καγκελαρίου για τον τρόπο που διαχειρίζεται η χώρα μας το προσφυγικό, σε αντιδιαστολή με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.