Η πολιτική σταθερότητα ως οπτασία

Υπάρχει μια σειρά από μέτωπα όπου κρίνεται η πορεία της οικονομίας, του τόπου και συνολικά η τύχη της χώρας μας.



Ένα μέτωπο είναι οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Αυτές θα έπρεπε εξ αρχής να μην τις αντιμετωπίζουμε ως επιβολή των εταίρων και δανειστών μας, αλλά ως πρόκληση αμιγώς δική μας. Στην οποία, αν ανταποκρινόμασταν εγκαίρως, θα είχαμε αποφύγει την κρίση, αλλά και τη μακρόσυρτη διάρκειά της. Τούτο το αντελήφθησαν η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κύπρος. Αφήνοντας έτσι σύντομα πίσω τους τα χειρότερα. Ένα επόμενο μέτωπο αφορά στο να είναι η χώρα αξιόπιστη σε όσα δεσμεύεται έναντι των δανειστών της. Όχι να τους εξαπατά. Με αποτέλεσμα γενικευμένη δυσπιστία και πρόσθετους ελέγχους. Για να φθάσουμε εδώ που είμαστε σήμερα.

Υπάρχει όμως και ένα τρίτο κρίσιμο μέτωπο το οποίο δεν είναι οικονομικό. Όμως επιδρά καταλυτικά στην οικονομία. Αυτό το μέτωπο είναι η ζωτική ανάγκη πολιτικής σταθερότητας. Τούτη μάλιστα αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, όταν η οικονομία μιας χώρας είναι εύθραυστη και βρίσκεται σε περιδίνηση. Αν υπάρχει πολιτική σταθερότητα, μπορεί να εφαρμοστεί, με στοιχειώδη διάρκεια, μια συγκροτημένη οικονομική πολιτική. Με αρχή, μέση και τέλος. Η πιο βασική προϋπόθεση για να υπάρξει η αναγκαία σταθερότητα, είναι, με τη σειρά της, η παρουσία μιας κουλτούρας συναίνεσης. Έτσι, πολιτικές επιλέγονται και εφαρμόζονται χωρίς ακραίες συγκρούσεις και χωρίς διαρκείς κυβερνητικές αλλαγές. Χωρίς αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις.

Η χώρα μας ειδικά, μετά από έναν κύκλο αναπόφευκτων υφεσιακών πολιτικών λιτότητας, καλείται να περάσει σε φάση ανάπτυξης. Με τη σειρά της η ανάπτυξη, όλοι πλέον το κατανοούμε, προϋποθέτει την προσέλκυση επενδύσεων και μάλιστα ξένων. Τι αποζητούν όμως οι επενδυτές για να αναλάβουν το επιχειρηματικό τους ρίσκο; Σταθερότητα και στοιχειώδη προβλεψιμότητα σε όλα τα επίπεδα: Από το φορολογικό σύστημα έως το πολιτικό πεδίο. Ειδικά το τελευταίο, που είναι και το πιο ανεξέλεγκτο, καθώς άλλα πεδία ρυθμίζονται νομοθετικά, μπορεί να εκτινάξει στα ύψη την ανασφάλεια των επενδυτών. Οι αλλεπάλληλες αλλαγές στο πολιτικό πεδίο, δύσκολα δεν θα φέρουν ανατρεπτικές εκπλήξεις. Με συνέπεια πρόσθετη ανασφάλεια. Ειδικά σε χώρες (όπως η δική μας) με αδύναμους θεσμούς.

Το πρώτο πράγμα που καλούνται να εισηγηθούν σύμβουλοι-αναλυτές «πολιτικού ρίσκου» σε επενδυτές είναι το πόσο πιθανό παρουσιάζεται το να ανατραπούν τα υπάρχοντα δεδομένα. Και με πόση ταχύτητα. Οι αλλεπάλληλες εκλογές και οι συχνές κυβερνητικές αλλαγές συνυπολογίζονται ως παράγοντες αστάθειας. Ο δείκτης πόλωσης και η απουσία συναίνεσης είναι πρόσθετοι παράγοντες ανασφάλειας. Και στη χώρα μας, ο δείκτης πόλωσης είναι στο κόκκινο όλη την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Ο Γιώργος Παπανδρέου (προσωπικά ανερμάτιστος ως πρωθυπουργός) μάταια προσδοκούσε στοιχειώδη συναίνεση από τον Σαμαρά. Το ίδιο υπέστη ο Σαμαράς από τον Τσίπρα. Τώρα το υφίσταται ο Τσίπρας από τον Μητσοτάκη. Σαμαράς και Τσίπρας προκάλεσαν πρόωρες εκλογές, που μπορούσαν να αποφευχθούν. Ουδείς πρωθυπουργός της κρίσης υπήρξε πραγματικός μεταρρυθμιστής. Όλες οι αντιπολιτεύσεις υπήρξαν ανεύθυνες. Όλοι τροφοδότησαν και τροφοδοτούν την πολιτική αστάθεια.

Το μόνο ευτύχημα είναι ότι οι φανατικοί οπαδοί λιγοστεύουν και δεν ντοπάρονται εύκολα. Αποζητούν τη σταθερότητα. Φυσικά, το αντίστροφο ισχύει στους κομματικούς μικρόκοσμους. Ειδικά όλες οι αντιπολιτεύσεις καταστροφολογούν και ζητούν πρόωρες εκλογές, που από μόνες τους είναι καταστροφικές για τη χώρα. Οι Ευρωπαίοι προσεύχονται τώρα να μη γίνουν εκλογές. Αν συμβούν, θα καταστρέψουν τα λίγα βήματα προόδου και θα πείσουν τους εταίρους και επενδυτές πως το εγχώριο πολιτικό προσωπικό είναι αδιόρθωτο. Κανένας πολιτικός αρχηγός δεν διδάσκεται τίποτα. Είναι δέσμιοι του κομματικού μηχανισμού που ζητά συγκρούσεις και πάλι συγκρούσεις. Η οικονομία λοιπόν θα είναι το μόνιμο θύμα της πολιτικής. Η πολιτική ελίτ θα λειτουργεί αποσταθεροποιητικά. Και η πολιτική σταθερότητα, που είναι το οξυγόνο της χώρας, θα αποτελεί οπτασία στην απέραντη κομματική έρημο του τόπου.