Δεσμεύσεις για διατήρηση συγκεκριμένων πρωτογενών πλεονασμάτων για 10ετίες (3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022 και πάνω από 2% του ΑΕΠ στη συνέχεια), ρητές διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης για τη μη αναστροφή των μεταρρυθμίσεων (σε ασφαλιστικό, αφορολόγητο και διαρθρωτικά μέτρα), αλλά και αυστηρός έλεγχος για την εφαρμογή συγκεκριμένων "αιρεσιμοτήτων" περιλαμβάνονται στο σχέδιο της μεταμνημονιακής επιτήρησης της Ελλάδας που οριστικοποιείται εν όψει του Eurogroup της επόμενης Πέμπτης.
Εκτιμάται ότι η σύνοδος μπορεί να είναι μαραθώνια, τουλάχιστον αν είναι να οδηγήσει σε μια συνολική λύση. Και τούτο διότι τα μέτωπα είναι πάρα πολλά και περιλαμβάνουν από την πολιτική συμφωνία για την 4η αξιολόγηση (σ.σ. ακόμη εκκρεμούν προαπαιτούμενα που επιχειρείται να ολοκληρωθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα για να οριστικοποιηθεί μία θετική Έκθεση Συμμόρφωσης της Κομισιόν), το ζήτημα του χρέους, του ρόλου του ΔΝΤ, του πακέτου διαθεσίμων, αλλά και της μεταμνημονιακής εποπτείας.
Η "βαρύτητα" της εποπτείας δεν έχει ακόμη αποφασιστεί και εξαρτάται από το πακέτο για το χρέος, τους επιπλέον όρους που μπορεί να θέσει η Γερμανία και από τον τελικό ρόλο του ΔΝΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η αποπληρωμή μέρους του δανείου του Ταμείου θεωρείται πιθανή, όχι όμως του συνόλου. Και τούτο διότι αναζητείται ένας "ρόλος" γι' αυτό έστω και αν δεν καταφέρει να ενεργοποιήσει το πρόγραμμά του με την Ελλάδα.
Επίσης, όσον αφορά το περίφημο "γαλλικό κλειδί", δηλαδή τη γαλλική πρόταση για σύνδεση των παρεμβάσεων στο χρέος με το ΑΕΠ, φέρεται η σημασία του να έχει πλέον μειωθεί και να εξετάζεται ως ένα εργαλείο που θα χρησιμοποιηθεί σε μεσο-μακροχρόνιες παρεμβάσεις.
Ο "ορατός" μέχρι στιγμής μοχλός πίεσης για την εφαρμογή των μεταμνημονιακών μέτρων είναι τα έσοδα τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ από τα ANFAs και τα SMPs. Προτείνεται να κατανεμηθούν σε εύρος 4ετίας (1 δισ. ευρώ κάθε χρόνο την περίοδο 2019-2022) εφόσον τα στοιχεία θα δείχνουν ότι θα τηρείται η συμφωνία. Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, τα 2 δισ. ευρώ έχουν "φτάσει" στον ESM και θα αποδοθούν στα κρατικά ταμεία (είχε αναφερθεί το σενάριο να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις).
Όσον αφορά το πλαίσιο παρακολούθησης της εφαρμογής όσων συμφωνηθούν, θα συντονίζεται από την Κομισιόν. Θα περιλαμβάνει την "κλασική" επιτήρηση (Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, μεταμνημονιακή παρακολούθηση), αλλά και την ενισχυμένη επιτήρηση.
Όπως έκανε σαφές την Πέμπτη ο Ντέκλαν Κοστέλο, επικεφαλής των θεσμών εκ μέρους της Κομισιόν, η ενισχυμένη επιτήρηση (Enhanced Surveillance) θα ενεργοποιηθεί με απόφαση της Κομισιόν πριν τις 20 Αυγούστου. Θα ανανεώνεται ανά 6 μήνες επίσης με απόφαση της Κομισιόν και θα περιλαμβάνει τριμηνιαίους ελέγχους (στους οποίους όμως θα μετέχουν όλοι οι δανειστές και θα περνούν από την κρίση του Eurogroup). Εκτίμησε, δε, ότι μπορεί να διαρκέσει 2 ή 3 έτη.
Η εποπτεία αυτή θα ασκείται επί του συνόλου των μεταμνημονιακών δεσμεύσεων. Δηλαδή, πέρα από τα πρωτογενή πλεονάσματα και από τις δεσμεύσεις μη αναστροφής παρεμβάσεων, θα παρακολουθείται ανά 3μηνο η Ελλάδα για την υλοποίηση των "ουρών" της 4ης αξιολόγησης που "χτίζουν" τη νέα γενιά από προαπαιτούμενα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι 15 πιο σημαντικές εξ αυτών περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αποπληρωμή των κρατικών οφειλών προς ιδιώτες, την ολοκλήρωση της στελέχωσης του δημοσίου, νέες παρεμβάσεις στα επιδόματα, αλλά και κρίσιμες ιδιωτικοποιήσεις και παρεμβάσεις στις τράπεζες με την πώληση των συμμετοχών του ΤΧΣ, κομβικές κινήσεις στην αγορά ενέργειας, στις ΔΕΚΟ και στα κρατικά ακίνητα.
Όσον αφορά τις πολιτικές δεσμεύσεις που ζητούν από την κυβέρνηση οι δανειστές για τη διασφάλιση των μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί (μιλώντας και για τη μείωση αφορολόγητου και συντάξεων), φέρεται ότι δόθηκαν. Ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, χθες ανέφερε ότι στις συναντήσεις που είχε με τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών έλαβε όλες τις απαιτούμενες διαβεβαιώσεις ότι οι μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν. "Είναι σαφής η δέσμευση της κυβέρνησης ότι δεν θα κάνει πίσω", ανέφερε.
Τα διαθέσιμα των 20 και πλέον δισ. και οι παρεμβάσεις στο χρέος
Στο Eurogroup θα τεθεί επί τάπητος η έκθεση βιωσιμότητας χρέους της ΕΕ (και αυτή του ΔΝΤ). Πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν διαφορετικά σενάρια που έχουν τεθεί στο τραπέζι. Ανάλογα με αυτά, δεν θα κλειδώσουν μόνο τα μέτρα για το χρέος αλλά και τα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2022 (που πρέπει βάσει της συμφωνίας του 2017 σταδιακά να απομειωθούν προς το 2% του ΑΕΠ).
Το "μαξιλάρι" διαθεσίμων που υπολογίζεται ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 20 δισ. ευρώ με ένα πακέτο δόσεων 10-12 δισ. ευρώ, που θα δοθεί τον Ιούλιο, το "αίτημα" προς την ελληνική πλευρά είναι να μην το... "πειράξει". Γιατί όσο πιο πολύ θα μειώνεται, τόσο θα δίδει ένα αρνητικό σήμα προς τις αγορές... Δηλαδή να φροντίσει για την κάλυψη των αναγκών από άλλες πηγές και για την επιστροφή στις αγορές πριν από το 2020.
Όσο για τον πήχη των παρεμβάσεων, παραμένει χαμηλός. Το "αν κριθούν αναγκαίες" έχει μεν φύγει από το τραπέζι, αλλά δεν υπάρχει διάθεση για εντυπωσιακές κινήσεις. Άλλωστε και ο ΥΠΟΙΚ Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέφερε χθες ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διευθετηθεί το χρέος και να εκπληρωθούν οι δεσμεύσεις του Eurogroup του Ιουνίου 2017. Πρόσθεσε ότι το θέμα "έχει πολλές λεπτομέρειες για να τις πούμε τώρα".
Πάντως, οι θεσμοί εξετάζουν και ένα σενάριο ταχύτερης ανάπτυξης φέτος αλλά και για τα επόμενα χρόνια, το οποίο, αν συνδυαστεί με επιτάχυνση των προσπαθειών στο πεδίο του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, μπορεί να παράσχει σημαντικό δημοσιονομικό χώρο, στον οποίο άλλωστε αναφέρθηκε και ο επικεφαλής των θεσμών εκ μέρους της Κομισιόν, Ντέκλαν Κοστέλο. Μίλησε για δημοσιονομικό περιθώριο 7% του ΑΕΠ έως το 2022, αλλά και για πρόσθετο περιθώριο στη συνέχεια λόγω της μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων από το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ.
Εκτιμάται ότι η σύνοδος μπορεί να είναι μαραθώνια, τουλάχιστον αν είναι να οδηγήσει σε μια συνολική λύση. Και τούτο διότι τα μέτωπα είναι πάρα πολλά και περιλαμβάνουν από την πολιτική συμφωνία για την 4η αξιολόγηση (σ.σ. ακόμη εκκρεμούν προαπαιτούμενα που επιχειρείται να ολοκληρωθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα για να οριστικοποιηθεί μία θετική Έκθεση Συμμόρφωσης της Κομισιόν), το ζήτημα του χρέους, του ρόλου του ΔΝΤ, του πακέτου διαθεσίμων, αλλά και της μεταμνημονιακής εποπτείας.
Η "βαρύτητα" της εποπτείας δεν έχει ακόμη αποφασιστεί και εξαρτάται από το πακέτο για το χρέος, τους επιπλέον όρους που μπορεί να θέσει η Γερμανία και από τον τελικό ρόλο του ΔΝΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η αποπληρωμή μέρους του δανείου του Ταμείου θεωρείται πιθανή, όχι όμως του συνόλου. Και τούτο διότι αναζητείται ένας "ρόλος" γι' αυτό έστω και αν δεν καταφέρει να ενεργοποιήσει το πρόγραμμά του με την Ελλάδα.
Επίσης, όσον αφορά το περίφημο "γαλλικό κλειδί", δηλαδή τη γαλλική πρόταση για σύνδεση των παρεμβάσεων στο χρέος με το ΑΕΠ, φέρεται η σημασία του να έχει πλέον μειωθεί και να εξετάζεται ως ένα εργαλείο που θα χρησιμοποιηθεί σε μεσο-μακροχρόνιες παρεμβάσεις.
Ο "ορατός" μέχρι στιγμής μοχλός πίεσης για την εφαρμογή των μεταμνημονιακών μέτρων είναι τα έσοδα τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ από τα ANFAs και τα SMPs. Προτείνεται να κατανεμηθούν σε εύρος 4ετίας (1 δισ. ευρώ κάθε χρόνο την περίοδο 2019-2022) εφόσον τα στοιχεία θα δείχνουν ότι θα τηρείται η συμφωνία. Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, τα 2 δισ. ευρώ έχουν "φτάσει" στον ESM και θα αποδοθούν στα κρατικά ταμεία (είχε αναφερθεί το σενάριο να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις).
Όσον αφορά το πλαίσιο παρακολούθησης της εφαρμογής όσων συμφωνηθούν, θα συντονίζεται από την Κομισιόν. Θα περιλαμβάνει την "κλασική" επιτήρηση (Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, μεταμνημονιακή παρακολούθηση), αλλά και την ενισχυμένη επιτήρηση.
Όπως έκανε σαφές την Πέμπτη ο Ντέκλαν Κοστέλο, επικεφαλής των θεσμών εκ μέρους της Κομισιόν, η ενισχυμένη επιτήρηση (Enhanced Surveillance) θα ενεργοποιηθεί με απόφαση της Κομισιόν πριν τις 20 Αυγούστου. Θα ανανεώνεται ανά 6 μήνες επίσης με απόφαση της Κομισιόν και θα περιλαμβάνει τριμηνιαίους ελέγχους (στους οποίους όμως θα μετέχουν όλοι οι δανειστές και θα περνούν από την κρίση του Eurogroup). Εκτίμησε, δε, ότι μπορεί να διαρκέσει 2 ή 3 έτη.
Η εποπτεία αυτή θα ασκείται επί του συνόλου των μεταμνημονιακών δεσμεύσεων. Δηλαδή, πέρα από τα πρωτογενή πλεονάσματα και από τις δεσμεύσεις μη αναστροφής παρεμβάσεων, θα παρακολουθείται ανά 3μηνο η Ελλάδα για την υλοποίηση των "ουρών" της 4ης αξιολόγησης που "χτίζουν" τη νέα γενιά από προαπαιτούμενα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι 15 πιο σημαντικές εξ αυτών περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αποπληρωμή των κρατικών οφειλών προς ιδιώτες, την ολοκλήρωση της στελέχωσης του δημοσίου, νέες παρεμβάσεις στα επιδόματα, αλλά και κρίσιμες ιδιωτικοποιήσεις και παρεμβάσεις στις τράπεζες με την πώληση των συμμετοχών του ΤΧΣ, κομβικές κινήσεις στην αγορά ενέργειας, στις ΔΕΚΟ και στα κρατικά ακίνητα.
Όσον αφορά τις πολιτικές δεσμεύσεις που ζητούν από την κυβέρνηση οι δανειστές για τη διασφάλιση των μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί (μιλώντας και για τη μείωση αφορολόγητου και συντάξεων), φέρεται ότι δόθηκαν. Ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, χθες ανέφερε ότι στις συναντήσεις που είχε με τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών έλαβε όλες τις απαιτούμενες διαβεβαιώσεις ότι οι μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν. "Είναι σαφής η δέσμευση της κυβέρνησης ότι δεν θα κάνει πίσω", ανέφερε.
Τα διαθέσιμα των 20 και πλέον δισ. και οι παρεμβάσεις στο χρέος
Στο Eurogroup θα τεθεί επί τάπητος η έκθεση βιωσιμότητας χρέους της ΕΕ (και αυτή του ΔΝΤ). Πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν διαφορετικά σενάρια που έχουν τεθεί στο τραπέζι. Ανάλογα με αυτά, δεν θα κλειδώσουν μόνο τα μέτρα για το χρέος αλλά και τα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2022 (που πρέπει βάσει της συμφωνίας του 2017 σταδιακά να απομειωθούν προς το 2% του ΑΕΠ).
Το "μαξιλάρι" διαθεσίμων που υπολογίζεται ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 20 δισ. ευρώ με ένα πακέτο δόσεων 10-12 δισ. ευρώ, που θα δοθεί τον Ιούλιο, το "αίτημα" προς την ελληνική πλευρά είναι να μην το... "πειράξει". Γιατί όσο πιο πολύ θα μειώνεται, τόσο θα δίδει ένα αρνητικό σήμα προς τις αγορές... Δηλαδή να φροντίσει για την κάλυψη των αναγκών από άλλες πηγές και για την επιστροφή στις αγορές πριν από το 2020.
Όσο για τον πήχη των παρεμβάσεων, παραμένει χαμηλός. Το "αν κριθούν αναγκαίες" έχει μεν φύγει από το τραπέζι, αλλά δεν υπάρχει διάθεση για εντυπωσιακές κινήσεις. Άλλωστε και ο ΥΠΟΙΚ Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέφερε χθες ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διευθετηθεί το χρέος και να εκπληρωθούν οι δεσμεύσεις του Eurogroup του Ιουνίου 2017. Πρόσθεσε ότι το θέμα "έχει πολλές λεπτομέρειες για να τις πούμε τώρα".
Πάντως, οι θεσμοί εξετάζουν και ένα σενάριο ταχύτερης ανάπτυξης φέτος αλλά και για τα επόμενα χρόνια, το οποίο, αν συνδυαστεί με επιτάχυνση των προσπαθειών στο πεδίο του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, μπορεί να παράσχει σημαντικό δημοσιονομικό χώρο, στον οποίο άλλωστε αναφέρθηκε και ο επικεφαλής των θεσμών εκ μέρους της Κομισιόν, Ντέκλαν Κοστέλο. Μίλησε για δημοσιονομικό περιθώριο 7% του ΑΕΠ έως το 2022, αλλά και για πρόσθετο περιθώριο στη συνέχεια λόγω της μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων από το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ.
