Ένα σημαντικό ποσό καταθέσεων αναμένεται να φύγει από τις εμπορικές τράπεζες και να κατευθυνθεί προς την Τράπεζα της Ελλάδος, στο πλαίσιο προφανώς της ανάγκης δημιουργίας νέας ρευστότητας εν είδει buffer.
Οι καταθέσεις που θα μεταφερθούν στο πλαίσιο των όσων προβλέπει το πολυνομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί στις 14 Ιουνίου στη Βουλή, υπολογίζονται σε ποσό υψηλότερο των 7 δισ. ευρώ. Το πλήγμα αναμένεται να είναι μεγαλύτερο για τις μικρότερες τράπεζες, όμως δεν θα είναι αμελητέο και για τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα. Οι φορείς της κυβέρνησης θα μπορούν να διατηρούν εκτός της ΤτΕ μόνον ποσά για τις ανάγκες του 15νθήμερου, ενώ οι προθεσμιακές καταθέσεις τους πρέπει να μεταφερθούν στην Τράπεζα της Ελλάδος με βάση τα όσα προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου.
Το πολυνομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, πως πρέπει υποχρεωτικά οι φορείς της γενικής κυβέρνησης να κλείσουν όλες τις προθεσμιακές τους καταθέσεις στα πιστωτικά ιδρύματα και να μεταφέρουν το σύνολο των ταμειακών τους διαθεσίμων στην Τράπεζα της Ελλάδος. Ας σημειωθεί πως αυτό ίσχυε ούτε ή άλλως και στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Εκείνο ίσως που μεταβάλλει ελαφρώς τα δεδομένα είναι πως καθίστανται σαφέστερες οι συνέπειες για όσους φορείς δεν συμμορφωθούν, συνέπειες που έχουν να κάνουν με τις επιχορηγήσεις τους κ.λπ.
Όπως προβλέπεται στην αιτιολογική έκθεση του πολυνομοσχεδίου, «αναφορικά με την κεντρική διοίκηση, ο στόχος της συγκέντρωσης των διαθεσίμων σε έναν ενιαίο λογαριασμό στην κεντρική τράπεζα έχει επιτευχθεί μέσω του κλεισίματος λογαριασμών που τηρούντο σε εμπορικές τράπεζες και της μεταφοράς των υπολοίπων τους στον ενιαίο λογαριασμό θησαυροφυλακίου, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Όσον αφορά τους λοιπούς φορείς, της κεντρικής και γενικής κυβέρνησης, τα περισσότερα υπόλοιπα των λογαριασμών τους έχουν μεταφερθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος και είναι διαθέσιμα για διαχείριση μέσω συναλλαγών repo μεταξύ ΤτΕ και ΟΔΔΗΧ. Οι εξελίξεις αυτές έχουν οδηγήσει σε σημαντική ενίσχυση της ρευστότητας της Γ.Κ. στην οποία έχει πρόσβαση το κράτος και σε περιορισμό των χρηματοδοτικών αναγκών του.
Τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν τη μεταφορά των υπόλοιπων ποσών που τηρούνται ακόμα στις εμπορικές τράπεζες, την έναρξη προβλέψεων ταμειακών ροών για μεγάλους φορείς της Γ.Κ., την τακτική παρακολούθηση των υπολοίπων τους στις εμπορικές τράπεζες και την καταβολή των επιχορηγήσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό σε λογαριασμούς των φορέων που τηρούνται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Μεσοπρόθεσμα ο στόχος είναι η συγκέντρωση των διαθεσίμων στον ενιαίο λογαριασμό θησαυροφυλακίου, ώστε να υφίσταται η δυνατότητα αποτελεσματικότερης διαχείρισης της ρευστότητας της γενικής κυβέρνησης και η βελτίωση των πληροφοριακών συστημάτων ώστε να υποστηρίζουν τέτοιες συναλλαγές. Με τη μεταρρύθμιση αυτή θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης διαθεσίμων και θα προωθηθεί η σύνδεσή της με τη διαχείριση του χρέους».
Το δίλημμα
Σε κάθε περίπτωση πάντως επειδή το θεσμικό πλαίσιο ίσχυε και νωρίτερα, οι φορείς της κυβέρνησης είναι μάλλον δύσκολο να αρνηθούν καλύτερα επιτόκια από εκείνα που δίνει η ΤτΕ - τα οποία θα πρέπει να σημειωθεί πως είναι ήδη υψηλά. Όταν ωστόσο οι εμπορικές τράπεζες προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια, οι φορείς της κυβέρνησης αντιμετωπίζουν και ουσιαστικό και νομικό δίλημμα.
Οι καταθέσεις των φορέων της γενικής κυβέρνησης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ανέρχονται στα 14,3 δισ. ευρώ. Τα 9,5 δισ. ευρώ είναι καταθέσεις της κεντρικής κυβέρνησης (υπουργείων και άλλων), τα 2,5 δισ. ευρώ καταθέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα 2,3 δισ. ευρώ καταθέσεις των ασφαλιστικών ταμείων και τα 471 εκατ. ευρώ καταθέσεις των νοσοκομείων. Από τα 14,3 δισ. ευρώ των συνολικών καταθέσεων οι μισές είναι προθεσμίας και οι μισές όψεως.
Οι καταθέσεις που θα μεταφερθούν στο πλαίσιο των όσων προβλέπει το πολυνομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί στις 14 Ιουνίου στη Βουλή, υπολογίζονται σε ποσό υψηλότερο των 7 δισ. ευρώ. Το πλήγμα αναμένεται να είναι μεγαλύτερο για τις μικρότερες τράπεζες, όμως δεν θα είναι αμελητέο και για τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα. Οι φορείς της κυβέρνησης θα μπορούν να διατηρούν εκτός της ΤτΕ μόνον ποσά για τις ανάγκες του 15νθήμερου, ενώ οι προθεσμιακές καταθέσεις τους πρέπει να μεταφερθούν στην Τράπεζα της Ελλάδος με βάση τα όσα προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου.
Το πολυνομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, πως πρέπει υποχρεωτικά οι φορείς της γενικής κυβέρνησης να κλείσουν όλες τις προθεσμιακές τους καταθέσεις στα πιστωτικά ιδρύματα και να μεταφέρουν το σύνολο των ταμειακών τους διαθεσίμων στην Τράπεζα της Ελλάδος. Ας σημειωθεί πως αυτό ίσχυε ούτε ή άλλως και στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Εκείνο ίσως που μεταβάλλει ελαφρώς τα δεδομένα είναι πως καθίστανται σαφέστερες οι συνέπειες για όσους φορείς δεν συμμορφωθούν, συνέπειες που έχουν να κάνουν με τις επιχορηγήσεις τους κ.λπ.
Όπως προβλέπεται στην αιτιολογική έκθεση του πολυνομοσχεδίου, «αναφορικά με την κεντρική διοίκηση, ο στόχος της συγκέντρωσης των διαθεσίμων σε έναν ενιαίο λογαριασμό στην κεντρική τράπεζα έχει επιτευχθεί μέσω του κλεισίματος λογαριασμών που τηρούντο σε εμπορικές τράπεζες και της μεταφοράς των υπολοίπων τους στον ενιαίο λογαριασμό θησαυροφυλακίου, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Όσον αφορά τους λοιπούς φορείς, της κεντρικής και γενικής κυβέρνησης, τα περισσότερα υπόλοιπα των λογαριασμών τους έχουν μεταφερθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος και είναι διαθέσιμα για διαχείριση μέσω συναλλαγών repo μεταξύ ΤτΕ και ΟΔΔΗΧ. Οι εξελίξεις αυτές έχουν οδηγήσει σε σημαντική ενίσχυση της ρευστότητας της Γ.Κ. στην οποία έχει πρόσβαση το κράτος και σε περιορισμό των χρηματοδοτικών αναγκών του.
Τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν τη μεταφορά των υπόλοιπων ποσών που τηρούνται ακόμα στις εμπορικές τράπεζες, την έναρξη προβλέψεων ταμειακών ροών για μεγάλους φορείς της Γ.Κ., την τακτική παρακολούθηση των υπολοίπων τους στις εμπορικές τράπεζες και την καταβολή των επιχορηγήσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό σε λογαριασμούς των φορέων που τηρούνται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Μεσοπρόθεσμα ο στόχος είναι η συγκέντρωση των διαθεσίμων στον ενιαίο λογαριασμό θησαυροφυλακίου, ώστε να υφίσταται η δυνατότητα αποτελεσματικότερης διαχείρισης της ρευστότητας της γενικής κυβέρνησης και η βελτίωση των πληροφοριακών συστημάτων ώστε να υποστηρίζουν τέτοιες συναλλαγές. Με τη μεταρρύθμιση αυτή θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης διαθεσίμων και θα προωθηθεί η σύνδεσή της με τη διαχείριση του χρέους».
Το δίλημμα
Σε κάθε περίπτωση πάντως επειδή το θεσμικό πλαίσιο ίσχυε και νωρίτερα, οι φορείς της κυβέρνησης είναι μάλλον δύσκολο να αρνηθούν καλύτερα επιτόκια από εκείνα που δίνει η ΤτΕ - τα οποία θα πρέπει να σημειωθεί πως είναι ήδη υψηλά. Όταν ωστόσο οι εμπορικές τράπεζες προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια, οι φορείς της κυβέρνησης αντιμετωπίζουν και ουσιαστικό και νομικό δίλημμα.
Οι καταθέσεις των φορέων της γενικής κυβέρνησης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ανέρχονται στα 14,3 δισ. ευρώ. Τα 9,5 δισ. ευρώ είναι καταθέσεις της κεντρικής κυβέρνησης (υπουργείων και άλλων), τα 2,5 δισ. ευρώ καταθέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα 2,3 δισ. ευρώ καταθέσεις των ασφαλιστικών ταμείων και τα 471 εκατ. ευρώ καταθέσεις των νοσοκομείων. Από τα 14,3 δισ. ευρώ των συνολικών καταθέσεων οι μισές είναι προθεσμίας και οι μισές όψεως.
