Με επιπλέον 3,7 δισ. ευρώ αναμένεται να επιβαρυνθούν τα Ταμεία, λόγω αδυναμίας των επιχειρήσεων να αντεπεξέλθουν στις ασήκωτες ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους έως το τέλος του χρόνου.
Μοναδική διέξοδος θα ήταν η ανακοπή της τρέχουσας πτωτικής πορείας των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές λόγω κορονο-κρίσης και υψηλών εισφορών, η οποία όμως –σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου– δεν φαίνεται ικανή να συμβεί...
Το φιτίλι αυτής της "βόμβας" έχει ήδη πυροδοτηθεί, και μάλιστα πριν ξεσπάσει η κρίση του κορονοϊού, ενώ μετά το ξέσπασμα της εν λόγω κρίσης έχει λάβει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Ορόσημο για την πορεία του, από την οποία θα εξαρτηθούν, σε σημαντικό βαθμό, και οι αντοχές των Ταμείων φέτος, αλλά και το 2021, είναι ο ερχόμενος Σεπτέμβριος, οπότε λήγει η πρώτη παράταση πληρωμής τρεχουσών εισφορών για τους πληττόμενους επιχειρηματίες.
Νωρίτερα, στις 31 Αυγούστου, αν δεν υπάρξει περαιτέρω παράταση (π.χ. έως τέλος Οκτωβρίου), θα έχει λήξει η προθεσμία "παγώματος" των κατασχέσεων όχι μόνο για τους πληττόμενους επιχειρηματίες με ληξιπρόθεσμες οφειλές, αλλά (ατύπως) και για τους μη πληττόμενους που αθέτησαν πρόσκαιρα, λόγω κορονο-κρίσης, τις υποχρεώσεις τους προς τα Ταμεία.
Η σύνθεση του νέου χρέους
Το παραπάνω χρέος στα Ταμεία (3,7 δισ. ευρώ) αναλύεται σε δύο μεγάλα μέρη:
- Το πρώτο μέρος αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές οι οποίες μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) το α' τρίμηνο του 2020, δηλαδή πριν εκδηλωθεί η διπλή, υγειονομική και οικονομική, κρίση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι οφειλές αυξήθηκαν κατά πάνω από 930 εκατ. ευρώ και το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών προήλθε, μάλιστα, από αύξηση των οφειλών των ήδη "καταχωρισμένων" οφειλετών στο ΚΕΑΟ.
- Το δεύτερο μέρος του φορτίου αυτού των χρεών οφείλεται στις νέες οφειλές που γεννήθηκαν ιδίως μετά τον Μάρτιο, οπότε ξέσπασε η κορονο-κρίση, καθώς όχι μόνο παγιώθηκαν οι αρνητικές τάσεις στην είσπραξη τρεχουσών εισφορών από τους εργοδότες και τους αυτοπασχολούμενους από τις αρχές του έτους (οι οποίες, όμως, δεν πρόλαβαν να καταγραφούν στα "μητρώα" του ΚΕΑΟ έως τέλος του περασμένου Μαρτίου), αλλά οι τάσεις αυτές εκτινάχθηκαν στο τρίμηνο μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου λόγω των μέτρων καραντίνας. Ανεπίσημα, στο υπουργείο Εργασίας κατατίθενται πλέον από στελέχη των Ταμείων προβλέψεις για σωρευτικό έλλειμμα 2,8 δισ. ευρώ στον e-ΕΦΚΑ φέτος.
Πιο αναλυτικά, έλλειμμα 2 δισ. ευρώ αναμένεται, σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις, να έχει ο κλάδος της κύριας ασφάλισης, ενώ 800 εκατ. ευρώ προβλέπεται το έλλειμμα στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης.
Η "τρύπα" λόγω κορονο-κρίσης
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η "τρύπα" αυτή οφείλεται συντριπτικά στη μείωση των εσόδων από τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές, ιδίως λόγω της κορονο-κρίσης, και καθόλου στις δαπάνες, καθώς αυτές έπεσαν λόγω της μείωσης που έφερε η αύξηση των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης εν μέσω της πανδημίας.
Ωστόσο, οι περισσότερες εκ των νέων οφειλών δεν έχουν ακόμη καταστεί ληξιπρόθεσμες. Και αυτό λόγω της εξάμηνης παράτασης την οποία έχει θεσπίσει η κυβέρνηση από τον περασμένο Μάρτιο για τις εισφορές Φεβρουαρίου-Μαΐου των πληττόμενων επιχειρηματιών, αλλά και της κάλυψης των εισφορών των υπό αναστολή μισθωτών από το κράτος.
Έτσι, αν και οι δύο αυτοί παράγοντες έχουν δημιουργήσει άμεσα "τρύπα" στον προϋπολογισμό των Ταμείων, δεν έχουν ακόμη καταγραφεί ως εκπρόθεσμες υποχρεώσεις και, έτσι, δεν έχουν ακόμη πάρει τον δρόμο για το ΚΕΑΟ. Όσον αφορά τις υποχρεώσεις τις οποίες έχει αναλάβει το κράτος σε σχέση με τις εισφορές των εργαζομένων που βγήκαν ή θα βγουν σε αναστολή λόγω της κορονο-κρίσης, έχουν ήδη αποτιμηθεί, κατ' αρχάς, για τον Μάρτιο-Μάιο σε σχεδόν 420 εκατ. ευρώ και πληροφορίες του Capital.gr αναφέρουν πως έχει δρομολογηθεί η καταβολή τους.
Ωστόσο, το πρόβλημα για τα Ταμεία δεν θα σταματήσει με την ανάληψη από το κράτος της σχετικής υποχρέωσης, καθώς τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε η αποτίμηση του κόστους των εισφορών των εν λόγω μισθωτών δείχνουν πως ο μέσος μισθός τους ανέρχεται μόλις σε 530 ευρώ, δηλαδή κάτω από τον κατώτατο μισθό πλήρους απασχόλησης. Αρμόδια στελέχη των Ταμείων επισημαίνουν πως, ακόμα και αν η μεγάλη μάζα αυτών επιστρέψει στη δουλειά, τα έσοδα που θα φέρει στα Ταμεία θα είναι πολύ χαμηλά.
Την ίδια ώρα, ο κύριος όγκος των απλήρωτων, για την ώρα (αλλά μη ληξιπρόθεσμων), εισφορών αφορά εκείνες που έλαβαν παράταση. Στελέχη των Ταμείων εκφράζουν στο Capital.gr εντονότατες επιφυλάξεις για το αν οι εργοδότες, αλλά και οι επαγγελματίες, θα μπορέσουν έως τα τέλη του ερχόμενου Σεπτεμβρίου –δηλαδή σε μόλις δύο μήνες από σήμερα– να πληρώσουν τις τρέχουσες εισφορές του Φεβρουαρίου του 2020, μαζί και τις τρέχουσες εισφορές του Αυγούστου.
Ήδη στην κυβέρνηση εξετάζουν το σενάριο της θέσπισης ρύθμισης 12-24 δόσεων και για τις υπό αναστολή ασφαλιστικές υποχρεώσεις των πληττόμενων επιχειρηματιών, όπως ισχύει ήδη για τις υπό αναστολή φορολογικές υποχρεώσεις. Αν το σενάριο αυτό επαληθευτεί, τότε θα ενισχυθεί το σενάριο (κόντρα στην άποψη που έχουν ανώτεροι κύκλοι στο υπ. Εργασίας) που βλέπει "παγίωση" της μεγάλης υστέρησης εσόδων από εισφορές, η οποία εμφανίστηκε στο διάστημα Φεβρουαρίου-Μαΐου και μετά τον Σεπτέμβριο.
Ωστόσο, η έως τώρα στάση της κυβέρνησης δείχνει πως ενδεχομένως να περιμένει να περάσει και ο Αύγουστος, αν όχι και ο Σεπτέμβριος, προκειμένου να δει αν θα προχωρήσει στην εν λόγω ρύθμιση, αφού δει το εάν και σε ποιο βαθμό οι εργοδότες και οι επαγγελματίες πληρώσουν τις υπό αναστολή εισφορές του Φεβρουαρίου έως τέλος Σεπτεμβρίου. Μάλιστα, οι επικρατούσες εισηγήσεις στο υπ. Εργασίας λένε πως από Σεπτέμβριο θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση στις εισπράξεις εισφορών, κατά τον μεγαλύτερο βαθμό, και έτσι θα περιοριστεί το έλλειμμα 300 εκατ. ευρώ που έχει ήδη διαμορφωθεί κατά μέσο όρο (μηνιαίως) εδώ και 5 μήνες στον e-ΕΦΚΑ.
Μοναδική διέξοδος θα ήταν η ανακοπή της τρέχουσας πτωτικής πορείας των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές λόγω κορονο-κρίσης και υψηλών εισφορών, η οποία όμως –σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου– δεν φαίνεται ικανή να συμβεί...
Το φιτίλι αυτής της "βόμβας" έχει ήδη πυροδοτηθεί, και μάλιστα πριν ξεσπάσει η κρίση του κορονοϊού, ενώ μετά το ξέσπασμα της εν λόγω κρίσης έχει λάβει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Ορόσημο για την πορεία του, από την οποία θα εξαρτηθούν, σε σημαντικό βαθμό, και οι αντοχές των Ταμείων φέτος, αλλά και το 2021, είναι ο ερχόμενος Σεπτέμβριος, οπότε λήγει η πρώτη παράταση πληρωμής τρεχουσών εισφορών για τους πληττόμενους επιχειρηματίες.
Νωρίτερα, στις 31 Αυγούστου, αν δεν υπάρξει περαιτέρω παράταση (π.χ. έως τέλος Οκτωβρίου), θα έχει λήξει η προθεσμία "παγώματος" των κατασχέσεων όχι μόνο για τους πληττόμενους επιχειρηματίες με ληξιπρόθεσμες οφειλές, αλλά (ατύπως) και για τους μη πληττόμενους που αθέτησαν πρόσκαιρα, λόγω κορονο-κρίσης, τις υποχρεώσεις τους προς τα Ταμεία.
Η σύνθεση του νέου χρέους
Το παραπάνω χρέος στα Ταμεία (3,7 δισ. ευρώ) αναλύεται σε δύο μεγάλα μέρη:
- Το πρώτο μέρος αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές οι οποίες μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) το α' τρίμηνο του 2020, δηλαδή πριν εκδηλωθεί η διπλή, υγειονομική και οικονομική, κρίση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι οφειλές αυξήθηκαν κατά πάνω από 930 εκατ. ευρώ και το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών προήλθε, μάλιστα, από αύξηση των οφειλών των ήδη "καταχωρισμένων" οφειλετών στο ΚΕΑΟ.
- Το δεύτερο μέρος του φορτίου αυτού των χρεών οφείλεται στις νέες οφειλές που γεννήθηκαν ιδίως μετά τον Μάρτιο, οπότε ξέσπασε η κορονο-κρίση, καθώς όχι μόνο παγιώθηκαν οι αρνητικές τάσεις στην είσπραξη τρεχουσών εισφορών από τους εργοδότες και τους αυτοπασχολούμενους από τις αρχές του έτους (οι οποίες, όμως, δεν πρόλαβαν να καταγραφούν στα "μητρώα" του ΚΕΑΟ έως τέλος του περασμένου Μαρτίου), αλλά οι τάσεις αυτές εκτινάχθηκαν στο τρίμηνο μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου λόγω των μέτρων καραντίνας. Ανεπίσημα, στο υπουργείο Εργασίας κατατίθενται πλέον από στελέχη των Ταμείων προβλέψεις για σωρευτικό έλλειμμα 2,8 δισ. ευρώ στον e-ΕΦΚΑ φέτος.
Πιο αναλυτικά, έλλειμμα 2 δισ. ευρώ αναμένεται, σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις, να έχει ο κλάδος της κύριας ασφάλισης, ενώ 800 εκατ. ευρώ προβλέπεται το έλλειμμα στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης.
Η "τρύπα" λόγω κορονο-κρίσης
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η "τρύπα" αυτή οφείλεται συντριπτικά στη μείωση των εσόδων από τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές, ιδίως λόγω της κορονο-κρίσης, και καθόλου στις δαπάνες, καθώς αυτές έπεσαν λόγω της μείωσης που έφερε η αύξηση των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης εν μέσω της πανδημίας.
Ωστόσο, οι περισσότερες εκ των νέων οφειλών δεν έχουν ακόμη καταστεί ληξιπρόθεσμες. Και αυτό λόγω της εξάμηνης παράτασης την οποία έχει θεσπίσει η κυβέρνηση από τον περασμένο Μάρτιο για τις εισφορές Φεβρουαρίου-Μαΐου των πληττόμενων επιχειρηματιών, αλλά και της κάλυψης των εισφορών των υπό αναστολή μισθωτών από το κράτος.
Έτσι, αν και οι δύο αυτοί παράγοντες έχουν δημιουργήσει άμεσα "τρύπα" στον προϋπολογισμό των Ταμείων, δεν έχουν ακόμη καταγραφεί ως εκπρόθεσμες υποχρεώσεις και, έτσι, δεν έχουν ακόμη πάρει τον δρόμο για το ΚΕΑΟ. Όσον αφορά τις υποχρεώσεις τις οποίες έχει αναλάβει το κράτος σε σχέση με τις εισφορές των εργαζομένων που βγήκαν ή θα βγουν σε αναστολή λόγω της κορονο-κρίσης, έχουν ήδη αποτιμηθεί, κατ' αρχάς, για τον Μάρτιο-Μάιο σε σχεδόν 420 εκατ. ευρώ και πληροφορίες του Capital.gr αναφέρουν πως έχει δρομολογηθεί η καταβολή τους.
Ωστόσο, το πρόβλημα για τα Ταμεία δεν θα σταματήσει με την ανάληψη από το κράτος της σχετικής υποχρέωσης, καθώς τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε η αποτίμηση του κόστους των εισφορών των εν λόγω μισθωτών δείχνουν πως ο μέσος μισθός τους ανέρχεται μόλις σε 530 ευρώ, δηλαδή κάτω από τον κατώτατο μισθό πλήρους απασχόλησης. Αρμόδια στελέχη των Ταμείων επισημαίνουν πως, ακόμα και αν η μεγάλη μάζα αυτών επιστρέψει στη δουλειά, τα έσοδα που θα φέρει στα Ταμεία θα είναι πολύ χαμηλά.
Την ίδια ώρα, ο κύριος όγκος των απλήρωτων, για την ώρα (αλλά μη ληξιπρόθεσμων), εισφορών αφορά εκείνες που έλαβαν παράταση. Στελέχη των Ταμείων εκφράζουν στο Capital.gr εντονότατες επιφυλάξεις για το αν οι εργοδότες, αλλά και οι επαγγελματίες, θα μπορέσουν έως τα τέλη του ερχόμενου Σεπτεμβρίου –δηλαδή σε μόλις δύο μήνες από σήμερα– να πληρώσουν τις τρέχουσες εισφορές του Φεβρουαρίου του 2020, μαζί και τις τρέχουσες εισφορές του Αυγούστου.
Ήδη στην κυβέρνηση εξετάζουν το σενάριο της θέσπισης ρύθμισης 12-24 δόσεων και για τις υπό αναστολή ασφαλιστικές υποχρεώσεις των πληττόμενων επιχειρηματιών, όπως ισχύει ήδη για τις υπό αναστολή φορολογικές υποχρεώσεις. Αν το σενάριο αυτό επαληθευτεί, τότε θα ενισχυθεί το σενάριο (κόντρα στην άποψη που έχουν ανώτεροι κύκλοι στο υπ. Εργασίας) που βλέπει "παγίωση" της μεγάλης υστέρησης εσόδων από εισφορές, η οποία εμφανίστηκε στο διάστημα Φεβρουαρίου-Μαΐου και μετά τον Σεπτέμβριο.
Ωστόσο, η έως τώρα στάση της κυβέρνησης δείχνει πως ενδεχομένως να περιμένει να περάσει και ο Αύγουστος, αν όχι και ο Σεπτέμβριος, προκειμένου να δει αν θα προχωρήσει στην εν λόγω ρύθμιση, αφού δει το εάν και σε ποιο βαθμό οι εργοδότες και οι επαγγελματίες πληρώσουν τις υπό αναστολή εισφορές του Φεβρουαρίου έως τέλος Σεπτεμβρίου. Μάλιστα, οι επικρατούσες εισηγήσεις στο υπ. Εργασίας λένε πως από Σεπτέμβριο θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση στις εισπράξεις εισφορών, κατά τον μεγαλύτερο βαθμό, και έτσι θα περιοριστεί το έλλειμμα 300 εκατ. ευρώ που έχει ήδη διαμορφωθεί κατά μέσο όρο (μηνιαίως) εδώ και 5 μήνες στον e-ΕΦΚΑ.
