Τις 5 παρεμβάσεις στήριξης της αγοράς εργασίας μέσω ελάφρυνσης των επιχειρήσεων από το ανάλογο κόστος αλλά και επιδομάτων προς τους εργαζομένους που καλύπτονται από το δάνειο 2,7 δισ. ευρώ του σχεδίου SURE της ΕΕ το οποίο ενεργοποιείται περιγράφει το κείμενο της εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου για την Ελλάδα.
Το κείμενο αναφέρεται στο αίτημα της κυβέρνησης στις 6 Αυγούστου για δάνειο που θα καλύψει τα μέτρα που έλαβε αναδρομικά από τον προηγούμενο Μάρτιο, περιλαμβανομένων των αναστολών και του "Συν-Εργασία" αλλά και στους όρους έλευσης του δανείου σε έως 8 δόσεις. Πρόκειται για το πρόγραμμα που αποφασίσθηκε πολιτικά τον Απρίλιο και – με υστέρηση – τίθεται σε εφαρμογή σε 15 κράτη της ΕΕ που έχουν κάνει σχετικό αίτημα με συνολικό προϋπολογισμό 100 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα μάλιστα – όπως και τα άλλα κράτη – έχουν ήδη δώσει από το καλοκαίρι την εθνική συνδρομή στις εγγυήσεις 25 δισ. ευρώ με στόχο να δανεισθεί η Επιτροπή 100 δισ. ευρώ από τις αγορές, τα οποία θα διανείμει (ως δάνειο) στα κράτη.
Ουσιαστικά η Ελλάδα υπέβαλε αίτημα για προγράμματα που ήδη "τρέχει" και αιτιολόγησε γιατί έχει ανάγκη το εν λόγω ποσό όπως προβλεπόταν από τον κανονισμό του SURE. Όπως αναφέρεται στο κείμενο, στο οποίο γίνεται λόγος και για "δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά από τα μέτρα στήριξης", στις 6 Αυγούστου 2020, η Ελλάδα ζήτησε χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση στο πλαίσιο του κανονισμού SURE. Σύμφωνα με τον κανονισμό του SURE, η Επιτροπή πραγματοποίησε διαβούλευση με τις ελληνικές αρχές για να εξακριβώσει την αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των πραγματικών και των προβλεπόμενων δαπανών που συνδέονται άμεσα με την αποζημίωση ειδικού σκοπού, το κόστος κάλυψης των ασφαλιστικών τους εισφορών κατά τη διάρκεια της περιόδου αναστολής, την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 600 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολουμένους, το πρόγραμμα "Συν- Εργασία" και την κάλυψη των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών για μισθωτούς σε επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας που δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα.
Κρίθηκε πως η Ελλάδα υπέβαλε στην Επιτροπή κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι πραγματικές και οι προβλεπόμενες δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 2,728 δισ. ευρώ από την 1η Φεβρουαρίου 2020, λόγω των εθνικών μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της έξαρσης της νόσου COVID-19. "Πρόκειται για αιφνίδια και σοβαρή αύξηση, δεδομένου ότι αφορά νέα μέτρα, που καλύπτουν σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων και του εργατικού δυναμικού στην Ελλάδα" αποφάνθηκε η Κομισιόν.
Δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά από τα μέτρα στήριξης
Σύμφωνα με την απόφαση, η έξαρση της νόσου COVID-19 και τα έκτακτα μέτρα που εφάρμοσε η Ελλάδα για να περιορίσει την έξαρση της νόσου και τον κοινωνικοοικονομικό της αντίκτυπο, καθώς και τις επιπτώσεις της στην υγεία, "αναμένεται να έχουν δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, η Ελλάδα αναμενόταν να έχει έλλειμμα γενικής κυβέρνησης και χρέος 6,4% και 196,4% του ΑΕΠ, αντίστοιχα, έως τα τέλη του 2020. Σύμφωνα με τις θερινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, το ΑΕΠ της Ελλάδας προβλέπεται να μειωθεί κατά 9 % το 2020".
Επίσης αναφέρεται πως η έξαρση της νόσου COVID-19 έχει ακινητοποιήσει σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού στην Ελλάδα. "Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των δημόσιων δαπανών της Ελλάδας" λόγω των μέτρων που ελήφθησαν.
Η απόφαση για τα 5 μέτρα στήριξης
Τα μέτρα αφορούν:
α) την αποζημίωση ειδικού σκοπού που χορηγείται στους εργαζομένους με σχέση εξαρτημένης εργασίας των οποίων οι συμβάσεις εργασίας έχουν ανασταλεί, όπως προβλέπεται στο άρθρο 13 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της 14ης Μαρτίου 2020. Το εν λόγω μέτρο όπως αναφέρεται "αποσκοπεί στην προστασία της απασχόλησης σε επιχειρήσεις-εργοδότες των οποίων έχει ανασταλεί η επιχειρηματική δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής ή ανήκουν σε οικονομικούς τομείς που πλήττονται σημαντικά από την έξαρση της COVID-19, και αφορά την παροχή έκτακτης μηνιαίας αποζημίωσης ύψους 543 EUR σε εργαζομένους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή από τα μέσα Μαρτίου 2020". Η αποζημίωση καταβάλλεται υπό την προϋπόθεση να μην προβεί η επιχείρηση-εργοδότης σε μειώσεις προσωπικού (δηλαδή να διατηρήσει ακριβώς τον ίδιο αριθμό εργαζομένων) για περίοδο ίση με την περίοδο αναστολής της σύμβασης εργασίας.
β) την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων που αποφασίσθηκε με την ΠΝΠ της 14ης Μαρτίου 2020 αναφορικά με τη χρηματοδότησή της, από τον κρατικό προϋπολογισμό στους εργαζόμενους που λαμβάνουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού.
γ) την αποζημίωση ειδικού σκοπού της την εφάπαξ καταβολή αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 600 ευρώ σε επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες, δηλαδή οικονομολόγους, λογιστές, μηχανικούς, δικηγόρους, γιατρούς, εκπαιδευτικούς και ερευνητές (ΠΝΠ 20ής Μαρτίου 2020)).
δ) Το σύστημα Συν- Εργασία μειωμένου ωραρίου εργασίας (άρθρο 31 του νόμου 4690/2020) το οποίο εφαρμόζεται από την 15η Ιουνίου 2020 έως την 15η Οκτωβρίου 2020 σε όλες τις επιχειρήσεις, με εξαίρεση τον κλάδο των αερομεταφορών, όπου είναι δυνατή η παράτασή του έως το τέλος του 2020. Επιλέξιμες επιχειρήσεις είναι εκείνες που παρουσιάζουν μείωση κατά 20 % τουλάχιστον του κύκλου εργασιών τους, και το μέτρο επιτρέπει έως και κατά 50 % μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας των εργαζομένων, υπό τον όρο ότι διατηρείται η σχέση εργασίας. Από την 15η Ιουνίου 2020 έως την 30ή Ιουνίου 2020, το 60 % των καθαρών αποδοχών του εργαζομένου και το 60 % των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών όσον αφορά τις μη δεδουλευμένες ώρες καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Από την 1η Ιουλίου 2020, το κράτος καλύπτει το 100 % των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών και των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων για τις μη δεδουλευμένες ώρες, επιπλέον του 60 % των καθαρών αποδοχών των εργαζομένων για τις μη δεδουλευμένες ώρες.
ε) Τις εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές για μισθωτούς σε επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας που δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 123 του νόμου 4714/2020. Ο λόγος για τη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών όσον αφορά εργαζομένους σε επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας. Το μέτρο στοχεύει στις επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας που δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα, δηλαδή σε επιχειρήσεις τον οποίων το 50 % του κύκλου εργασιών συγκεντρώνεται στο τρίτο τρίμηνο του έτους, με βάση τα στοιχεία του 2019, και αποσκοπεί στη χρηματοδότηση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών κατά τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2020, υπό τον όρο ότι οι επιχειρήσεις-εργοδότες θα διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό υπαλλήλων με αυτόν που είχαν στις 30 Ιουνίου 2020.
Οι όροι
Σύμφωνα με την απόφαση η Ελλάδα θα πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή ανά 6 μήνες, σχετικά με την εκτέλεση των προβλεπόμενων δημόσιων δαπανών, έως ότου εκτελεστούν πλήρως. Το δάνειο έχει ανώτατο ύψος 2,728 δισ. ευρώ και μέγιστη μέση ληκτικότητα 15 ετών.
Η περίοδος διαθεσιμότητας της χρηματοδοτικής συνδρομής που χορηγείται με την παρούσα απόφαση είναι 18 μήνες. Μία δόση δύναται να εκταμιευθεί σε ένα ή περισσότερα τμήματα. Η Επιτροπή αποφασίζει για το ύψος και την αποδέσμευση των δόσεων, καθώς και για το ύψος των τμηματικών εκταμιεύσεων.
Το κείμενο αναφέρεται στο αίτημα της κυβέρνησης στις 6 Αυγούστου για δάνειο που θα καλύψει τα μέτρα που έλαβε αναδρομικά από τον προηγούμενο Μάρτιο, περιλαμβανομένων των αναστολών και του "Συν-Εργασία" αλλά και στους όρους έλευσης του δανείου σε έως 8 δόσεις. Πρόκειται για το πρόγραμμα που αποφασίσθηκε πολιτικά τον Απρίλιο και – με υστέρηση – τίθεται σε εφαρμογή σε 15 κράτη της ΕΕ που έχουν κάνει σχετικό αίτημα με συνολικό προϋπολογισμό 100 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα μάλιστα – όπως και τα άλλα κράτη – έχουν ήδη δώσει από το καλοκαίρι την εθνική συνδρομή στις εγγυήσεις 25 δισ. ευρώ με στόχο να δανεισθεί η Επιτροπή 100 δισ. ευρώ από τις αγορές, τα οποία θα διανείμει (ως δάνειο) στα κράτη.
Ουσιαστικά η Ελλάδα υπέβαλε αίτημα για προγράμματα που ήδη "τρέχει" και αιτιολόγησε γιατί έχει ανάγκη το εν λόγω ποσό όπως προβλεπόταν από τον κανονισμό του SURE. Όπως αναφέρεται στο κείμενο, στο οποίο γίνεται λόγος και για "δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά από τα μέτρα στήριξης", στις 6 Αυγούστου 2020, η Ελλάδα ζήτησε χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση στο πλαίσιο του κανονισμού SURE. Σύμφωνα με τον κανονισμό του SURE, η Επιτροπή πραγματοποίησε διαβούλευση με τις ελληνικές αρχές για να εξακριβώσει την αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των πραγματικών και των προβλεπόμενων δαπανών που συνδέονται άμεσα με την αποζημίωση ειδικού σκοπού, το κόστος κάλυψης των ασφαλιστικών τους εισφορών κατά τη διάρκεια της περιόδου αναστολής, την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 600 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολουμένους, το πρόγραμμα "Συν- Εργασία" και την κάλυψη των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών για μισθωτούς σε επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας που δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα.
Κρίθηκε πως η Ελλάδα υπέβαλε στην Επιτροπή κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι πραγματικές και οι προβλεπόμενες δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 2,728 δισ. ευρώ από την 1η Φεβρουαρίου 2020, λόγω των εθνικών μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της έξαρσης της νόσου COVID-19. "Πρόκειται για αιφνίδια και σοβαρή αύξηση, δεδομένου ότι αφορά νέα μέτρα, που καλύπτουν σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων και του εργατικού δυναμικού στην Ελλάδα" αποφάνθηκε η Κομισιόν.
Δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά από τα μέτρα στήριξης
Σύμφωνα με την απόφαση, η έξαρση της νόσου COVID-19 και τα έκτακτα μέτρα που εφάρμοσε η Ελλάδα για να περιορίσει την έξαρση της νόσου και τον κοινωνικοοικονομικό της αντίκτυπο, καθώς και τις επιπτώσεις της στην υγεία, "αναμένεται να έχουν δραματικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, η Ελλάδα αναμενόταν να έχει έλλειμμα γενικής κυβέρνησης και χρέος 6,4% και 196,4% του ΑΕΠ, αντίστοιχα, έως τα τέλη του 2020. Σύμφωνα με τις θερινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, το ΑΕΠ της Ελλάδας προβλέπεται να μειωθεί κατά 9 % το 2020".
Επίσης αναφέρεται πως η έξαρση της νόσου COVID-19 έχει ακινητοποιήσει σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού στην Ελλάδα. "Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε αιφνίδια και σοβαρή αύξηση των δημόσιων δαπανών της Ελλάδας" λόγω των μέτρων που ελήφθησαν.
Η απόφαση για τα 5 μέτρα στήριξης
Τα μέτρα αφορούν:
α) την αποζημίωση ειδικού σκοπού που χορηγείται στους εργαζομένους με σχέση εξαρτημένης εργασίας των οποίων οι συμβάσεις εργασίας έχουν ανασταλεί, όπως προβλέπεται στο άρθρο 13 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της 14ης Μαρτίου 2020. Το εν λόγω μέτρο όπως αναφέρεται "αποσκοπεί στην προστασία της απασχόλησης σε επιχειρήσεις-εργοδότες των οποίων έχει ανασταλεί η επιχειρηματική δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής ή ανήκουν σε οικονομικούς τομείς που πλήττονται σημαντικά από την έξαρση της COVID-19, και αφορά την παροχή έκτακτης μηνιαίας αποζημίωσης ύψους 543 EUR σε εργαζομένους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή από τα μέσα Μαρτίου 2020". Η αποζημίωση καταβάλλεται υπό την προϋπόθεση να μην προβεί η επιχείρηση-εργοδότης σε μειώσεις προσωπικού (δηλαδή να διατηρήσει ακριβώς τον ίδιο αριθμό εργαζομένων) για περίοδο ίση με την περίοδο αναστολής της σύμβασης εργασίας.
β) την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων που αποφασίσθηκε με την ΠΝΠ της 14ης Μαρτίου 2020 αναφορικά με τη χρηματοδότησή της, από τον κρατικό προϋπολογισμό στους εργαζόμενους που λαμβάνουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού.
γ) την αποζημίωση ειδικού σκοπού της την εφάπαξ καταβολή αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 600 ευρώ σε επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες, δηλαδή οικονομολόγους, λογιστές, μηχανικούς, δικηγόρους, γιατρούς, εκπαιδευτικούς και ερευνητές (ΠΝΠ 20ής Μαρτίου 2020)).
δ) Το σύστημα Συν- Εργασία μειωμένου ωραρίου εργασίας (άρθρο 31 του νόμου 4690/2020) το οποίο εφαρμόζεται από την 15η Ιουνίου 2020 έως την 15η Οκτωβρίου 2020 σε όλες τις επιχειρήσεις, με εξαίρεση τον κλάδο των αερομεταφορών, όπου είναι δυνατή η παράτασή του έως το τέλος του 2020. Επιλέξιμες επιχειρήσεις είναι εκείνες που παρουσιάζουν μείωση κατά 20 % τουλάχιστον του κύκλου εργασιών τους, και το μέτρο επιτρέπει έως και κατά 50 % μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας των εργαζομένων, υπό τον όρο ότι διατηρείται η σχέση εργασίας. Από την 15η Ιουνίου 2020 έως την 30ή Ιουνίου 2020, το 60 % των καθαρών αποδοχών του εργαζομένου και το 60 % των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών όσον αφορά τις μη δεδουλευμένες ώρες καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Από την 1η Ιουλίου 2020, το κράτος καλύπτει το 100 % των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών και των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων για τις μη δεδουλευμένες ώρες, επιπλέον του 60 % των καθαρών αποδοχών των εργαζομένων για τις μη δεδουλευμένες ώρες.
ε) Τις εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές για μισθωτούς σε επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας που δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 123 του νόμου 4714/2020. Ο λόγος για τη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών όσον αφορά εργαζομένους σε επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας. Το μέτρο στοχεύει στις επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας που δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα, δηλαδή σε επιχειρήσεις τον οποίων το 50 % του κύκλου εργασιών συγκεντρώνεται στο τρίτο τρίμηνο του έτους, με βάση τα στοιχεία του 2019, και αποσκοπεί στη χρηματοδότηση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών κατά τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2020, υπό τον όρο ότι οι επιχειρήσεις-εργοδότες θα διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό υπαλλήλων με αυτόν που είχαν στις 30 Ιουνίου 2020.
Οι όροι
Σύμφωνα με την απόφαση η Ελλάδα θα πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή ανά 6 μήνες, σχετικά με την εκτέλεση των προβλεπόμενων δημόσιων δαπανών, έως ότου εκτελεστούν πλήρως. Το δάνειο έχει ανώτατο ύψος 2,728 δισ. ευρώ και μέγιστη μέση ληκτικότητα 15 ετών.
Η περίοδος διαθεσιμότητας της χρηματοδοτικής συνδρομής που χορηγείται με την παρούσα απόφαση είναι 18 μήνες. Μία δόση δύναται να εκταμιευθεί σε ένα ή περισσότερα τμήματα. Η Επιτροπή αποφασίζει για το ύψος και την αποδέσμευση των δόσεων, καθώς και για το ύψος των τμηματικών εκταμιεύσεων.
