Οχι μία Ευρώπη, αλλά τέσσερις ως το 2025!

«Μένουμε Ευρώπη» -αλλά σε ποιαν ακριβώς Ευρώπη; Την Ευρώπη που ο ένας ρίχνει το μπαλάκι στον άλλο για τους πρόσφυγες που φτάνουν κατά χιλιάδες στις ακτές της;



Την Ευρώπη που οι μεν αναγγέλλουν φόρο στις χρηματιστηριακές συναλλαγές και οι δε τους διαμηνύουν ότι δεν πρόκειται να τον εφαρμόσουν;

Την Ευρώπη που ολοένα περισσότερες χώρες ζητούν μια «ειδική σχέση», δηλαδή να εφαρμόζουν τις Συνθήκες α λα καρτ; Την Ευρώπη στην οποία άλλοι θέλουν «πόλεμο» με τη Ρωσία και άλλοι να αναπτύξουν περαιτέρω τις οικονομικές τους σχέσεις μαζί της; Την Ευρώπη που συνεργάζεται στενά με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες για να παρακολουθεί τους πάντες και τα πάντα; Την Ευρώπη που θέλει την πυρηνική ενέργεια ή εκείνη που επιδιώκει την κατάργησή της; Την Ευρώπη στην οποία οι κοινωνικές αντιθέσεις, τόσο από χώρα σε χώρα όσο και στο εσωτερικό κάθε χώρας, διευρύνονται διαρκώς;

Τα ερωτήματα αυτού του τύπου θα μπορούσαν να είναι αμέτρητα. Αντί γι' αυτά, όμως, ίσως θα ήταν πιο χρήσιμο να παραθέσουμε την εκτίμηση του σοβαρού αμερικανικού ινστιτούτου Stratfor, που προσπάθησε να κάνει μια προβολή του κόσμου μας στο μέλλον -δηλαδή, στο 2025. Μια εκτίμηση η οποία κάνει λόγο για την ύπαρξη όχι μιας Ευρώπης, αλλά... τεσσάρων: της δυτικής, της ανατολικής, των σκανδιναβικών χωρών και των βρετανικών νήσων! Πρόκειται, πάντα σύμφωνα με τους συντάκτες του Stratfor, για οικονομικές και πολιτικές ζώνες οι οποίες ναι μεν θα διατηρούν δεσμούς μεταξύ τους, ωστόσο αυτοί θα είναι πολύ πιο χαλαροί από ό,τι σήμερα, στο πλαίσιο της Ε.Ε. και της ζώνης του ευρώ. Κι όλα αυτά, στο πλαίσιο ενός κόσμου ο οποίος, «σε δέκα χρόνια από σήμερα θα είναι ένα πολύ πιο επικίνδυνο μέρος για να ζει κανείς, με την αμερικανική ισχύ να εξασθενεί και άλλες χώρες με εξέχουσα θέση να αντιμετωπίζουν μια περίοδο χάους και αποδυνάμωσης». Η Ελλάδα, άραγε, σε ποια από τις τέσσερις αυτές Ευρώπες μπορεί, θέλει και δικαιούται να ανήκει;

ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ
Γερμανία σε κρίση, Πολωνία σε άνοδο

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται να επιβιώσει, με κάποιο τρόπο, όμως σε οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο θα κυριαρχούν, πρωτίστως, οι διμερείς ή οι περιορισμένης έκτασης πολυμερείς σχέσεις, οι οποίες δεν θα καλύπτουν ευρύ φάσμα, ενώ δεν θα είναι δεσμευτικές (...) Ορισμένες χώρες είναι πιθανό να διατηρήσουν μια κάποια ιδιότητα μέλους σε μια ριζικά αλλαγμένη Ε.Ε., όμως δεν θα είναι αυτό που θα σφραγίζει την ταυτότητα της Ευρώπης».

Αυτά αναφέρει, ανάμεσα σε άλλα, το Stratfor στην πρόγνωσή του για την επόμενη δεκαετία, σημειώνοντας παράλληλα ότι «δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που η ευρωπαϊκή ενότητα έμοιαζε να αντιπροσωπεύει μια ιστορική δύναμη την οποία δεν μπορούσε κανείς να ανακόψει».

Φαίνεται, όμως, ότι η κρίση που ξέσπασε το 2008 στον πλανήτη, με την κατάρρευση της αμερικανικής Lehman Brothers, για να συνεχιστεί φτάνοντας να πλήξει τους ίδιους τους πυλώνες της «ευρωπαϊκής ενοποίησης», έχει αλλάξει ριζικά τις ισορροπίες και έχει καταρρίψει μύθους και θέσφατα πολλών δεκαετιών. Η σημερινή εικόνα μοιάζει να είναι απολύτως προσωρινή και μεταβατική, προς ένα νέο σύστημα ισορροπιών, το οποίο κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει απολύτως πώς θα είναι. Ακόμη και οι ισχυροί και κυρίαρχοι δεν μπορούν να θεωρούν δεδομένη τη θέση τους -με πρώτη και καλύτερη τη Γερμανία.

Όπως σημειώνει, άλλωστε, το αμερικανικό ινστιτούτο, «αναμένουμε ότι η Γερμανία θα αντιμετωπίσει σοβαρές οικονομικές αναταράξεις και ανατροπές μέσα στην επόμενη δεκαετία», καθώς η εξαρτώμενη από τις εξαγωγές οικονομία της είναι η περισσότερο ωφελημένη από την ενιαία αγορά της Ευρώπης, όμως θα είναι και ο μεγάλος χαμένος από την επιδείνωση της κρίσης στην Ευρωζώνη και το εντεινόμενο ρεύμα του Ευρωσκεπτικισμού.

Από την άλλη, οι αναλυτές χαρακτηρίζουν την Πολωνία ως την αναδυόμενη ευρωπαϊκή δύναμη, η οποία «θα βρεθεί στο επίκεντρο της οικονομικής ανάπτυξης, με παράλληλη διεύρυνση της πολιτικής της επιρροής». Έτσι αιτιολογεί, μάλιστα, η έκθεση το αυξημένο ενδιαφέρον που δείχνουν οι ΗΠΑ όσον αφορά την εμβάθυνση των σχέσεών τους με την Πολωνία, με στόχο την οικοδόμηση μιας στρατηγικής συμμαχίας, ανάλογης με εκείνη η οποία υπάρχει ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Λονδίνο.

ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΓΙΑ ΗΠΑ
Υπερδύναμη μόνο για τα... δύσκολα

Η οικονομία των ΗΠΑ θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, η χώρα θα καταστεί σταδιακά ενεργειακά αυτοδύναμη, ενώ η εσωτερική ζήτηση θα μπορεί να καλύπτει μεγάλο μέρος της παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών. Έτσι, απέναντι σε ένα κόσμο που θα γίνεται ολοένα πιο ασταθής και ανασφαλής, η υπερδύναμη θα βρεθεί στον πειρασμό να... απομονωθεί και να εκτίθεται σε όσο το δυνατόν λιγότερους κινδύνους. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να είναι η μεγαλύτερη οικονομική, πολιτική και στρατιωτική δύναμη παγκοσμίως, όμως η εμπλοκή της θα είναι μικρότερη από ό,τι στο παρελθόν», γράφει το Stratfor. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι σε ορισμένα θέματα δεν θα μπορεί να... σφυρίζει αδιάφορα. Όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη περί επικείμενης κατάρρευσης ή, έστω, κατακερματισμού της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η οποία, ανάμεσα στα άλλα, θα δημιουργήσει τεράστιο θέμα με το πυρηνικό της οπλοστάσιο, με αποτέλεσμα η υπερδύναμη να κληθεί να παρέμβει αποφασιστικά. Αν και, με τα σημερινά δεδομένα, αυτό δεν μοιάζει ως το πιο πιθανό σενάριο.

ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ
Θα «γεννηθούν» 16 μίνι-Κίνες;

Το Stratfor εκτιμά ότι η επόμενη δεκαετία θα είναι από τις πιο δύσκολες για την Κίνα και το καθεστώς της, το οποίο θα βρεθεί απέναντι σε ιστορικές προκλήσεις, με βασική αιτία την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Η ηγεσία θα αναγκαστεί να μεταφέρει σημαντικό μερίδιο του παραγόμενου πλούτου στην ενδοχώρα, προκειμένου να αποτρέψει επικίνδυνες αναταράξεις, προκαλώντας όμως τη δυσφορία των κατοίκων και της ελίτ των παράκτιων περιοχών. Η διαδικασία αυτή θα βοηθήσει ώστε να ξεπηδήσουν νέες χώρες που θα συνεχίσουν το «θαύμα» της Κίνας: Μεξικό, Νικαράγουα, Δομινικανή Δημοκρατία, Περού, Αιθιοπία, Ουγκάντα, Κένυα, Τανζανία, Μπαγκλαντές, Μιανμάρ, Σρι Λάνκα, Λάος, Βιετνάμ, Καμπότζη, Φιλιππίνες και Ινδονησία.