Νέα φοροκαταιγίδα προ των πυλών

Πεντέμισι χρόνια πέρασαν από την ανακοίνωση του πρώτου φορολογικού μέτρου της κρίσης και ο γολγοθάς των φορολογουμένων ακόμη δεν έχει τελειώσει.



Το καλοκαίρι, στο πλαίσιο της συμφωνίας για το τρίτο Μνημόνιο, εξαπολύθηκε νέα φορολογική καταιγίδα στην οικονομία με πρόσθετους φόρους σχεδόν για όλους, δηλαδή νοικοκυριά, επιχειρήσεις και καταναλωτές. Μόνο που στα σκαριά βρίσκεται η επόμενη φορολογική επίθεση στα εισοδήματα η οποία θα αρχίσει να ξεδιπλώνεται σταδιακά μέσα στους επόμενους μήνες και να ολοκληρωθεί εντός του 2016. Φόροι εισοδήματος, φορολογία για τη νομιμοποίηση μαύρων καταθέσεων, κατάργηση φοροαπαλλαγών και αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων είναι μερικές από τις παρεμβάσεις που θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται σταδιακά από τις επόμενες εβδομάδες και θα αναγκάσουν μεγάλες κατηγορίες φορολογουμένων να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη.

Φορολογία στα ενοίκια

Η αρχή της νέας φορολογικής επίθεσης στα εισοδήματα αναμένεται να γίνει εντός του Δεκεμβρίου με τη θέσπιση της νέας κλίμακας φορολόγησης των ενοικίων, η οποία βάσει μνημονιακής συμφωνίας θα πρέπει να φέρει στα κρατικά ταμεία το 2016 πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους τουλάχιστον 200 εκατομμυρίων ευρώ.

Τα ενοίκια φορολογούνται σήμερα με συντελεστή 11% για το εισόδημα έως 12.000 ευρώ και με συντελεστή 33% για το εισόδημα πάνω από τα 12.000 ευρώ. Η συμφωνία του καλοκαιριού με την τρόικα προβλέπει την αύξηση του χαμηλού συντελεστή από το 11% στο 15% και του υψηλού συντελεστή από το 33% στο 35% Ωστόσο, αν και είχε κατατεθεί σχετική διάταξη στο πρώτο πολυνομοσχέδιο, αυτή αποσύρθηκε προκειμένου "να κατατεθεί βελτιωμένη". Η βελτίωση αυτή πρόκειται να φανεί σε νέα διάταξη που αναμένεται να κατατεθεί και ψηφιστεί από τη Βουλή πριν από το τέλος του έτους, καθώς αφορά αναδρομικά τα εισοδήματα από την Πρωτοχρονιά του 2015, δηλαδή τις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβάλλουν οι φορολογούμενοι το 2016 και μάλιστα από τον Φεβρουάριο όπως έχει γνωστοποιήσει η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.

Νέοι συντελεστές

Στόχος του υπουργείου είναι να θεσπιστεί νέα φορολογική κλίμακα για τα ενοίκια με περισσότερους συντελεστές και κλιμάκια προκειμένου η φορολόγηση να ξεκινά από χαμηλότερα (π.χ., 5%) και να κορυφώνεται σε πολύ υψηλότερο συντελεστή σε σχέση με σήμερα (π.χ., 40%).

Παράδειγμα

Για παράδειγμα, αν η νέα κλίμακα είναι 5% έως τα 5.000 ευρώ, 11% για το εισόδημα από 5.000 έως 12.000, 35% για το εισόδημα από 12.000 έως 20.000 και 40% για το εισόδημα από 20.000 ευρώ και πάνω τότε ένας φορολογούμενος έχει ετήσιο εισόδημα από ενοίκια ύψους 30.000 ευρώ θα κληθεί να πληρώσει συνολικό φόρο εισοδήματος 7.820 ευρώ. Με την κλίμακα που ισχύει σήμερα ο ίδιος φορολογούμενος πληρώνει 7.260 ευρώ. Δηλαδή θα επιβαρυνθεί με 560 ευρώ.

Νέα βάρη φέρνει η νέα κλίμακα

Εντός του 2016 έρχεται και "η μεγάλη μεταρρύθμιση" της φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και θα εφαρμοστεί από τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν οι φορολογούμενοι από την 1η Ιανουαρίου του 2016. Δηλωμένη πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών είναι να επιστρέψουμε σε μια ενιαία φορολογική κλίμακα με την οποία θα αθροίζονται και θα φορολογούνται όλα τα εισοδήματα.

Η θέσπιση ενιαίας φορολογικής κλίμακας πρόκειται να προκαλέσει αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά τουλάχιστον 300 εκατομμύρια ευρώ καθώς οι φορολογούμενοι που έχουν εισόδημα από πολλαπλές πηγές πρόκειται να επιβαρυνθούν σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα. Για παράδειγμα, ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής για όσους έχουν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα είναι σήμερα 33%. Με τη θέσπιση ενιαίας φορολογικής κλίμακας και ανώτατου συντελεστή 45% θα επιβαρυνθεί σημαντικά ο φορολογούμενος που εκτός από εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα έχει και εισόδημα από ακίνητα ή μισθωτές υπηρεσίες.

Νέα κλίμακα

Με τη φορολογική μεταρρύθμιση αναμένεται να αλλάξει και το σημερινό ύψος του αφορολόγητου ορίου. Σήμερα μόνο στους μισθωτούς και συνταξιούχους δίνεται αφορολόγητο όριο έως 9.550 ευρώ, μέσω έκπτωσης φόρου, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος. Όσο αυξάνεται το εισόδημα τόσο μειώνεται η έκπτωση φόρου και εξανεμίζεται τελικά στα 42.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα. Αναμένεται αλλαγή στον "προγραμματισμό της έκπτωσης φόρου" που θα έχει σαν αποτέλεσμα η έκπτωση να εξανεμίζεται σε χαμηλότερο ύψος εισοδήματος, όπως, για παράδειγμα, στα 30.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει επιβαρύνσεις για όσους έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ.

Κατάργηση φοροαπαλλαγών

Η μνημονιακή συμφωνία προβλέπει και την επανεξέταση των φοροαπαλλαγών. Το υπουργείο Οικονομικών έχει προς το παρόν προχωρήσει στην πλήρη καταγραφή τους προκειμένου να διαπιστώσει ποιες είναι αλλά και πόσο κοστίζουν στον κρατικό Προϋπολογισμό από άποψη απώλειας φορολογικών εσόδων.

Σύμφωνα με αυτή την καταγραφή οι φοροαπαλλαγές ανέρχονται σε 716 και κοστίζουν συνολικά στον Προϋπολογισμό το ιλιγγιώδες ποσό των τριών δισεκατομμυρίων ευρώ. Στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων υπάρχουν 123 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν συνολικά έσοδα στον προϋπολογισμό ύψους 275 εκατ. ευρώ. Στη φορολογία εισοδήματος των επιχειρήσεων υπάρχουν 109 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν συνολικά στον Προϋπολογισμό 13,7 εκατ ευρώ. Στη φορολογία κεφαλαίου (ακινήτων κ.λπ.) οι φοροαπαλλαγές κοστίζουν στον κρατικό Προϋπολογισμό 426 εκατομμύρια ευρώ. Οι κυριότερες από αυτές είναι οι απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ, καθώς και τα αφορολόγητα όρια στη φορολογία κληρονομιών και γονικών παροχών. Στο πλαίσιο της δημιουργίας του νέου φόρου ακίνητης περιουσίας εντός του 2016 οι φοροαπαλλαγές του φόρου ακινήτων αναμένεται να επανεξετασθούν και να ψαλιδισθούν. Χαρακτηριστικά παραδείγματα απαλλαγών του ΕΝΦΙΑ είναι η έκπτωση 50% του φόρου για τα νοικοκυριά που έχουν εισόδημα κάτω των 9.000 ευρώ.