Το προσχέδιο του προϋπολογισμού που πήρε το αρχικό πράσινο φως των Βρυξελλών, περιλαμβάνει εκτός από τα δημοσιονομικά μεγέθη, τις δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την υλοποίηση συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων.
Αν και το κρίσιμο βάρος των συζητήσεων, πέφτει στις συζητήσεις με τους θεσμούς που θα γίνουν το Νοέμβριο, εντούτοις είναι σαφές ότι μια σειρά από αλλαγές που έχει προτείνει η κυβέρνηση, βρήκαν ευήκοα ώτα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι μεταρρυθμίσεις για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, όπου στο προσχέδιο του προϋπολογισμού τίθεται οριστικά στο συρτάρι η "παγωμένη” υπόθεση της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στη λίστα των μέτρων που περιλαμβάνονται στις ειδικές συστάσεις για τα αναπτυξιακά μέτρα, για τη λιγνιτική αποεπένδυση, η ελληνική κυβέρνηση θα επανεκτιμήσει την απόφαση για την πώλησης σε νέα βάση και θα επεξεργαστεί μια νέα στρατηγική και επιχειρησιακό σχέδιο, λαμβάνοντας υπόψη την παράμετρο της βιωσιμότητας της ΔΕΗ.
Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η υποχρέωση πώλησης των λιγνιτικών μονάδων και ορυχείων προέκυψε ως αποτέλεσμα απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, προκειμένου να δοθεί πρόσβαση σε ιδιώτες επενδυτές στη φθηνή και ανταγωνιστική λιγνιτική παραγωγή. Ωστόσο, η νέα κυβέρνηση ανακοίνωσε πέντε συγκεκριμένες δεσμεύσεις, οι οποίες είναι:
- Η απόφαση για σταδιακή πλην γρήγορη απανθρακοποίηση με απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2028
- Η αυξημένη ποσοστιαία διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα, με βελτίωση των αδειοδοτικών διαδικασιών και καθιέρωση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην αγορά
- Επιτάχυνση της λειτουργίας της αγοράς forward για τα παράγωγα ενεργειακών προϊόντων
- Βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των εταιρειών προμήθειας στην λιανική αγορά ρεύματος
- Ο διαχωρισμός του διαχειριστή του δικτύου διανομής ηλεκτρισμού από τη ΔΕΗ και η άντληση εσόδων από την αξιοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ.
Οι πέντε αυτές βασικές δεσμεύσεις για την αγορά ηλεκτρισμού, σε πρώτη φάση έχουν γίνει αποδεκτές ως βάση για την αντικατάσταση του μέτρου της πώλησης των λιγνιτών, ωστόσο απομένει να εξειδικευτούν και να αποκρυσταλλωθούν τα συγκεκριμένα μέτρα υλοποίησης καθώς και τα χρονοδιαγράμματα μέχρι το Νοέμβριο.
Ήδη πάντως η ελληνική κυβέρνηση απεργάζεται συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα απόσυρσης του λιγνιτικού στόλου σταδιακά μέχρι το 2028, αρχής γενομένης από την άμεση απόσυρση των παλιότερων μονάδων του Αμύνταιου και της Καρδιάς.
Επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη η αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το κλίμα, με αυξημένο στόχο για τις ΑΠΕ ενώ ήδη συγκροτήθηκε η ομάδα εργασίας για την βελτίωση της αδειοδότησης των πράσινων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, με στόχο να κατατεθεί μέχρι το τέλος του έτους το σχετικό νομοσχέδιο στη βουλή.
Ταυτόχρονα, η κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ θα συνοδευτεί με την υποχρέωση της ΔΕΗ να συνάψει υποχρεωτικά διμερή συμβόλαια με τις εταιρείες προμήθειας ως μεταβατικό μέτρο για το διάστημα που θα μεσολαβήσει μέχρι τη λειτουργία της νέας αγοράς (target model). Εξάλλου σε ό,τι αφορά το ΔΕΔΔΗΕ η διαδικασία του διαχωρισμού αναμένεται να εξειδικευτεί με τον ενεργειακό νόμο που θα έρθει προς ψήφιση τις επόμενες εβδομάδες.
Τέλος σε ό,τι αφορά τις αποκρατικοποιήσεις στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για τη ΔΕΠΑ αναμένεται η τροποποίηση του νόμου 4602/09 για τον πλήρη διαχωρισμό της προμήθειας - εμπορίας από τη δραστηριότητα της διανομής και των δικτύων. Αντίθετα δεν υπάρχει καμία αναφορά στην αποκρατικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων, η οποία και φαίνεται να μετατίθεται χρονικά.
Αν και το κρίσιμο βάρος των συζητήσεων, πέφτει στις συζητήσεις με τους θεσμούς που θα γίνουν το Νοέμβριο, εντούτοις είναι σαφές ότι μια σειρά από αλλαγές που έχει προτείνει η κυβέρνηση, βρήκαν ευήκοα ώτα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι μεταρρυθμίσεις για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, όπου στο προσχέδιο του προϋπολογισμού τίθεται οριστικά στο συρτάρι η "παγωμένη” υπόθεση της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στη λίστα των μέτρων που περιλαμβάνονται στις ειδικές συστάσεις για τα αναπτυξιακά μέτρα, για τη λιγνιτική αποεπένδυση, η ελληνική κυβέρνηση θα επανεκτιμήσει την απόφαση για την πώλησης σε νέα βάση και θα επεξεργαστεί μια νέα στρατηγική και επιχειρησιακό σχέδιο, λαμβάνοντας υπόψη την παράμετρο της βιωσιμότητας της ΔΕΗ.
Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η υποχρέωση πώλησης των λιγνιτικών μονάδων και ορυχείων προέκυψε ως αποτέλεσμα απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, προκειμένου να δοθεί πρόσβαση σε ιδιώτες επενδυτές στη φθηνή και ανταγωνιστική λιγνιτική παραγωγή. Ωστόσο, η νέα κυβέρνηση ανακοίνωσε πέντε συγκεκριμένες δεσμεύσεις, οι οποίες είναι:
- Η απόφαση για σταδιακή πλην γρήγορη απανθρακοποίηση με απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2028
- Η αυξημένη ποσοστιαία διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα, με βελτίωση των αδειοδοτικών διαδικασιών και καθιέρωση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην αγορά
- Επιτάχυνση της λειτουργίας της αγοράς forward για τα παράγωγα ενεργειακών προϊόντων
- Βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των εταιρειών προμήθειας στην λιανική αγορά ρεύματος
- Ο διαχωρισμός του διαχειριστή του δικτύου διανομής ηλεκτρισμού από τη ΔΕΗ και η άντληση εσόδων από την αξιοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ.
Οι πέντε αυτές βασικές δεσμεύσεις για την αγορά ηλεκτρισμού, σε πρώτη φάση έχουν γίνει αποδεκτές ως βάση για την αντικατάσταση του μέτρου της πώλησης των λιγνιτών, ωστόσο απομένει να εξειδικευτούν και να αποκρυσταλλωθούν τα συγκεκριμένα μέτρα υλοποίησης καθώς και τα χρονοδιαγράμματα μέχρι το Νοέμβριο.
Ήδη πάντως η ελληνική κυβέρνηση απεργάζεται συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα απόσυρσης του λιγνιτικού στόλου σταδιακά μέχρι το 2028, αρχής γενομένης από την άμεση απόσυρση των παλιότερων μονάδων του Αμύνταιου και της Καρδιάς.
Επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη η αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το κλίμα, με αυξημένο στόχο για τις ΑΠΕ ενώ ήδη συγκροτήθηκε η ομάδα εργασίας για την βελτίωση της αδειοδότησης των πράσινων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, με στόχο να κατατεθεί μέχρι το τέλος του έτους το σχετικό νομοσχέδιο στη βουλή.
Ταυτόχρονα, η κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ θα συνοδευτεί με την υποχρέωση της ΔΕΗ να συνάψει υποχρεωτικά διμερή συμβόλαια με τις εταιρείες προμήθειας ως μεταβατικό μέτρο για το διάστημα που θα μεσολαβήσει μέχρι τη λειτουργία της νέας αγοράς (target model). Εξάλλου σε ό,τι αφορά το ΔΕΔΔΗΕ η διαδικασία του διαχωρισμού αναμένεται να εξειδικευτεί με τον ενεργειακό νόμο που θα έρθει προς ψήφιση τις επόμενες εβδομάδες.
Τέλος σε ό,τι αφορά τις αποκρατικοποιήσεις στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για τη ΔΕΠΑ αναμένεται η τροποποίηση του νόμου 4602/09 για τον πλήρη διαχωρισμό της προμήθειας - εμπορίας από τη δραστηριότητα της διανομής και των δικτύων. Αντίθετα δεν υπάρχει καμία αναφορά στην αποκρατικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων, η οποία και φαίνεται να μετατίθεται χρονικά.
