Σχέδιο δημιουργίας bad bank για τα «κόκκινα» δάνεια

Κινήσεις για να σβήσει το φιτίλι από τη «βόμβα» των κόκκινων δανείων, αναζητά η κυβέρνηση κι όχι μόνο.



Με δεδομένο ότι ο στόχος για διαγραφές μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2017 δεν μπορεί να ξεπεράσουν τα 4 δισ. ευρώ και με τον φόβο νέας έκρηξης, κυρίως των επιχειρηματικών NPL’s, γίνονται ήδη σενάρια για το πώς θα μπορούσε αυτή η «βόμβα» να απασφαλιστεί το ταχύτερο δυνατό, προτού προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στις ελληνικές τράπεζες.

Τα οικονομικά αποτελέσματα των τεσσάρων συστημικών τραπεζών δείχνουν ότι αφήνουν πίσω τους τις ζημίες, όμως, το βαρύ χαρτοφυλάκιο με τα κόκκινα δάνεια προκαλεί τρόμο, καθώς ξεπερνά τα 100 δισ. ευρώ.

Ετσι, σύμφωνα με πληροφορίες, ξαναζεσταίνεται το σενάριο της δημιουργίας «κακής τράπεζας», μιας bad bank δηλαδή που θα αναλάβει να διαχειριστεί τα επισφαλή δάνεια, «απελευθερώνοντας» τις τράπεζες από το βάρος. Πηγές από τη Φρανκφούρτη επισημαίνουν ότι στο τραπέζι έπεσε ξανά η πρόταση για την bad bank στα πρότυπα της Ιρλανδίας και της Ισπανίας, αλλά και της πρόσφατης συμφωνίας στην οποία ήρθε η Ιταλία με την Κομισιόν για τις δικές της «προβληματικές» τράπεζες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φαίνεται να τάσσεται υπέρ αυτής της λύσης, εκτιμώντας ότι είναι αδύνατον να «τρέξουν» με ταχύτατους ρυθμούς οι σχεδιασμοί της ελληνικής κυβέρνησης για μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Ο μεγάλος φόβος της ΕΚΤ είναι η «μόλυνση» των τραπεζών από μια γραφειοκρατική καθυστέρηση που μπορεί να προκληθεί με τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Εκτιμούν δηλαδή ότι αν δεν υπάρξει ταχύτατη εξέλιξη ως προς την επίτευξη του στόχου για μείωση των NPL’s κατά 41 δισ. θα τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Θα υπάρξει με απλά λόγια η ανάγκη για νέα ανακεφαλαιοποίηση, η οποία όμως δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με «κούρεμα» στις καταθέσεις. Ενα σενάριο εφιαλτικό, τόσο για το τραπεζικό σύστημα καθώς θα χαθεί κάθε έννοια αξιοπιστίας όσο και για τους καταθέτες, κυρίως επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς που έχουν μεγάλους λογαριασμούς.

ΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ
Αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι η δημιουργία bad bank θα έδινε μεγάλη ώθηση στη δευτερογενή αγορά κόκκινων δανείων και θα μπορούσαν να λειτουργήσουν με μεγαλύτερη άνεση οι εταιρείες διαχείρισης που θέλουν να πάρουν άδεια στην Ελλάδα. Ο φορέας αυτός θα μπορούσε να προχωρεί σε μόχλευση των κεφαλαίων του ώστε να παράγει κεφάλαιο και μεσοπρόθεσμα να αγοράζει μεγαλύτερο όγκο δανείων. Επίσης σε αυτόν θα μπορούσαν να μεταφερθούν στεγαστικά, επιχειρηματικά και επαγγελματικά δάνεια.

Υπενθυμίζεται ότι στην Ιρλανδία δημιουργήθηκε η NAMA και στην Ισπανία η Sareb. Επειδή είναι αδύνατον αυτές οι «τράπεζες» να χρηματοδοτούνται με κρατικά κεφάλαια, καθώς κάτι τέτοιο θα επιβάρυνε το χρέος, επελέγη η λογική της χρηματοδότησης με ιδιωτικά κεφάλαια. Η ΝΑΜΑ έπαιρνε κεφαλαία κατά 51% από ιδιώτες και κατά 49% από το κράτος. Στην τράπεζα μεταφέρθηκαν κόκκινα δάνεια, επιχειρηματικά και επαγγελματικά ύψους 74 δισ. ευρώ.

Η επιτυχία του θεσμού και στην Ελλάδα, αν τελικά επιλεγεί αυτή η λύση, εξαρτάται από τη συμμετοχή των ιδιωτών στον μηχανισμό καθώς και από το πώς θα τιμολογηθούν τα δάνεια που θα μπουν. Θα πρέπει δηλαδή να είναι μια τιμή που ούτε θα βρίσκεται πάνω από την πραγματική, αλλά ούτε θα είναι και χαμηλότερη γιατί έτσι θα καταγράφουν ζημιές οι τράπεζες.

Να σημειωθεί ότι τον Σεπτέμβριο η Ιταλία και η Ε.Ε. έφτασαν σε συμφωνία για ένα σύστημα εγγυήσεων που έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τις ιταλικές τράπεζες να πουλήσουν τα μεγάλα χαρτοφυλάκιά τους από μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε ιδιώτες επενδυτές, σε μια προσπάθεια να χαλαρώσει η πίεση στον χρηματοπιστωτικό τομέα της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης.

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί, ότι παρά τις πληροφορίες για το σενάριο της bad bank κάποιοι συνεχίζουν να το απορρίπτουν, ωστόσο, η δραματική καθυστέρηση που υπάρχει στις αναδιαρθρώσεις δανείων έχει πλέον φέρει νέα δεδομένα στις συζητήσεις που διεξάγονται. Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, όποτε κι αν επιτευχθεί συμφωνία με την τρόικα, δεν μπορεί να ισχύσει πριν από τις αρχές του νέου έτους. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης θα πρέπει να τρέξουν ώστε να μειώσουν τα κόκκινα δάνεια κατά 40% έως το τέλος του 2019, δηλαδή περίπου 13-15 δισ. ευρώ τον χρόνο NPL’s θα πρέπει να «εξαφανιστούν» από τα τραπεζικά χαρτοφυλάκια. Αυτό είναι το καλό σενάριο που θα απελευθερώσει τις τράπεζες και θα ενισχύσει τη ρευστότητά τους. Αν όμως συνεχιστεί η καθυστέρηση στις ρυθμίσεις και αυξηθούν έτι περαιτέρω οι επισφάλειες, κυρίως επιχειρήσεων που ήδη δεν πληρώνουν περιμένοντας την αναδιάρθρωση, τότε θα δημιουργηθεί νέα «τρύπα» στις τράπεζες.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που γίνεται πλέον επιτακτικό είναι να προχωρήσουν το ταχύτερο οι αναδιαρθρώσεις δανείων, καθώς εκτιμάται ότι δάνεια περί τα 60 δισ. ευρώ είναι ουσιαστικά «αδιάφορα» για τους επενδυτές, δηλαδή... χαμένα και για τις τράπεζες.

Αν δεν υπάρξουν κινήσεις για κάποιου είδους ρύθμιση του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου, τότε ο φόβος του bail in θα κυριεύσει τις ελληνικές τράπεζες.

Εταιρείες
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να γίνουν γνωστές και οι εταιρείες που θα πάρουν τις άδειες διαχείρισης των NPL’s. H ισπανική Aktua είναι η πρώτη που παίρνει το εισιτήριο σε συνεργασία με την Alpha Bank και το υπό διαχείριση χαρτοφυλάκιο προβληματικών δανείων είναι ονομαστικής αξίας περίπου 4 δισ. ευρώ. Θέμα χρόνου είναι και η συμμετοχή της Pillarstone (μέσω της Manco) μαζί με την Εθνική Τράπεζα. Να σημειωθεί ότι η Pillarstone αποτελεί την εξειδικευμένη πλατφόρμα της KKR.