Διευκρινίσεις σχετικά με το θέμα της προκαταβολής φόρου που εφαρμόζεται στο εισόδημα από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα για τους αγρότες, δίνει η επιστημονική ομάδα του taxheaven.
Παρατίθενται δύο ενδεικτικά παραδείγματα αλλά σε κάθε περίπτωση αναμένουμε την εγκύκλιο του υπ. Οικονομικών για την τυχόν διαφορετική αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού.
► Παράδειγμα 1ο
Φορολογούμενος (κατ' επάγγελμα αγρότης) με δύο εξαρτώμενα τέκνα αποκτά εισοδήματα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα ποσού 21.000,00€. Ο φόρος που θα προκύψει γι' αυτόν θα υπολογιστεί όπως παρακάτω:
► Παράδειγμα 2ο
Φορολογούμενος (κατ' επάγγελμα αγρότης) με ένα εξαρτώμενο τέκνο αποκτά εισοδήματα από μισθωτές εργασίες ποσού 2.000,00€ και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα ποσού 17.000,00€. Ο φόρος που θα προκύψει για αυτόν, θα υπολογιστεί όπως παρακάτω:
Σημειώσεις:
Όπως είναι γνωστό, με τον ν.4336/2015 επήλθαν αλλαγές στην προκαταβολή φόρου για τα φορολογικά έτη από το 2015 και μετά. Με το νόμο αυτό από 1.1.2016 η προκαταβολή φόρου για όλες τις επιχειρήσεις βεβαιώνεται με ποσοστό 100% δηλαδή και στο εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα. Ο τρόπος υπολογισμού, οι μειώσεις, οι μειωμένοι συντελεστές, οι εξαιρέσεις κ.λπ. που ισχύουν σχετικά με τη βεβαίωση προκαταβολής φόρου από επιχειρηματική δραστηριότητα φυσικών, νομικών προσώπων και οντοτήτων, ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 69, 70, 71 του ν.4172/2013.
Τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα της παρ. 1 του άρθ. 15 (παρ. 3 του άρθρου 29 του ν. 4172/2013).
Η μείωση του φόρου βάσει του άρθ. 16 εκτός από τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, υπολογίζεται και σε όσους έχουν εισοδήματα από ατομική αγροτική επιχείρηση (παρ. 3 του άρθρου 29 ν. 4172/2013) και εφαρμόζεται:
α) στους κατ' επάγγελμα αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, εφόσον τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός τους προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα (βάσει του άρθρου 2 παρ. 1 του ν.3874/2010 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 65 του ν.4389/2016) και
β) σε όσους αποκτούν εισόδημα από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία υπάγεται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α. σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μαζί με εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα. Στην περίπτωση αυτή, η μείωση υπολογίζεται μόνο στο εισόδημα που αποκτάται από την αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το εάν αυτός που το αποκτά χαρακτηρίζεται ως κατ' επάγγελμα αγρότης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και του ποσοστού συμμετοχής του εισοδήματός του από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα σε σχέση με το συνολικό εισόδημα. Εφόσον, μαζί με το παραπάνω εισόδημα αποκτάται και εισόδημα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις, η μείωση του φόρου θα υπολογίζεται αναλογικά μόνο στο μέρος του εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτή εργασία και συντάξεις, καθώς και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα (βάσει της περ. α της παρ. 3 του άρθρου 44 του ν.4389/2016, που πρόσθεσε νέα εδάφια στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 29 του ν.4172/2013).
Παρατίθενται δύο ενδεικτικά παραδείγματα αλλά σε κάθε περίπτωση αναμένουμε την εγκύκλιο του υπ. Οικονομικών για την τυχόν διαφορετική αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού.
► Παράδειγμα 1ο
Φορολογούμενος (κατ' επάγγελμα αγρότης) με δύο εξαρτώμενα τέκνα αποκτά εισοδήματα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα ποσού 21.000,00€. Ο φόρος που θα προκύψει γι' αυτόν θα υπολογιστεί όπως παρακάτω:
| | Επεξηγήσεις | |
| Εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα | 21.000,00 | |
| Ι. Φόρος εισοδήματος βάσει κλίμακας | 4.690,00 | 4.400 (20.000 Χ 22%) + 290 (1.000 Χ 29%) |
| Εξαρτώμενα τέκνα φορολογούμενου | 2 | |
| Μέγιστη δικαιούμενη μείωση φόρου βάσει εξαρτ. τέκνων (άρθ.16) | 2.000,00 | για φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα |
| ΙΙ. Τελικό ποσό μείωσης φόρου βάσει εξαρτ. τέκνων (άρθ.16) | 1.990,00 | για το εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα πάνω από 20.000,00€ γίνεται περιορισμός του ποσού της μείωσης κατά 10 € ανά 1000 € εισοδήματος και συγκεκριμένα εδώ, περιορισμός μείωσης για το ποσό των 1.000€ (21.000 - 20.000) κατά 10,00€ (10 / 1000 Χ 1.000 = 10) με αποτέλεσμα η τελική μείωση να διαμορφώνεται σε 1.990,00€ (2.000 - 10) |
| ΙΙΙ. Σύνολο φόρου που προκύπτει | 2.700,00 | 4.690 - 1.990 (Ι - ΙΙ) |
| IV. Προκαταβολή φόρου | 2.700,00 | 2.700 Χ 100% (ΙΙΙ Χ 100%) |
| V. Τελικό ποσό φόρου | 5.400,00 | 2.700 + 2.700 (III+IV) |
► Παράδειγμα 2ο
Φορολογούμενος (κατ' επάγγελμα αγρότης) με ένα εξαρτώμενο τέκνο αποκτά εισοδήματα από μισθωτές εργασίες ποσού 2.000,00€ και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα ποσού 17.000,00€. Ο φόρος που θα προκύψει για αυτόν, θα υπολογιστεί όπως παρακάτω:
| | Επεξηγήσεις | |
| Εισόδημα από μισθωτές εργασίες | 2.000,00 | |
| Εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα | 17.000,00 | |
| Σύνολο εισοδήματος | 19.000,00 | 2.000 + 17.000 |
| I. Φόρος για το εισόδημα από μισθωτές εργασίες βάσει κλίμακας | 440,00 | 2.000 Χ 22% |
| II. Φόρος για το εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα βάσει κλίμακας (αυτοτελώς) | 3.740,00 | 17.000 Χ 22% |
| III. Σύνολο φόρου για όλα τα εισοδήματα | 4.180,00 | 440 + 3.740 |
| Εξαρτώμενα τέκνα φορολογούμενου | 1 | |
| Εισόδημα στο οποίο δικαιούται μείωση βάσει εξαρτ. τέκνων (άρθ.16) | 19.000,00 | άθροισμα εισοδημάτων αγροτικής δραστηριότητας και μισθωτών εργασιών (2.000 + 17.000) |
| Μέγιστη δικαιούμενη μείωση φόρου βάσει εξαρτ. τέκνων (άρθ.16) | 1.950,00 | για φορολογούμενο με ένα εξαρτώμενο τέκνο |
| IV. Ποσό μείωσης φόρου βάσει εξαρτ. τέκνων που αντιστοιχεί στο εισόδημα από μισθωτές εργασίες (άρθ.16) | 205,26 | Αναλογία μείωσης φόρου στο εισόδημα από μισθωτές (1.950 Χ 2.000 / 19.000) |
| V. Ποσό μείωσης φόρου βάσει εξαρτ. τέκνων που αντιστοιχεί στο εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα (άρθ.16) | 1.744,74 | Αναλογία μείωσης φόρου στο αγροτικό εισόδημα (1.950 Χ 17.000 / 19.000) |
| VI. Τελικό (συνολικό) ποσό μείωσης φόρου βάσει εξαρτ. τέκνων (άρθ.16) | 1.950,00 | [ IV+V: Για το άθροισμα του αγροτικού εισοδήματος και μισθωτών εργασιών και έως 20.000,00€ υπάρχει περιορισμός στο φόρο που αναλογεί, που στο παράδειγμα αυτό δεν ισχύει καθώς αυτός (αναλογών) είναι μεγαλύτερος από την μέγιστη μείωση (19.000 Χ 22% = 4.180) ]. |
| VII. Τελικός φόρος από εισόδημα μισθωτών εργασιών | 234,74 | 440 - 205,26 (I - IV) |
| VIII. Τελικός φόρος από εισόδημα αγροτικής δραστηριότητας | 1.995,26 | 3.740 - 1.744,74 (II - V) |
| IX. Σύνολο φόρου που προκύπτει (όλων των εισοδημάτων) | 2.230,00 | 4.180 - 1.950 (ΙΙΙ - VI) |
| Χ. Προκαταβολή φόρου | 1.995,26 | [ VIII X 100%: Μόνο στο φόρο που αντιστοιχεί από αγροτική δραστηριότητα μετά τις μειώσεις του άρθρου 16 που εφαρμόζονται σ' αυτό (3.740 - 1.744,74 = 1.995,26 Χ 100%) ] |
| ΧΙ. Τελικό ποσό φόρου | 4.225,26 | 2.230 + 1.995,26 (ΙΧ + Χ) |
Σημειώσεις:
Όπως είναι γνωστό, με τον ν.4336/2015 επήλθαν αλλαγές στην προκαταβολή φόρου για τα φορολογικά έτη από το 2015 και μετά. Με το νόμο αυτό από 1.1.2016 η προκαταβολή φόρου για όλες τις επιχειρήσεις βεβαιώνεται με ποσοστό 100% δηλαδή και στο εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα. Ο τρόπος υπολογισμού, οι μειώσεις, οι μειωμένοι συντελεστές, οι εξαιρέσεις κ.λπ. που ισχύουν σχετικά με τη βεβαίωση προκαταβολής φόρου από επιχειρηματική δραστηριότητα φυσικών, νομικών προσώπων και οντοτήτων, ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 69, 70, 71 του ν.4172/2013.
Τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα της παρ. 1 του άρθ. 15 (παρ. 3 του άρθρου 29 του ν. 4172/2013).
Η μείωση του φόρου βάσει του άρθ. 16 εκτός από τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, υπολογίζεται και σε όσους έχουν εισοδήματα από ατομική αγροτική επιχείρηση (παρ. 3 του άρθρου 29 ν. 4172/2013) και εφαρμόζεται:
α) στους κατ' επάγγελμα αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, εφόσον τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός τους προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα (βάσει του άρθρου 2 παρ. 1 του ν.3874/2010 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 65 του ν.4389/2016) και
β) σε όσους αποκτούν εισόδημα από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία υπάγεται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α. σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μαζί με εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα. Στην περίπτωση αυτή, η μείωση υπολογίζεται μόνο στο εισόδημα που αποκτάται από την αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το εάν αυτός που το αποκτά χαρακτηρίζεται ως κατ' επάγγελμα αγρότης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και του ποσοστού συμμετοχής του εισοδήματός του από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα σε σχέση με το συνολικό εισόδημα. Εφόσον, μαζί με το παραπάνω εισόδημα αποκτάται και εισόδημα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις, η μείωση του φόρου θα υπολογίζεται αναλογικά μόνο στο μέρος του εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτή εργασία και συντάξεις, καθώς και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα (βάσει της περ. α της παρ. 3 του άρθρου 44 του ν.4389/2016, που πρόσθεσε νέα εδάφια στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 29 του ν.4172/2013).
