Για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια οικονομικής ύφεσης, το ποσοστό των εταιρειών που πτώχευσαν στη Δυτική Ευρώπη γίνεται αρνητικό, δείχνοντας τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ετήσια Πανευρωπαϊκή Μελέτη της Federation of Business Information Services με τη συμμετοχή της ICAP, ο συνολικός αριθμός των εταιρειών που πτώχευσαν στη Δυτική Ευρώπη το 2015 ανήλθε σε 174.891 επιχειρήσεις έναντι 182.132 επιχειρήσεων το 2014 (μείωση 4% ή 7.191 επιχειρήσεις).
Πτωχεύσεις εταιρειών στη Δυτική Ευρώπη
Οι περισσότερες από τις 17 χώρες που εξετάστηκαν, εμφάνισαν χαμηλότερο αριθμό πτωχεύσεων σε σχέση με το 2014. Μάλιστα η μεγαλύτερη μείωση εμφανίστηκε στην Ελλάδα (-42,7%) και ακολούθησαν η Ισπανία (-25,1%), η Ολλανδία (-20,7%) και η Φινλανδία (-12,9%). Κοντά στον Ευρωπαϊκό μέσο όρο κινήθηκε η Γερμανία με μείωση 3,5%. Μόνο τέσσερις παρουσίασαν θετικό πρόσημο, η Πορτογαλία (+7,6%) η Ελβετία (+3,9%), το Λουξεμβούργο (+3,3%) και η Γαλλία (+0,9%).
Όπως σημειώνουν οι συντάκτες της μελέτης, σε ορισμένες περιπτώσεις ο αριθμός των πτωχεύσεων αντιπροσωπεύει μόνο ένα μέρος του συνολικού αριθμού των διαλύσεων των επιχειρήσεων σε μια χώρα. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις συχνά ενδέχεται να οδηγήσουν στο κλείσιμο των πολύ μικρών επιχειρήσεων χωρίς να κινηθούν οι επίσημες πτωχευτικές διαδικασίες με αποτέλεσμα να διαγράφονται απλώς από το Εμπορικό Μητρώο. Η έκταση τέτοιων περιστατικών ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα. Ειδικά στις Μεσογειακές χώρες, οι περιπτώσεις είναι πολλαπλάσιες του αριθμού των επίσημα δηλωμένων πτωχεύσεων κάθε έτους.
Επίσης, μπορεί να θεωρηθεί ότι οι πτωχεύσεις των αυτοαπασχολούμενων δεν έχουν καταχωρηθεί στις εταιρικές πτωχεύσεις. Οι λεγόμενες GIIPS states (Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία), την χρονική περίοδο που αντιμετώπισαν οικονομική κρίση φαίνεται να διπλασίασαν τον αριθμό των πτωχεύσεων σε σχέση με το 2008, με μεγάλες ανοδικές τάσεις, όμως τα τελευταία χρόνια δείχνουν σημάδια βελτίωσης και ανάκαμψης. Αντίθετα, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γερμανία έχουν λιγότερες πτωχεύσεις σε σχέση με το 2008. Οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν μια πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, έχοντας μεγαλύτερα ποσοστά από το 2008, ενώ η Γαλλία έχει παρόμοια ποσοστά με το 2012.
Ειδικότερα, στην Ελλάδα, καταγράφηκαν 189 πτωχεύσεις το 2015, έναντι 330 πτωχεύσεων το 2014, μείωση της τάξης του 42,7%, η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση στον Ευρωπαϊκό νότο. Ωστόσο όπως επισημαίνει η μελέτη, η Ελλάδα, είναι μία από τις χώρες που μόνο ένα μικρό ποσοστό των εταιρικών λουκέτων, πραγματοποιήθηκε μέσω των επίσημων διαδικασιών του πτωχευτικού κώδικα.
Σύμφωνα με την κα. Φανή Δρακοπούλου, Διευθύντρια Business Information & Credit Ratings της ICAP Group AE, αν και στην Ελλάδα σημειώθηκε σημαντική πτώση στο αριθμό των επίσημων πτωχεύσεων (-42,7%), η συγκεκριμένη μείωση δεν οφείλεται σε τυχόν βελτίωση του οικονομικού κλίματος, αλλά κυρίως στο γεγονός ότι μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν κινείται δικαστικά έναντι των οφειλετών τους, λόγω των μακροχρόνιων διαδικασιών, της γραφειοκρατίας και του σημαντικού κόστους που ενέχει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, υπάρχει μεγάλος αριθμός μικρών επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών που λόγω της οικονομικής κρίσης έχουν οδηγηθεί σε παύση εργασιών χωρίς όμως να κηρύξουν πτώχευση.
"Στις παραπάνω επιχειρήσεις να προσθέσουμε και ένα μικρό ποσοστό επιχειρήσεων που επιλέγουν τη διαδικασία εξυγίανσης έτσι ώστε να εξαντλήσουν τις λύσεις που έχουν στη διάθεσή τους πριν καταλήξουν στην πτώχευση. Παρόλα αυτά, ελάχιστες εξ αυτών περνούν σε στάδιο επικύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης, κυρίως λόγω της έλλειψης χρημάτων και του ενδιαφέροντος από την πλευρά των επενδυτών" αναφέρει η κα. Δρακοπούλου.
Ακόμη, σύμφωνα με το Γενικό Εμπορικό Μητρώο έχουν μειωθεί οι εγγραφές νέων επιχειρήσεων κατά 10,41% το τελευταίο εννεάμηνο του 2016 όπου βάσει των στοιχείων του ΓΕΜΗ έκλεισαν 24.330 επιχειρήσεις, ενώ ιδρύθηκαν 21.657. Αύξηση παρατηρήθηκε μόνο στις "επιχειρήσεις του 1 ευρώ" και στις Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Επιχειρήσεις (ΙΚΕ), ενώ όλες οι υπόλοιπες νομικές μορφές παρουσίασαν μειώσεις.
"Βάσει των προβλέψεων, αναμένεται να συνεχιστούν οι δυσκολίες για τις μικρές και πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις, όπου η ρευστότητα είναι πολύ περιορισμένη. Οι δείκτες προσπαθούν να επιστρέψουν σε επίπεδα κανονικότητας όμως οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες που προαναφέρθηκαν εμποδίζουν αυτή την ανάκαμψη. Η Ελλάδα αναμένεται επομένως και το 2016 να έχει ύφεση καθώς συνεχίζει να διατηρεί τις χαμηλότερες χρηματιστηριακές επιδόσεις σε σύγκριση με τις PIIGS χώρες" αναφέρει η Διευθύντρια Business Information & Credit Ratings της ICAP.
Σύμφωνα με την ίδια, η Ευρώπη, η Δυτική, όπως αποτυπώνεται και στην εξέλιξη του αριθμού των πτωχεύσεων, "συνεχίζει να βελτιώνει τους οικονομικούς της ρυθμούς και έχει εισέρθει σε σταθερή τροχιά ανάκαμψης, παρόλες τις αναταράξεις που προκαλούνται από τις τρομοκρατικές επιθέσεις και το επερχόμενο Brexit".
"Στην Ελλάδα, αν και υπήρξε μικρή πρόοδος στην ελληνική οικονομία μέχρι τις αρχές του 2015 που έφερε θετικές προσδοκίες, στη συνέχεια ανατράπηκαν οι προβλέψεις καθώς οι δυσμενείς οικονομικές συγκυρίες, οι φορολογικές πιέσεις, η χαμηλή ιδιωτική κατανάλωση, τα capital controls καθώς και η μείωση των καθαρών εξαγωγών ανέτρεψαν τη θετική εξέλιξη της οικονομίας, με αποτέλεσμα την εκ νέου μικρή υποχώρηση του ΑΕΠ το β 6μηνο του 2016" σημειώνει.
Πτωχεύσεις Εταιρειών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
Ο συνολικός αριθμός των εταιρειών οι οποίες πτώχευσαν στην Ανατολική Ευρώπη ανήλθε σε 90.069 επιχειρήσεις το 2015, έναντι 101.707 επιχειρήσεων το 2014, μια μείωση της τάξης του 11,4% έναντι του 2014. Το προηγούμενο έτος οι πτωχεύσεις ήταν πάρα πολλές, διπλάσιες σε σχέση με το 2010. Όμως, η οικονομική ανάπτυξη άρχισε να εμφανίζεται αφού το ρωσικό εμπάργκο που επηρέαζε πολύ τις οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης, άρχισε να γίνεται λιγότερο σημαντικό σε συνδυασμό με το θετικό ρυθμό ανάπτυξης της Δύσης που βοήθησε την Α. Ευρώπη.
Σε επίπεδο χωρών, η Κροατία εμφάνισε (164%) μεγάλη αύξηση κυρίως λόγω αλλαγών στην σχετική νομοθεσία που ίσχυσαν από το 2015. Ο ίδιος λόγος ήταν αυτός που ενίσχυσε το ποσοστό πτωχεύσεων στην Λιθουανία (26,2%) αφού απλοποιήθηκε η διαδικασία πτώχευσης των εταιρειών. Οχτώ χώρες εμφάνισαν μείωση των πτωχεύσεων με το μεγαλύτερο ποσοστό να είναι αυτό της Ρουμανίας (-50,4%), ενώ η Σερβία παρουσίασε αμελητέα αύξηση (+0,5%).
Πτωχεύσεις εταιρειών στις ΗΠΑ
Σύμφωνα με τη μελέτη, η εικόνα των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ είναι σαφώς καλύτερη αυτής των Ευρωπαϊκών και η χώρα παρουσιάζει μείωση των πτωχεύσεων της τάξεως του 13,6% μεταξύ του 2014 και του 2015, με το σύνολο επιχειρήσεων που πτώχευσαν να είναι 29.897 έναντι 34.588 το 2014.
Στις ΗΠΑ η μείωση του αριθμού πτωχεύσεων εξελίσσεται με θετικό ρυθμό τα τελευταία χρόνια φτάνοντας το 2015 στο χαμηλότερο ποσοστό από την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Η θετική εξέλιξη της οικονομίας συνεχίστηκε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,5%.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ετήσια Πανευρωπαϊκή Μελέτη της Federation of Business Information Services με τη συμμετοχή της ICAP, ο συνολικός αριθμός των εταιρειών που πτώχευσαν στη Δυτική Ευρώπη το 2015 ανήλθε σε 174.891 επιχειρήσεις έναντι 182.132 επιχειρήσεων το 2014 (μείωση 4% ή 7.191 επιχειρήσεις).
Πτωχεύσεις εταιρειών στη Δυτική Ευρώπη
| Χώρες | 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | Ποσοστιαία Μεταβολή % 2014/2015 |
| Αυστρία | 5.422 | 5.600 | 5.626 | 6.266 | 6.194 | -3.2 |
| Βέλγιο | 9.762 | 10.736 | 11.739 | 10.587 | 10.224 | -9.1 |
| Δανία | 4.029 | 4.049 | 4.993 | 5.456 | 5.468 | -0.5 |
| Φινλανδία | 2.574 | 2.954 | 3.131 | 2.956 | 2.944 | -12.9 |
| Γαλλία | 61.379 | 60.853 | 60.980 | 59.556 | 49.506 | +0.9 |
| Γερμανία | 23.180 | 24.030 | 26.120 | 28.720 | 30.120 | -3.5 |
| Ιρλανδία | 1.049 | 1.164 | 1.365 | 1.684 | 1.638 | -9.9 |
| Ιταλία | 16.015 | 16.101 | 14.272 | 12.311 | 10.844 | -0.5 |
| Λουξεμβούργο | 873 | 845 | 1.016 | 1.033 | 961 | +3.3 |
| Ολλανδία | 5.271 | 6.645 | 8.375 | 7.373 | 6.176 | -20.7 |
| Νορβηγία | 4.462 | 4.803 | 4.564 | 3.814 | 4.355 | -7.1 |
| Πορτογαλία | 7.288 | 6.773 | 8.131 | 7.763 | 6.077 | +7.6 |
| Ισπανία | 4.916 | 6.564 | 8.934 | 7.799 | 5.910 | -25.1 |
| Σουηδία | 6.432 | 7.158 | 7.701 | 7.737 | 7.229 | -10.1 |
| Ελβετία | 6.098 | 5.867 | 6.495 | 6.841 | 6.661 | +3.9 |
| Ηνωμένο Βασίλειο* | 15.952 | 17.660 | 18.935 | 21.252 | 22.175 | -9.7 |
| Ελλάδα | 189 | 330 | 392 | 415 | 445 | -42.7 |
| ΣΥΝΟΛΑ | 174.891 | 182.132 | 192.769 | 191.563 | 176.927 | -4.0 |
Οι περισσότερες από τις 17 χώρες που εξετάστηκαν, εμφάνισαν χαμηλότερο αριθμό πτωχεύσεων σε σχέση με το 2014. Μάλιστα η μεγαλύτερη μείωση εμφανίστηκε στην Ελλάδα (-42,7%) και ακολούθησαν η Ισπανία (-25,1%), η Ολλανδία (-20,7%) και η Φινλανδία (-12,9%). Κοντά στον Ευρωπαϊκό μέσο όρο κινήθηκε η Γερμανία με μείωση 3,5%. Μόνο τέσσερις παρουσίασαν θετικό πρόσημο, η Πορτογαλία (+7,6%) η Ελβετία (+3,9%), το Λουξεμβούργο (+3,3%) και η Γαλλία (+0,9%).
Όπως σημειώνουν οι συντάκτες της μελέτης, σε ορισμένες περιπτώσεις ο αριθμός των πτωχεύσεων αντιπροσωπεύει μόνο ένα μέρος του συνολικού αριθμού των διαλύσεων των επιχειρήσεων σε μια χώρα. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις συχνά ενδέχεται να οδηγήσουν στο κλείσιμο των πολύ μικρών επιχειρήσεων χωρίς να κινηθούν οι επίσημες πτωχευτικές διαδικασίες με αποτέλεσμα να διαγράφονται απλώς από το Εμπορικό Μητρώο. Η έκταση τέτοιων περιστατικών ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα. Ειδικά στις Μεσογειακές χώρες, οι περιπτώσεις είναι πολλαπλάσιες του αριθμού των επίσημα δηλωμένων πτωχεύσεων κάθε έτους.
Επίσης, μπορεί να θεωρηθεί ότι οι πτωχεύσεις των αυτοαπασχολούμενων δεν έχουν καταχωρηθεί στις εταιρικές πτωχεύσεις. Οι λεγόμενες GIIPS states (Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία), την χρονική περίοδο που αντιμετώπισαν οικονομική κρίση φαίνεται να διπλασίασαν τον αριθμό των πτωχεύσεων σε σχέση με το 2008, με μεγάλες ανοδικές τάσεις, όμως τα τελευταία χρόνια δείχνουν σημάδια βελτίωσης και ανάκαμψης. Αντίθετα, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γερμανία έχουν λιγότερες πτωχεύσεις σε σχέση με το 2008. Οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν μια πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, έχοντας μεγαλύτερα ποσοστά από το 2008, ενώ η Γαλλία έχει παρόμοια ποσοστά με το 2012.
Ειδικότερα, στην Ελλάδα, καταγράφηκαν 189 πτωχεύσεις το 2015, έναντι 330 πτωχεύσεων το 2014, μείωση της τάξης του 42,7%, η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση στον Ευρωπαϊκό νότο. Ωστόσο όπως επισημαίνει η μελέτη, η Ελλάδα, είναι μία από τις χώρες που μόνο ένα μικρό ποσοστό των εταιρικών λουκέτων, πραγματοποιήθηκε μέσω των επίσημων διαδικασιών του πτωχευτικού κώδικα.
Σύμφωνα με την κα. Φανή Δρακοπούλου, Διευθύντρια Business Information & Credit Ratings της ICAP Group AE, αν και στην Ελλάδα σημειώθηκε σημαντική πτώση στο αριθμό των επίσημων πτωχεύσεων (-42,7%), η συγκεκριμένη μείωση δεν οφείλεται σε τυχόν βελτίωση του οικονομικού κλίματος, αλλά κυρίως στο γεγονός ότι μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν κινείται δικαστικά έναντι των οφειλετών τους, λόγω των μακροχρόνιων διαδικασιών, της γραφειοκρατίας και του σημαντικού κόστους που ενέχει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, υπάρχει μεγάλος αριθμός μικρών επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών που λόγω της οικονομικής κρίσης έχουν οδηγηθεί σε παύση εργασιών χωρίς όμως να κηρύξουν πτώχευση.
"Στις παραπάνω επιχειρήσεις να προσθέσουμε και ένα μικρό ποσοστό επιχειρήσεων που επιλέγουν τη διαδικασία εξυγίανσης έτσι ώστε να εξαντλήσουν τις λύσεις που έχουν στη διάθεσή τους πριν καταλήξουν στην πτώχευση. Παρόλα αυτά, ελάχιστες εξ αυτών περνούν σε στάδιο επικύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης, κυρίως λόγω της έλλειψης χρημάτων και του ενδιαφέροντος από την πλευρά των επενδυτών" αναφέρει η κα. Δρακοπούλου.
Ακόμη, σύμφωνα με το Γενικό Εμπορικό Μητρώο έχουν μειωθεί οι εγγραφές νέων επιχειρήσεων κατά 10,41% το τελευταίο εννεάμηνο του 2016 όπου βάσει των στοιχείων του ΓΕΜΗ έκλεισαν 24.330 επιχειρήσεις, ενώ ιδρύθηκαν 21.657. Αύξηση παρατηρήθηκε μόνο στις "επιχειρήσεις του 1 ευρώ" και στις Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Επιχειρήσεις (ΙΚΕ), ενώ όλες οι υπόλοιπες νομικές μορφές παρουσίασαν μειώσεις.
"Βάσει των προβλέψεων, αναμένεται να συνεχιστούν οι δυσκολίες για τις μικρές και πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις, όπου η ρευστότητα είναι πολύ περιορισμένη. Οι δείκτες προσπαθούν να επιστρέψουν σε επίπεδα κανονικότητας όμως οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες που προαναφέρθηκαν εμποδίζουν αυτή την ανάκαμψη. Η Ελλάδα αναμένεται επομένως και το 2016 να έχει ύφεση καθώς συνεχίζει να διατηρεί τις χαμηλότερες χρηματιστηριακές επιδόσεις σε σύγκριση με τις PIIGS χώρες" αναφέρει η Διευθύντρια Business Information & Credit Ratings της ICAP.
Σύμφωνα με την ίδια, η Ευρώπη, η Δυτική, όπως αποτυπώνεται και στην εξέλιξη του αριθμού των πτωχεύσεων, "συνεχίζει να βελτιώνει τους οικονομικούς της ρυθμούς και έχει εισέρθει σε σταθερή τροχιά ανάκαμψης, παρόλες τις αναταράξεις που προκαλούνται από τις τρομοκρατικές επιθέσεις και το επερχόμενο Brexit".
"Στην Ελλάδα, αν και υπήρξε μικρή πρόοδος στην ελληνική οικονομία μέχρι τις αρχές του 2015 που έφερε θετικές προσδοκίες, στη συνέχεια ανατράπηκαν οι προβλέψεις καθώς οι δυσμενείς οικονομικές συγκυρίες, οι φορολογικές πιέσεις, η χαμηλή ιδιωτική κατανάλωση, τα capital controls καθώς και η μείωση των καθαρών εξαγωγών ανέτρεψαν τη θετική εξέλιξη της οικονομίας, με αποτέλεσμα την εκ νέου μικρή υποχώρηση του ΑΕΠ το β 6μηνο του 2016" σημειώνει.
Πτωχεύσεις Εταιρειών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
Ο συνολικός αριθμός των εταιρειών οι οποίες πτώχευσαν στην Ανατολική Ευρώπη ανήλθε σε 90.069 επιχειρήσεις το 2015, έναντι 101.707 επιχειρήσεων το 2014, μια μείωση της τάξης του 11,4% έναντι του 2014. Το προηγούμενο έτος οι πτωχεύσεις ήταν πάρα πολλές, διπλάσιες σε σχέση με το 2010. Όμως, η οικονομική ανάπτυξη άρχισε να εμφανίζεται αφού το ρωσικό εμπάργκο που επηρέαζε πολύ τις οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης, άρχισε να γίνεται λιγότερο σημαντικό σε συνδυασμό με το θετικό ρυθμό ανάπτυξης της Δύσης που βοήθησε την Α. Ευρώπη.
Σε επίπεδο χωρών, η Κροατία εμφάνισε (164%) μεγάλη αύξηση κυρίως λόγω αλλαγών στην σχετική νομοθεσία που ίσχυσαν από το 2015. Ο ίδιος λόγος ήταν αυτός που ενίσχυσε το ποσοστό πτωχεύσεων στην Λιθουανία (26,2%) αφού απλοποιήθηκε η διαδικασία πτώχευσης των εταιρειών. Οχτώ χώρες εμφάνισαν μείωση των πτωχεύσεων με το μεγαλύτερο ποσοστό να είναι αυτό της Ρουμανίας (-50,4%), ενώ η Σερβία παρουσίασε αμελητέα αύξηση (+0,5%).
Πτωχεύσεις εταιρειών στις ΗΠΑ
Σύμφωνα με τη μελέτη, η εικόνα των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ είναι σαφώς καλύτερη αυτής των Ευρωπαϊκών και η χώρα παρουσιάζει μείωση των πτωχεύσεων της τάξεως του 13,6% μεταξύ του 2014 και του 2015, με το σύνολο επιχειρήσεων που πτώχευσαν να είναι 29.897 έναντι 34.588 το 2014.
Στις ΗΠΑ η μείωση του αριθμού πτωχεύσεων εξελίσσεται με θετικό ρυθμό τα τελευταία χρόνια φτάνοντας το 2015 στο χαμηλότερο ποσοστό από την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Η θετική εξέλιξη της οικονομίας συνεχίστηκε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,5%.
