Αχτσιόγλου για τα Εργασιακά - Τι υποστηρίζει για συλλογικές συμβάσεις, απεργίες, κατώτατο μισθό

Την αποκατάσταση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων (με ενίσχυση και επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων, επαναφορά της αρμοδιότητας καθορισμού του κατώτατου μισθού στους κοινωνικούς εταίρους και της αρχής της ευνοϊκότερης για τον εργαζόμενο ρύθμισης), την πλήρη προστασία του δικαιώματος της απεργίας και τη διατήρηση προληπτικού ελέγχου στις ομαδικές απολύσεις, ακόμη κι αν (όπως αναμένεται) καταργηθεί, μέσω του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το υπουργικό «βέτο», περιλαμβάνει το «μανιφέστο» της νέας υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τις αλλαγές στα εργασιακά που «μπαίνουν» ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους Θεσμούς αυτήν την εβδομάδα.



Το «μανιφέστο», ως επίσημο κείμενο, είχε παρουσιάσει η Εφη Αχτσιόγλου μιλώντας στη διαδικασία ακρόασης του Monitoring Group της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα τέλη Σεπτεμβρίου, από τη θέση της διευθύντριας του γραφείου του (τότε) υπουργού Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου...

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ
Οι θέσεις που είχε αναπτύξει -και τις οποίες θυμίζει η «Ημερησία»- οριοθετούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα συνεχίσει η υπουργός τις συζητήσεις με τους Θεσμούς. Σε «ανοικτή γραμμή», βεβαίως, με το Μέγαρο Μαξίμου για τις όποιες αμοιβαίες... υποχωρήσεις χρειαστεί να γίνουν για ένα «δίκαιο συμβιβασμό» που, πάντως, θα σηματοδοτεί την «επιστροφή στις αρχές της κοινωνικής Ευρώπης», όπως λένε κορυφαία κυβερνητικά στελέχη.

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Οι τέσσερις κεντρικοί στόχοι, σύμφωνα με τα ακριβή αποσπάσματα από την ομιλία - «μανιφέστο» της Ε. Αχτσιόγλου, ήταν και είναι:

«Η αναστροφή της εργασιακής απορύθμισης που συντελέστηκε στη χώρα μας από το 2010 και μετά και η επιστροφή στις βασικές αρχές του Ερωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου». Οπως σημειώνει, «οι μνημονιακές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας τα προηγούμενα χρόνια υποβάθμισαν σημαντικά τη διαπραγματευτική θέση των εργαζομένων χωρίς να συμβάλουν, όπως επικαλείτο η νεοφιλελεύθερη ρητορική, στην ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, Οι παρεμβάσεις στο ύψος του εργασιακού κόστους ακύρωσαν στην πράξη τη βιοποριστική λειτουργία του μισθού ενώ, ταυτόχρονα, οδήγησαν σε βαθιά ύφεση και κατάρρευση της εσωτερικής ζήτησης και εντέλει σε δραματική αύξηση της ανεργίας, της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων. Στις συνθήκες αυτές, προτεραιότητα του υπουργείου Εργασίας συνιστά η αποκατάσταση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων και, ιδίως, η ενίσχυση των κλαδικών ΣΣΕ, η επαναφορά της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας των κλαδικών ΣΣΕ.

Στόχος είναι να αντιστραφεί η μετατόπιση του κέντρου βάρους ρύθμισης των όρων εργασίας που συντελέστηκε τα τελευταία χρόνια και να επανέλθει από το ατομικό επίπεδο, που βρίσκεται σήμερα, στο συλλογικό. Η μετατόπιση του κέντρου βάρους στο ατομικό επίπεδο εξισώθηκε αυτόματα με μεταφορά της αρμοδιότητας καθορισμού των όρων εργασίας αποκλειστικά στη σφαίρα εξουσίας του εργοδότη, καθώς είναι προφανές ότι στο ατομικό επίπεδο το δικαίωμα διαπραγμάτευσης δεν μπορεί να λειτουργήσει, λόγω της δομικής ανισότητας που χαρακτηρίζει τα μέρη της εργασιακής σχέσης».

Επιπροσθέτως, στόχευση του υπουργείου συνιστά «η επαναφορά της αρμοδιότητας καθορισμού του κατώτατου μισθού στους κοινωνικούς εταίρους μέσω εθνικής συλλογικής διαπραγμάτευσης. Ο ορισμός του ελάχιστου διεπαγγελματικού μισθού οφείλει να αποτελεί αντικείμενο εκτεταμένου κοινωνικού διαλόγου και αυτόνομης ρύθμισης από πλευράς των κοινωνικών εταίρων, οι οποίοι γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες και τους περιορισμούς της αγοράς εργασίας».

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ
Αναφορικά με το πεδίο των ομαδικών απολύσεων, «η κυβέρνηση είναι αντίθετη με την περαιτέρω απελευθέρωση του αντίστοιχου θεσμικού πλαισίου. Πέραν της προφανούς ανάγκης διεύρυνσης της προστασίας των εργαζομένων, ο ίδιος ο θεσμός των ομαδικών απολύσεων τυγχάνει εξαιρετικά μικρής εφαρμογής στη χώρας μας, όπου η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων (άνω του 95%) απασχολεί λιγότερους από 20 εργαζομένους. Εξάλλου, κατά γενική παραδοχή των συνδικαλιστικών οργανώσεων, τόσο των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών, το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των εργαζομένων από τις ομαδικές απολύσεις δεν χρήζει τροποποίησης, ενώ είναι πλήρως συμβατό με την ενωσιακή οδηγία 98/59».

Σε ό,τι αφορά τη συνδικαλιστική δράση, «η κυβέρνηση θα προστατεύσει το θεσμικό πλαίσιο της απεργίας, η οποία αναγνωρίζεται ως θεμελιώδες δικαίωμα των εθνικών εννόμων τάξεων, αλλά και της ενωσιακής έννομης τάξης. Πάγια θέση της ελληνικής κυβέρνησης είναι η απαγόρευση της ανταπεργίας, η οποία, μεταξύ άλλων, στερείται σκοπιμότητας, μιας που ήδη η άσκηση του δικαιώματος της απεργίας τελεί υπό την επιφύλαξη της μη καταχρηστικής άσκησής της, ενώ η αναγνώρισή της δεν θεωρείται αναγκαία ούτε από τους κοινωνικούς εταίρους».

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
Οι παγίδες που απειλούν τη νέα υπουργό

Η πρώτη «παγίδα» για την κυβέρνηση στα εργασιακά, είναι οι «διαφοροποιήσεις» που έχουν καταγραφεί τόσο στο πόρισμα της Επιτροπής των ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων όσο και από τις εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ), στις συναντήσεις τους με τους εκπροσώπους των δανειστών, για κρίσιμα και «ανοικτά» στη διαπραγμάτευση, ζητήματα, όπως για την υπερίσχυση των επιχειρησιακών συμβάσεων έναντι των κλαδικών, την αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων στο 10% από 5% στις μεγάλες επιχειρήσεις και τη διατήρηση του ισχύοντος καθεστώτος της διαιτησίας (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ). Επιπλέον πρόβλημα δημιουργεί η επιφύλαξη που έχει εκφράσει ο ΣΕΒ για την επαναφορά της ΕΓΣΣΕ στα χέρια της ΓΣΕΕ και των εργοδοτικών οργανώσεων πριν από τη λήξη του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής (το 2018).

Δεύτερη «παγίδα» υπάρχει στην εντολή αναδιάταξης του κατακερματισμένου προνοιακού «χάρτη» με βάση το 3ο Μνημόνιο. Μετά την περικοπή (έως την πλήρη κατάργηση) του ΕΚΑΣ, θα χρειαστεί να γίνουν περικοπές και ενοποιήσεις επιδομάτων και φορολογικών απαλλαγών (συνολικά, 35 σύμφωνα με την Εκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπως αποκάλυψε η «Ημερησία» στις 2 Νοεμβρίου) προκειμένου να χρηματοδοτηθεί με 760 εκατ. ευρώ η καθολική εφαρμογή, από την 1/1/2017, του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Στελέχη του υπουργείου εκτιμούν, ωστόσο, ότι η καλύτερη στόχευση, με εισοδηματικά κριτήρια, θα μπορούσε να ενισχύσει τους πραγματικά φτωχούς και το κοινωνικό προφίλ της κυβέρνησης.

Τρίτη «παγίδα» κρύβει η υλοποίηση του νέου Ασφαλιστικού και η προβληματική (ελλείψει χρόνου) μετάβαση στον ΕΦΚΑ και στο ΕΤΕΑΕΠ από την 1/1/2017. Ο κίνδυνος νέων μέτρων και περικοπών είναι υπαρκτός , αν δεν «πιαστούν» οι στόχοι για τα έσοδα από τις εισφορές στα δύο ελλειμματικά -και μετά την ενοποίηση- υπερταμεία.