Χαλαρώνει διακριτικά ο κλοιός της λιτότητας στην Ευρωζώνη

Διακριτικό, αλλά ξεκάθαρο μήνυμα για χαλάρωση του κλοιού της λιτότητας έστειλε η Κομισιόν, τονίζοντας ότι η υιοθέτηση πιο επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής είναι απαραίτητη για να στηριχθεί η εύθραυστη ανάκαμψη στην Ευρωζώνη, αλλά και να αποδώσει τα μέγιστα η υπερ-χαλαρή νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.




Το σήμα από τις Βρυξέλλες -που μάλλον θα προκαλέσει... αναταράξεις στο Βερολίνο που παραμένει «φρούριο» της λιτότητας- έρχεται λίγες ημέρες αφότου ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προϊδέασε για αξιοποίηση στο έπακρο των εργαλείων της δημοσιονομικής πολιτικής (μεγάλο «πακέτο» έργων υποδομής, μειώσεις φόρων), φέρνοντας τα πάνω-κάτω στις διεθνείς αγορές.

«Η Κομισιόν τάσσεται υπέρ μιας πιο θετικής δημοσιονομικής στάσης... Κάθε χώρα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της: Εκείνες που έχουν το δημοσιονομικό περιθώριο πρέπει να επενδύσουν περισσότερο και να ενισχύσουν την εγχώρια ζήτηση και εκείνες που δεν το έχουν, πρέπει να υλοποιήσουν φιλικές προς την ανάπτυξη μεταρρυθμίσεις», σημείωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, με το πρώτο σκέλος των συστάσεών του να απευθύνεται, εμμέσως πλην σαφώς, στη Γερμανία.
Χαλαρώνει διακριτικά ο κλοιός της λιτότητας στην Ευρωζώνη

Λιγότερο... διπλωματικός ήταν ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι που σχολίασε ότι «χάθηκαν υπερβολικά πολλές ευκαιρίες εξαιτίας της κουλτούρας λιτότητας και σπαταλήθηκε πολύς χρόνος.

Πρόκειται για αυτοκτονική λογική που μείωσε κατά 50% τις δημόσιες επενδύσεις, περικόπτοντας 20 δισ. ευρώ χρηματοδοτήσεων στην Ιταλία».

Παρουσιάζοντας τις προτεραιότητές της για την οικονομική και κοινωνική πολιτική το 2017, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι «παρότι σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στην Ευρωζώνη τα τελευταία χρόνια, οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν επιταχύνονται, υπάρχει αναξιοποίητο παραγωγικό δυναμικό όσον αφορά τους εργαζομένους και τις επενδύσεις και η αβεβαιότητα είναι υψηλή».

Στο πλαίσιο αυτό, οι Βρυξέλλες συνιστούν μια δημοσιονομική τονωτική «ένεση» της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης για το 2017, η οποία κρίνεται ως «συμβατή με τον στόχο της δημοσιονομικής σταθερότητας».

Οπως επισημαίνεται, μεγαλύτερη χαλάρωση, της τάξης του 0,8% του ΑΕΠ θα μπορούσε να κλείσει την «ψαλίδα» μεταξύ των δυνητικών και των πραγματικών ρυθμών ανάπτυξης τον επόμενο χρόνο, αλλά θα μπορούσε να προκαλέσει «ανεπιθύμητη υπερθέρμανση της οικονομίας» σε κάποιες χώρες, εγείροντας τον κίνδυνο δημοσιονομικού εκτροχιασμού.

Η Κομισιόν υπογραμμίζει, μάλιστα, ότι εάν εφαρμόζονταν πλήρως οι δημοσιονομικές συστάσεις για κάθε χώρα που της Ευρωζώνης που υιοθέτησε το Συμβούλιο τον περασμένο Ιούλιο, αυτό συνεπάγεται «μετριοπαθή σύσφιξη της δημοσιονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη συνολικά για την επόμενη δεκαετία, κάτι που δεν ενδείκνυται στην παρούσα φάση...».

Ισπανία-Πορτογαλία
Σε ακόμα μια ένδειξη ότι η υπερ-ευέλικτη ερμηνεία των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας αποτελεί κεντρική επιλογή των Βρυξελλών για να μη βάλει λάδι στη φωτιά του ευρω-σκεπτικισμού και του λαϊκισμού, η Κομισιόν ανακοίνωσε επίσης ότι δεν θα εισηγηθεί «πάγωμα» εκταμιεύσεων από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία για την Ισπανία και την Πορτογαλία το 2017. Αν και οι δυο χώρες παρέβησαν τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας κατά το 2015, εντούτοις η Επιτροπή έκρινε ότι δεν υπάρχει λόγος για επιβολή οποιασδήποτε κύρωσης, καθώς και οι δύο χώρες έλαβαν μέτρα για τη διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών τους εντός του έτους.

Υπενθυμίζεται ότι το καλοκαίρι, η Κομισιόν είχε ταχθεί κατά της επιβολής οικονομικού προστίμου σε Μαδρίτη και Λισαβόνα, δίνοντάς τους παράλληλα πρόσθετο χρόνο για να μειώσουν τα ελλείμματά τους κάτω από το 3% του ΑΕΠ.

Είναι δε αξιοσημείωτο ότι παρότι οι Βρυξέλλες έκριναν ότι τα προσχέδια προϋπολογισμού αμφότερων των χωρών της Ιβηρικής δεν είναι πλήρως συμβατά με το Σύμφωνο Σταθερότητας, εντούτοις αποφάσισαν την αναστολή της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος για τις δυο χώρες.

Μήνυμα Γιούνκερ στη Γερμανία
«Η Κομισιόν τάσσεται υπέρ μιας πιο θετικής δημοσιονομικής στάσης και κάθε χώρα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της: Εκείνες που έχουν το δημοσιονομικό περιθώριο πρέπει να επενδύσουν περισσότερο», δήλωσε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, απευθυνόμενος, εμμέσως πλην σαφώς, στη Γερμανία.

«Στα μαλακά» φαίνεται να πέφτει και η Ιταλία
Για μετά το δημοψήφισμα αναβάλλεται η εξέταση του προϋπολογισμού της

Ανακοινώνοντας, εξάλλου, τα αποτελέσματα του προκαταρκτικού ελέγχου των σχεδίων προϋπολογισμών των χωρών της Ε.Ε. για το 2017, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι οι προϋπολογισμοί της Ιταλίας και πέντε άλλων χωρών (Βέλγιο, Κύπρος, Λιθουανία, Σλοβενία και Φινλανδία) δεν ακολουθούν το μονοπάτι ευθυγράμμισης με τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, όπως αυτό είχε χαραχθεί στα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά τους προγράμματα. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η μεταχείριση της Ιταλίας, αφενός λόγω της εξαιρετικά δύσκολης θέσης στην οποία βρίσκεται η κυβέρνηση Ρέντσι, ενόψει και του δημοψηφίσματος της 4ης Δεκεμβρίου, αφετέρου λόγω της ολοένα και πιο επιθετικής στάσης της Ρώμης έναντι των Βρυξελλών, με αποκορύφωμα την άσκηση βέτο από την Ιταλία στην αναθεώρηση του κοινοτικού προϋπολογισμού για την περίοδο 2014-2020, με «μπλοκάρισμα» της ροής κεφαλαίων προς χώρες που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες.

Διαρθρωτικό έλλειμμα
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το διαρθρωτικό έλλειμμα της Ιταλίας (στο οποίο δεν συνυπολογίζονται εφάπαξ δαπάνες, όπως είναι αυτές για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και την αντισεισμική θωράκιση) αναμένεται να αυξηθεί από 1,6% φέτος στο 2,2% το 2017, κάτι που πηγαίνει κόντρα στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε. που επιτάσσουν τη μείωση του διαρθρωτικού ελλείμματος κατά 0,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο έως ότου ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός.

Οι τεχνοκράτες της Κομισιόν χαρακτήρισαν ως «μη εποικοδομητική» τη θέση της Ρώμης ότι το υψηλότερο διαρθρωτικό έλλειμμα οφείλεται στις πρόσθετες δαπάνες για τον προσφυγικό και τη μετα-σεισμική ανοικοδόμηση, ωστόσο ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί εμφανίστηκε πολύ πιο επιεικής, δηλώνοντας χθες ότι η Κομισιόν θα λάβει υπόψη της και τους δυο αυτούς παράγοντες κατά την αξιολόγηση του ιταλικού προϋπολογισμού που σε κάθε περίπτωση... αναβάλλεται μέχρι νεωτέρας και για μετά το δημοψήφισμα.

Σημειώνεται ότι η ιταλική οικονομία «ανέβασε ταχύτητα» το γ’ τρίμηνο του έτους (με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 0,3% έναντι μηδενικής ανάπτυξης το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο) και στενός συνεργάτης του Ματέο Ρέντσι δήλωσε χθες ότι ο προϋπολογισμός δεν θα αλλάξει «για χάρη της Ε.Ε.»