Νέο ''καθεστώς'' φέρνει ο ασφαλιστικός νόμος του Υπ. Εργασίας, κου Γιάννη Βρούτση, σε σχέση με την ασφαλιστική ικανότητα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους μισθωτούς. Τρεις είναι οι βασικές αλλαγές.
Κατά πρώτον, μειώνονται στις 60 (από 90) οι ελάχιστες μέρες ασφάλισης για τους επαγγελματίες.
Κατά δεύτερον, η ισχύς της ασφαλιστικής ικανότητας, κατ' εξαίρεση φέτος, θα ισχύσει έως τέλος Ιουνίου (και όχι έως τέλος Μαρτίου).
Κατά τρίτον, ξεκαθαρίζεται πως οι όροι για την ασφαλιστική ικανότητα, οι οποίοι ισχύουν για τους επαγγελματίες, θα ισχύουν και για τους αμειβόμενους με απόδειξη δαπάνης.
Πιο αναλυτικά, το τοπίο που διαμορφώνεται με βάση τον νέο νόμο ξεκαθαρίζει εγκύκλιος την οποία εξέδωσε ο Ηλεκτρονικός – Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e- ΕΦΚΑ).
Με 60 μέρες ασφάλισης, πρόσβαση στην υγεία για τους επαγγελματίες
Σύμφωνα με αυτήν, από 1-1-2020 και εφεξής απαιτούνται, ανά βασική κατηγορία ασφαλισμένων (σ.σ. μη μισθωτούς και μισθωτούς), για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας στους ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ (παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος από τον ΕΟΠΠΥ) οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
*Για τους μη μισθωτούς (σ.σ.: επαγγελματίες, αυταπασχολούμενους, αγρότες): Η συμπλήρωση τουλάχιστον δύο μηνών ασφάλισης (σ.σ.: 60 ημερών) κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και η καταβολή των απαιτούμενων ασφαλιστικών εισφορών (σ.σ.: τρεχουσών μηνιαίων εισφορών και εφάπαξ εξόφληση ή ρύθμιση ληξιπροθέσμων οφειλών) που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις.
*Για τους μισθωτούς: Η συμπλήρωση τουλάχιστον 50 ημερών ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις παλιότερης διάταξης (σ.σ. του 2018) για τη συμπλήρωση των 50 ημερών ασφάλισης των μισθωτών λαμβάνονται υπόψη και οι ημέρες επιδότησης λόγω ασθένειας ή ατυχήματος, οι ημέρες επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας, καθώς και οι ημέρες επιδότησης λόγω επίσχεσης εργασίας.
Για τους εργαζόμενους στα οικοδομοτεχνικά έργα στις 50 ημέρες ασφάλισης συμπεριλαμβάνονται η προσαύξηση 20% και οι ημέρες αδείας. Επίσης διευκρινίζεται ότι η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται την 1η Μαρτίου εκάστου έτους έως την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου του επόμενου έτους με τις ίδιες προϋποθέσεις.
Ειδικά για τους μη μισθωτούς η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται εφόσον εκτός της ανωτέρω προϋπόθεσης έχουν καταβληθεί οι απαιτητές εισφορές έως 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της ανανέωσης της ασφαλιστικής ικανότητας έτους. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.
Παράταση έως 30 Ιουνίου για τους επαγγελματίες
Η εφαρμοστική εγκύκλιος του ΕΦΚΑ σημειώνει πως ειδικά, για το έτος 2020 παρατείνεται η ασφαλιστική ικανότητα από 1-3-2020 έως 30-6-2020 στους μη μισθωτούς (επαγγελματίες, αυταπασχολούμενους, αγρότες) που ήταν ασφαλιστικά ικανοί την 28η Φεβρουαρίου του 2020.
Η παράταση γίνεται κατ΄ εξαίρεση κάθε αντίθετης διάταξης μέχρι την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών του έτους 2019 και όχι πέραν της 30-6-2020.
Μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης και διαπίστωσης οφειλής για το έτος 2019 απαιτείται η εξόφληση ή η ρύθμιση της οφειλής σε δόσεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα έως την εξόφληση των δόσεων.
Επίσης, συνεχίζουν να ισχύουν οι διατάξεις που αφορούν τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές σε είδος και σε χρήμα στους ασφαλισμένους του e-Ε.Φ.Κ.Α. στην περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας καθώς και ατυχήματος εκτός εργασίας.
Οι διατάξεις για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος στους ανέργους εξακολουθούν να ισχύουν, σημειώνεται στην ίδια εγκύκλιο.
Για τους εργάτες γης απασχολούμενους σε εργασίες καλυπτόμενες από την ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ - αμειβόμενους με εργόσημο παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη για υγειονομική περίθαλψη, εφόσον έχουν συμπληρώσει 150 ημέρες ασφάλισης το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου
Τι ισχύει για τους αμειβόμενους με απόδειξη δαπάνης
Τα πρόσωπα που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχομένων Υπηρεσιών (τίτλος κτήσης-πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης) υπάγονται στην ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ ανεξαρτήτου του τρόπου εισφοροδότησης, για τη χορήγηση της ασφαλιστικής ικανότητας, τονίζεται στην ίδια εγκύκλιο.
Κατά πρώτον, μειώνονται στις 60 (από 90) οι ελάχιστες μέρες ασφάλισης για τους επαγγελματίες.
Κατά δεύτερον, η ισχύς της ασφαλιστικής ικανότητας, κατ' εξαίρεση φέτος, θα ισχύσει έως τέλος Ιουνίου (και όχι έως τέλος Μαρτίου).
Κατά τρίτον, ξεκαθαρίζεται πως οι όροι για την ασφαλιστική ικανότητα, οι οποίοι ισχύουν για τους επαγγελματίες, θα ισχύουν και για τους αμειβόμενους με απόδειξη δαπάνης.
Πιο αναλυτικά, το τοπίο που διαμορφώνεται με βάση τον νέο νόμο ξεκαθαρίζει εγκύκλιος την οποία εξέδωσε ο Ηλεκτρονικός – Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e- ΕΦΚΑ).
Με 60 μέρες ασφάλισης, πρόσβαση στην υγεία για τους επαγγελματίες
Σύμφωνα με αυτήν, από 1-1-2020 και εφεξής απαιτούνται, ανά βασική κατηγορία ασφαλισμένων (σ.σ. μη μισθωτούς και μισθωτούς), για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας στους ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ (παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος από τον ΕΟΠΠΥ) οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
*Για τους μη μισθωτούς (σ.σ.: επαγγελματίες, αυταπασχολούμενους, αγρότες): Η συμπλήρωση τουλάχιστον δύο μηνών ασφάλισης (σ.σ.: 60 ημερών) κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και η καταβολή των απαιτούμενων ασφαλιστικών εισφορών (σ.σ.: τρεχουσών μηνιαίων εισφορών και εφάπαξ εξόφληση ή ρύθμιση ληξιπροθέσμων οφειλών) που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις.
*Για τους μισθωτούς: Η συμπλήρωση τουλάχιστον 50 ημερών ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις παλιότερης διάταξης (σ.σ. του 2018) για τη συμπλήρωση των 50 ημερών ασφάλισης των μισθωτών λαμβάνονται υπόψη και οι ημέρες επιδότησης λόγω ασθένειας ή ατυχήματος, οι ημέρες επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας, καθώς και οι ημέρες επιδότησης λόγω επίσχεσης εργασίας.
Για τους εργαζόμενους στα οικοδομοτεχνικά έργα στις 50 ημέρες ασφάλισης συμπεριλαμβάνονται η προσαύξηση 20% και οι ημέρες αδείας. Επίσης διευκρινίζεται ότι η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται την 1η Μαρτίου εκάστου έτους έως την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου του επόμενου έτους με τις ίδιες προϋποθέσεις.
Ειδικά για τους μη μισθωτούς η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται εφόσον εκτός της ανωτέρω προϋπόθεσης έχουν καταβληθεί οι απαιτητές εισφορές έως 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου της ανανέωσης της ασφαλιστικής ικανότητας έτους. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.
Παράταση έως 30 Ιουνίου για τους επαγγελματίες
Η εφαρμοστική εγκύκλιος του ΕΦΚΑ σημειώνει πως ειδικά, για το έτος 2020 παρατείνεται η ασφαλιστική ικανότητα από 1-3-2020 έως 30-6-2020 στους μη μισθωτούς (επαγγελματίες, αυταπασχολούμενους, αγρότες) που ήταν ασφαλιστικά ικανοί την 28η Φεβρουαρίου του 2020.
Η παράταση γίνεται κατ΄ εξαίρεση κάθε αντίθετης διάταξης μέχρι την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών του έτους 2019 και όχι πέραν της 30-6-2020.
Μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης και διαπίστωσης οφειλής για το έτος 2019 απαιτείται η εξόφληση ή η ρύθμιση της οφειλής σε δόσεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα έως την εξόφληση των δόσεων.
Επίσης, συνεχίζουν να ισχύουν οι διατάξεις που αφορούν τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές σε είδος και σε χρήμα στους ασφαλισμένους του e-Ε.Φ.Κ.Α. στην περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας καθώς και ατυχήματος εκτός εργασίας.
Οι διατάξεις για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος στους ανέργους εξακολουθούν να ισχύουν, σημειώνεται στην ίδια εγκύκλιο.
Για τους εργάτες γης απασχολούμενους σε εργασίες καλυπτόμενες από την ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ - αμειβόμενους με εργόσημο παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη για υγειονομική περίθαλψη, εφόσον έχουν συμπληρώσει 150 ημέρες ασφάλισης το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου
Τι ισχύει για τους αμειβόμενους με απόδειξη δαπάνης
Τα πρόσωπα που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχομένων Υπηρεσιών (τίτλος κτήσης-πρώην απόδειξη επαγγελματικής δαπάνης) υπάγονται στην ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ ανεξαρτήτου του τρόπου εισφοροδότησης, για τη χορήγηση της ασφαλιστικής ικανότητας, τονίζεται στην ίδια εγκύκλιο.
