Σε 2 ή το πολύ 3 μεγάλες δόσεις εξετάζουν στο υπουργείο Εργασίας να καταβάλουν τα αναδρομικά τα οποία διεκδικούν οι συνταξιούχοι, εφόσον το ΣτΕ επιδικάσει την επιστροφή των περικοπών τις οποίες υπέστησαν στο 10μηνο μεταξύ Ιουλίου 2015- Απριλίου 2016.
Οι αποφάσεις του ΣτΕ αναμένονται τους επόμενους 3-4 μήνες.
Πάντως, το κλίμα το οποίο μεταφέρουν υπηρεσιακά στελέχη του υπ. Εργασίας αλλά και διοικητικά στελέχη των ταμείων, "δείχνει" πως το πιο πιθανό σενάριο προβλέπει πως το ΣτΕ θα κρίνει αντισυνταγματικές τις περικοπές στις συντάξεις για το προαναφερθέν 10μηνο, βάσει των μνημονιακών νόμων της περιόδου 2011-2012.
Σε αυτήν την περίπτωση, θα καταστεί υποχρεωτική η επιστροφή τους από πλευράς Δημοσίου.
Η διάθεση, υπό αυτό το "κλίμα", η οποία διαμορφώνεται τα τελευταία 24ωρα στο υπουργείο Εργασίας, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, προβλέπει πως τα αναδρομικά δεν θα καταβληθούν σε πολυετή ορίζοντα (π χ σε πάνω από 5 έτη) ή ακόμα και σε μηνιαίες δόσεις (όπως προέβλεπαν κάποια σενάρια), αλλά σε 2 (ή το πολύ σε 3 ) μεγάλες, τύπου "εφάπαξ", δόσεις των 1,9 δισ. ευρώ έκαστη (αν είναι 2 δόσεις) ή των 1,25 δισ. ευρώ (αν είναι 3).
Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, η καταβολή της 1η δόσης θα συντελεσθεί το 2021 (καθώς για το 2020 δεν φαίνονται αυτή τη στιγμή τουλάχιστον άλλα δημοσιονομικά περιθώρια σύμφωνα με δηλώσεις αρμόδιων κυβερνητικών στελέχων), της 2ης το 2022 και της 3ης (αν προκριθεί το σενάριο των 3 δόσεων) το 2023.
Είναι γι’ αυτό που έχει ήδη ξεκινήσει προετοιμασία στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπ. Εργασίας και του ΕΦΚΑ, προκειμένου να βρεθούν πριν τον ερχόμενο Απρίλιο –οπότε αναμένονται οι αποφάσεις του ΣτΕ αλλά και η συμφωνία με τους θεσμούς για το νέο 4ετές Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα (για το 2020-2023)- οι αναγκαίοι πόροι για την καταβολή του ποσού των 3,8 δις. ευρώ , στο οποίο ανέρχεται το δημοσιονομικό κόστος της επιστροφής όχι μόνο των κλιμακωτών κρατήσεων –μειώσεων ( 2,5 δισ. ευρώ) αλλά και της 13ης και 14ης σύνταξης για την περίοδο Ιουλίου 2015-Απριλίου 2016.
Ενδεχόμενες πηγές χρηματοδότησης
Δύο φαίνεται πως είναι οι βασικές πηγές για τη χρηματοδότηση των σχεδιαζόμενων 2 δόσεων εξόφλησης των αναδρομικών 3,8 δισ. ευρώ, εφόσον κάτι τέτοιο επιδικασθεί από το ΣτΕ .
-Πρώτον είναι ένα μέρος της "συμπληρωματικής χρηματοδότησης" ύψους 0,5% του ΑΕΠ την οποία προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργού Εργασίας, κου. Γιάννη Βρούτση από το 2020 και για κάθε χρόνο εφεξής για προσαρμογές στο ασφαλιστικό. Αυτό το κονδύλι, το οποίο για το 2020 ανέρχεται σε πάνω από 900 εκατ. ευρώ, θα χρησιμοποιείται, όπως ήδη προβλέπεται στο εν λόγω ν/σ, για τις αυξήσεις τις οποίες προβλέπει για κύριες και επικουρικές συντάξεις λόγω των αποφάσεων του ΣτΕ σε βάρος του ν. Κατρούγκαλου αλλά και άλλα μέτρα κοινωνικής πολιτικής. Το κόστος για τις αυξήσεις στις συντάξεις, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε ετήσια βάση κοντά στα 500 εκατ. ευρώ. Συνεπώς θα περισσέψουν γύρω στα 400-450 εκατ. ευρώ. Στο βαθμό που θα μπορέσει να ελεγχθεί η διαφαινόμενη αυξημένη τρέχουσα συνταξιοδοτική δαπάνη φέτος (ιδίως λόγω του διογκούμενου κύματος των αιτήσεων συνταξιοδότησης), ένα σημαντικό μέρος από το διαφαινόμενο υπόλοιπο των 400-450 εκατ. ευρώ (το οποίο όμως θα μπορούσε μετά το 2021 να είναι ακόμα μεγαλύτερο εφόσον επαληθευθούν οι προβλέψεις για το ΑΕΠ), θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να "κλειδώσουν" από χρηματοδοτικής άποψης οι σχεδιαζόμενες δόσεις εξόφλησης των αναδρομικών.
-Η δεύτερη πηγή της χρηματοδότησης είναι τα αποθεματικά των ταμείων, σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
Συγκεκριμένα, αυτά αφορούν σε ταμειακά διαθέσιμα, μέρος των οποίων θα μπορούσε να αντληθεί για το σκοπό αυτό. Πληροφορίες από αρμόδια στελέχη αναφέρουν πως τα διαθέσιμα των ταμείων τα οποία βρίσκονται στην Τράπεζα της Ελλάδας ανέρχονται αυτή τη στιγμή σε 2,5 δισ. ευρώ εκ των οποίων θα μπορούσαν να αντληθεί το ποσό του 1 δισ. ευρώ. Άλλα στελέχη, επισημαίνουν πως είναι δυνατή η άντληση κερδών ύψους 600 εκατ. ευρώ από τα αμοιβαία κεφάλαια και επιπλέον 500 εκατ. ευρώ από τις επενδύσεις σε μετοχές και ομόλογα.
Και οι δύο παράλληλα εξεταζόμενες λύσεις θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού το 2021- 2022 (αν τα διεκδικούμενα αναδρομικά πληρωθούν σε 2 δόσεις) ή το 2021-2023 (αν καταβληθούν σε 3 δόσεις), αν τουλάχιστον δεν αναθεωρηθούν προς τα κάτω οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα, όπως διεκδικεί η ελληνική κυβέρνηση.
Αν εισακουσθεί –και λόγω της διαφαινόμενης "έκτακτης" ανάγκης εξόφλησης των αναδρομικών στους συνταξιούχους- για χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα, τότε θα μπορούσε να μην ήταν δημοσιονομικά ασύμβατη η επιστροφή των περικοπών από τη μία μεριά και η επίτευξη του πλεονάσματος από την άλλη
Οι αποφάσεις του ΣτΕ αναμένονται τους επόμενους 3-4 μήνες.
Πάντως, το κλίμα το οποίο μεταφέρουν υπηρεσιακά στελέχη του υπ. Εργασίας αλλά και διοικητικά στελέχη των ταμείων, "δείχνει" πως το πιο πιθανό σενάριο προβλέπει πως το ΣτΕ θα κρίνει αντισυνταγματικές τις περικοπές στις συντάξεις για το προαναφερθέν 10μηνο, βάσει των μνημονιακών νόμων της περιόδου 2011-2012.
Σε αυτήν την περίπτωση, θα καταστεί υποχρεωτική η επιστροφή τους από πλευράς Δημοσίου.
Η διάθεση, υπό αυτό το "κλίμα", η οποία διαμορφώνεται τα τελευταία 24ωρα στο υπουργείο Εργασίας, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, προβλέπει πως τα αναδρομικά δεν θα καταβληθούν σε πολυετή ορίζοντα (π χ σε πάνω από 5 έτη) ή ακόμα και σε μηνιαίες δόσεις (όπως προέβλεπαν κάποια σενάρια), αλλά σε 2 (ή το πολύ σε 3 ) μεγάλες, τύπου "εφάπαξ", δόσεις των 1,9 δισ. ευρώ έκαστη (αν είναι 2 δόσεις) ή των 1,25 δισ. ευρώ (αν είναι 3).
Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, η καταβολή της 1η δόσης θα συντελεσθεί το 2021 (καθώς για το 2020 δεν φαίνονται αυτή τη στιγμή τουλάχιστον άλλα δημοσιονομικά περιθώρια σύμφωνα με δηλώσεις αρμόδιων κυβερνητικών στελέχων), της 2ης το 2022 και της 3ης (αν προκριθεί το σενάριο των 3 δόσεων) το 2023.
Είναι γι’ αυτό που έχει ήδη ξεκινήσει προετοιμασία στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπ. Εργασίας και του ΕΦΚΑ, προκειμένου να βρεθούν πριν τον ερχόμενο Απρίλιο –οπότε αναμένονται οι αποφάσεις του ΣτΕ αλλά και η συμφωνία με τους θεσμούς για το νέο 4ετές Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα (για το 2020-2023)- οι αναγκαίοι πόροι για την καταβολή του ποσού των 3,8 δις. ευρώ , στο οποίο ανέρχεται το δημοσιονομικό κόστος της επιστροφής όχι μόνο των κλιμακωτών κρατήσεων –μειώσεων ( 2,5 δισ. ευρώ) αλλά και της 13ης και 14ης σύνταξης για την περίοδο Ιουλίου 2015-Απριλίου 2016.
Ενδεχόμενες πηγές χρηματοδότησης
Δύο φαίνεται πως είναι οι βασικές πηγές για τη χρηματοδότηση των σχεδιαζόμενων 2 δόσεων εξόφλησης των αναδρομικών 3,8 δισ. ευρώ, εφόσον κάτι τέτοιο επιδικασθεί από το ΣτΕ .
-Πρώτον είναι ένα μέρος της "συμπληρωματικής χρηματοδότησης" ύψους 0,5% του ΑΕΠ την οποία προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργού Εργασίας, κου. Γιάννη Βρούτση από το 2020 και για κάθε χρόνο εφεξής για προσαρμογές στο ασφαλιστικό. Αυτό το κονδύλι, το οποίο για το 2020 ανέρχεται σε πάνω από 900 εκατ. ευρώ, θα χρησιμοποιείται, όπως ήδη προβλέπεται στο εν λόγω ν/σ, για τις αυξήσεις τις οποίες προβλέπει για κύριες και επικουρικές συντάξεις λόγω των αποφάσεων του ΣτΕ σε βάρος του ν. Κατρούγκαλου αλλά και άλλα μέτρα κοινωνικής πολιτικής. Το κόστος για τις αυξήσεις στις συντάξεις, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε ετήσια βάση κοντά στα 500 εκατ. ευρώ. Συνεπώς θα περισσέψουν γύρω στα 400-450 εκατ. ευρώ. Στο βαθμό που θα μπορέσει να ελεγχθεί η διαφαινόμενη αυξημένη τρέχουσα συνταξιοδοτική δαπάνη φέτος (ιδίως λόγω του διογκούμενου κύματος των αιτήσεων συνταξιοδότησης), ένα σημαντικό μέρος από το διαφαινόμενο υπόλοιπο των 400-450 εκατ. ευρώ (το οποίο όμως θα μπορούσε μετά το 2021 να είναι ακόμα μεγαλύτερο εφόσον επαληθευθούν οι προβλέψεις για το ΑΕΠ), θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να "κλειδώσουν" από χρηματοδοτικής άποψης οι σχεδιαζόμενες δόσεις εξόφλησης των αναδρομικών.
-Η δεύτερη πηγή της χρηματοδότησης είναι τα αποθεματικά των ταμείων, σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
Συγκεκριμένα, αυτά αφορούν σε ταμειακά διαθέσιμα, μέρος των οποίων θα μπορούσε να αντληθεί για το σκοπό αυτό. Πληροφορίες από αρμόδια στελέχη αναφέρουν πως τα διαθέσιμα των ταμείων τα οποία βρίσκονται στην Τράπεζα της Ελλάδας ανέρχονται αυτή τη στιγμή σε 2,5 δισ. ευρώ εκ των οποίων θα μπορούσαν να αντληθεί το ποσό του 1 δισ. ευρώ. Άλλα στελέχη, επισημαίνουν πως είναι δυνατή η άντληση κερδών ύψους 600 εκατ. ευρώ από τα αμοιβαία κεφάλαια και επιπλέον 500 εκατ. ευρώ από τις επενδύσεις σε μετοχές και ομόλογα.
Και οι δύο παράλληλα εξεταζόμενες λύσεις θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού το 2021- 2022 (αν τα διεκδικούμενα αναδρομικά πληρωθούν σε 2 δόσεις) ή το 2021-2023 (αν καταβληθούν σε 3 δόσεις), αν τουλάχιστον δεν αναθεωρηθούν προς τα κάτω οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα, όπως διεκδικεί η ελληνική κυβέρνηση.
Αν εισακουσθεί –και λόγω της διαφαινόμενης "έκτακτης" ανάγκης εξόφλησης των αναδρομικών στους συνταξιούχους- για χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα, τότε θα μπορούσε να μην ήταν δημοσιονομικά ασύμβατη η επιστροφή των περικοπών από τη μία μεριά και η επίτευξη του πλεονάσματος από την άλλη
