ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Μπλόκο» στον έλεγχο των δαπανών στους ΟΤΑ

«Μπλόκο» στον ασφυκτικό έλεγχο και τις απαγορεύσεις που επιβάλλουν γενικοί γραμματείς της αποκεντρωμένης διοίκησης στις δαπάνες των ΟΤΑ που ξεπερνούν τα 50.000 ευρώ, βάζει το Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΣ) κρίνοντας ότι ο κρατικός έλεγχος σκοπιμότητας των δαπανών αυτών είναι αντίθετος στη συνταγματικά κατοχυρωμένη (αυτοδιοίκηση των ΟΤΑ).




Η ολομέλεια του ΕΣ έκρινε με ισχυρή πλειοψηφία (21 - 10 ψήφοι) ότι είναι αντισυνταγματική η νομοθετική ρύθμιση του 2010 που έθεσε στην απόλυτα διακριτική ευχέρεια των κρατικών οργάνων στην περιφέρεια να εγκρίνουν ή να απορρίπτουν κάθε δαπάνη που έχει αποφασίσει μία δημοτική αρχή (για προμήθειες, έργα, παροχή υπηρεσιών κ.λπ.) άνω των 50.000 ευρώ.

Σύμφωνα με το ανώτατο δημοσιονομικό δικαστήριο, η επίμαχη διάταξη που θεσπίστηκε προκειμένου η κεντρική διοίκηση να έχει τον απόλυτο έλεγχο των δαπανών των ΟΤΑ, θέτει υπέρμετρους περιορισμούς στην τοπική αυτοδιοίκηση, παραβιάζοντας τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοδιοίκησή της.

Η πλειοψηφία των ανώτατων δικαστών του ΕΣ δέχεται ότι θα μπορούσε να είναι συνταγματικά ανεκτή μία νομοθετική ρύθμιση, που επιτρέπει τον έλεγχο της νομιμότητας όλων των δαπανών των ΟΤΑ, αλλά όχι και της σκοπιμότητάς τους για το αν είναι αναγκαία και προέχει κάποια δαπάνη για να καλυφθούν ανάγκες της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ωστόσο, η γενική και αόριστη διατύπωση της ρύθμισης δίνει ουσιαστικά τη δυνατότητα σε όργανα της κεντρικής εξουσίας να «μπλοκάρουν» μία δαπάνη και για λόγους σκοπιμότητας, αποφασίζοντας δηλαδή οι ίδιοι ποιο έργο, προμήθεια κ.λπ. είναι σκόπιμο να γίνει σε μία περιοχή, ακυρώνοντας στην πράξη την απόφαση που πήρε η δημοτική αρχή με βάση τις ανάγκες του συγκεκριμένου τόπου. Το συνταγματικό πρόβλημα επιτείνεται από το γεγονός ότι οι γενικοί γραμματείς της αποκεντρωμένης διοίκησης δεν αποτελούν αιρετά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, αφού ορίζονται από την κεντρική εξουσία. Ετσι, η καθοριστική παρέμβασή τους και η δυνατότητα απόλυτης απαγόρευσης οποιασδήποτε δαπάνης, περιορίζει στην πράξη την ελεύθερη δραστηριότητα με σαφή τρόπο στο Σύνταγμα και που διευρύνθηκε με την τελευταία συνταγματική αναθεώρηση.