Οι υψηλοί φόροι ήρθαν για να... μείνουν εκτιμά το ΔΝΤ. Ακόμα και όταν τα πρωτογενή πλεονάσματα θα αρχίσουν να μειώνονται με αργόσυρτο ρυθμό (από το 3,5% του ΑΕΠ προς το 2,2% του ΑΕΠ μετά το 2022), τα έσοδα δεν θα μειωθούν παρά ελάχιστα στην αρχή, για να αρχίσουν ξανά την ανοδική τους "ρότα" τουλάχιστον έως το 2027.
Η αποκάλυψη προκύπτει από τους αναλυτικούς πίνακες που δημοσιοποίησε την προηγούμενη Τρίτη το ΔΝΤ. Οι προβλέψεις του εκτείνονται χρονικά έως και το 2027.
Δείχνουν ότι η πορεία των πρωτογενών εσόδων (χωρίς τους τόκους) θα είναι ελαφρά πτωτική ως αναλογία του ΑΕΠ έως το 2022 (λόγω των αντίμετρων). Ωστόσο μετά θα αρχίσουν να αυξάνονται σημαντικά στο 46,1% του ΑΕΠ το 2027. Δεν θα επιστρέψουν μάλιστα, ποτέ στα επίπεδα της προηγούμενης 10ετίας.
Το ΔΝΤ υπολογίζει ότι το μεγάλο βάρος θα δοθεί στην αύξηση των δαπανών. Και τούτο λόγω της μεγάλης συμπίεσης που υπέστησαν τα χρόνια της κρίσης και ειδικά την τελευταία 3ετία (το 2017 περιορίστηκαν κατά 6 δισ. ευρώ περίπου για να στηρίξουν τα υπερπλεονάσματα με επιπτώσεις στην αγορά και στην οικονομία εν γένει).
Σημειώνεται ότι στο πεδίο των δαπανών, καταγράφεται περιορισμός τους το 2019 (λόγω της περικοπής των συντάξεων) αλλά και άνοδός τους μετά το 2022 ακολουθώντας τη μείωση των πλεονασμάτων και τον δημοσιονομικό χώρο που δημιουργείται.
Μάλιστα οι προβλέψεις του ΔΝΤ βασίζονται σε ένα "καλό" σενάριο χαμηλότερων πλεονασμάτων (στο 1,5% του ΑΕΠ από το 2026 και μετά), το οποίο όμως δεν "ασπάζονται" προσώρας οι θεσμοί της Ε.Ε. που ζητούν πλεονάσματα τουλάχιστον στο 2,2% του ΑΕΠ έως το 2060....
Το ΔΝΤ σημειώνεται ότι θεωρεί δεδομένη τη μείωση του αφορολογήτου και των συντάξεων αλλά εκτιμά στην έκθεσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη Τρίτη μαζί με την έκθεση βιωσιμότητας χρέους ότι "η ακριβής σύνθεση των επεκτατικών μέτρων βρίσκεται ακόμη υπό αξιολόγηση".
Για τον επιπλέον "δημοσιονομικό χώρο" που βλέπει η κυβέρνηση είπαν ότι το θέμα "θα επανεξεταστεί κατά την προετοιμασία του Προϋπολογισμού του 2019 αργότερα μέσα στο έτος".
Μη διατηρήσιμα τα πλεονάσματα
Για τον δημοσιονομικό στόχο περί πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 2,2% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα το ΔΝΤ εκτιμά ότι είναι φιλόδοξος και θεωρεί πιο λογικά πλεονάσματα το πολύ 1,5% του ΑΕΠ. Εξηγεί ότι είναι δύσκολο να διατηρηθούν υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για παρατεταμένες περιόδους και πολύ λίγες χώρες έχουν κατορθώσει να το πράξουν.
Ιστορικά, η Ελλάδα, εξηγεί το Ταμείο, δεν κατάφερε να διατηρήσει τα πρωτογενή πλεονάσματα για παρατεταμένες περιόδους. Κατά την περίοδο 1945-2015 είχε κατά μέσο όρο έλλειμμα περίπου 3% του ΑΕΠ, αν και κατά την είσοδό της στην ΟΝΕ σημειώθηκε για μια σύντομη περίοδο θετικό δημοσιονομικό ισοζύγιο.
Τα στοιχεία σε παγκόσμια κλίμακα δείχνουν ότι μεγάλα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα ήταν δύσκολο να επιτευχθούν και να διατηρηθούν στη μεταπολεμική ιστορία. Σε ένα δείγμα που καλύπτει 90 χώρες κατά την περίοδο 1945-2015, υπήρξαν μόνο 13 περιπτώσεις με πλεόνασμα άνω του 1,5% του ΑΕΠ για 10 έτη. Κάνει λόγο, επίσης, για μόνο τρεις περιπτώσεις (Μεξικό, Νορβηγία, Κονγκό) με πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ επί σειρά ετών.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει, επίσης, σύμφωνα με το Ταμείο, ότι οι μέσοι όροι δεκαετίας άνω του 3,5% του ΑΕΠ είναι πολύ σπάνιοι (ήταν εφικτοί μόνο στο 7,5% των κρατών). Ακόμα και 10ετείς μέσοι όροι πλεονασμάτων άνω του 1,5% είναι σχετικά σπάνιοι: καταγράφονται μόνο στο 12,8% των περιπτώσεων της μεταπολεμικής περιόδου.
Η αποκάλυψη προκύπτει από τους αναλυτικούς πίνακες που δημοσιοποίησε την προηγούμενη Τρίτη το ΔΝΤ. Οι προβλέψεις του εκτείνονται χρονικά έως και το 2027.
Δείχνουν ότι η πορεία των πρωτογενών εσόδων (χωρίς τους τόκους) θα είναι ελαφρά πτωτική ως αναλογία του ΑΕΠ έως το 2022 (λόγω των αντίμετρων). Ωστόσο μετά θα αρχίσουν να αυξάνονται σημαντικά στο 46,1% του ΑΕΠ το 2027. Δεν θα επιστρέψουν μάλιστα, ποτέ στα επίπεδα της προηγούμενης 10ετίας.
Το ΔΝΤ υπολογίζει ότι το μεγάλο βάρος θα δοθεί στην αύξηση των δαπανών. Και τούτο λόγω της μεγάλης συμπίεσης που υπέστησαν τα χρόνια της κρίσης και ειδικά την τελευταία 3ετία (το 2017 περιορίστηκαν κατά 6 δισ. ευρώ περίπου για να στηρίξουν τα υπερπλεονάσματα με επιπτώσεις στην αγορά και στην οικονομία εν γένει).
Σημειώνεται ότι στο πεδίο των δαπανών, καταγράφεται περιορισμός τους το 2019 (λόγω της περικοπής των συντάξεων) αλλά και άνοδός τους μετά το 2022 ακολουθώντας τη μείωση των πλεονασμάτων και τον δημοσιονομικό χώρο που δημιουργείται.
Μάλιστα οι προβλέψεις του ΔΝΤ βασίζονται σε ένα "καλό" σενάριο χαμηλότερων πλεονασμάτων (στο 1,5% του ΑΕΠ από το 2026 και μετά), το οποίο όμως δεν "ασπάζονται" προσώρας οι θεσμοί της Ε.Ε. που ζητούν πλεονάσματα τουλάχιστον στο 2,2% του ΑΕΠ έως το 2060....
Το ΔΝΤ σημειώνεται ότι θεωρεί δεδομένη τη μείωση του αφορολογήτου και των συντάξεων αλλά εκτιμά στην έκθεσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη Τρίτη μαζί με την έκθεση βιωσιμότητας χρέους ότι "η ακριβής σύνθεση των επεκτατικών μέτρων βρίσκεται ακόμη υπό αξιολόγηση".
Για τον επιπλέον "δημοσιονομικό χώρο" που βλέπει η κυβέρνηση είπαν ότι το θέμα "θα επανεξεταστεί κατά την προετοιμασία του Προϋπολογισμού του 2019 αργότερα μέσα στο έτος".
Μη διατηρήσιμα τα πλεονάσματα
Για τον δημοσιονομικό στόχο περί πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 2,2% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα το ΔΝΤ εκτιμά ότι είναι φιλόδοξος και θεωρεί πιο λογικά πλεονάσματα το πολύ 1,5% του ΑΕΠ. Εξηγεί ότι είναι δύσκολο να διατηρηθούν υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για παρατεταμένες περιόδους και πολύ λίγες χώρες έχουν κατορθώσει να το πράξουν.
Ιστορικά, η Ελλάδα, εξηγεί το Ταμείο, δεν κατάφερε να διατηρήσει τα πρωτογενή πλεονάσματα για παρατεταμένες περιόδους. Κατά την περίοδο 1945-2015 είχε κατά μέσο όρο έλλειμμα περίπου 3% του ΑΕΠ, αν και κατά την είσοδό της στην ΟΝΕ σημειώθηκε για μια σύντομη περίοδο θετικό δημοσιονομικό ισοζύγιο.
Τα στοιχεία σε παγκόσμια κλίμακα δείχνουν ότι μεγάλα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα ήταν δύσκολο να επιτευχθούν και να διατηρηθούν στη μεταπολεμική ιστορία. Σε ένα δείγμα που καλύπτει 90 χώρες κατά την περίοδο 1945-2015, υπήρξαν μόνο 13 περιπτώσεις με πλεόνασμα άνω του 1,5% του ΑΕΠ για 10 έτη. Κάνει λόγο, επίσης, για μόνο τρεις περιπτώσεις (Μεξικό, Νορβηγία, Κονγκό) με πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ επί σειρά ετών.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει, επίσης, σύμφωνα με το Ταμείο, ότι οι μέσοι όροι δεκαετίας άνω του 3,5% του ΑΕΠ είναι πολύ σπάνιοι (ήταν εφικτοί μόνο στο 7,5% των κρατών). Ακόμα και 10ετείς μέσοι όροι πλεονασμάτων άνω του 1,5% είναι σχετικά σπάνιοι: καταγράφονται μόνο στο 12,8% των περιπτώσεων της μεταπολεμικής περιόδου.
