Με διαδικασίες εξπρές περιμένει απαντήσεις το Υπουργείο Οικονομικών από τα υπουργεία και τους φορείς του Δημοσίου για τα χρήματα που έχουν ανάγκη έως το 2024, ούτως ώστε να συνταχθεί ο νέος Μεσοπρόθεσμος Προϋπολογισμός. Θα κατατεθεί τον Απρίλιο και θα αποτελέσει τη διαπραγματευτική βάση της κυβέρνησης για χαμηλότερα πλεονάσματα.
Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο, οι φορείς θα καταγράψουν τις ανάγκες τους με βάση συγκεκριμένες οροφές δαπανών οι οποίες περιλαμβάνονται στο "βασικό σενάριο". Δηλαδή, στο σενάριο διατήρησης των πλεονασμάτων στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2018 (δηλαδή στο 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022, στο 3% του ΑΕΠ το 2023 και 2,5% το 2024).
Με βάση αυτό το σενάριο καταγράφεται το περιθώριο αύξησης των δαπανών έως το 2024 κατά 2,5 δισ. ευρώ (κυρίως μέσα από το σκέλος του Υπουργείου Οικονομικών να διανείμει τις Γενικές Κρατικές Δαπάνες). Οι δαπάνες από τα 57,17 δισ. ευρώ φέτος αυξάνονται το 2021 στα 59,1 δισ. ευρώ, το 2022 πάνε στα 59,5 δισ. ευρώ, το 2023 στα 59,69 δισ. ευρώ και το 2024 στα 59,7 δισ. ευρώ.
Καταγράφεται και η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από τα 6,75 δισ. ευρώ το 2020 στα 7 δισ. ευρώ την περίοδο 2021-2024. Για καταπτώσεις Εγγυήσεων αναμένεται πως θα δοθούν 689 εκατ. ευρώ φέτος και ποσό 149 – 126 εκατ. ευρώ τα επόμενα χρόνια.
Το Plan B
Σύμφωνα με όσα έχουν ειπωθεί από κυβερνητικές πήγες, είναι πιθανό να υπάρχει εναλλακτικό σενάριο το οποίο θα αποτυπώνει την πρόθεση της κυβέρνησης να μειώσει από το 2021 και μετά τα πλεονάσματα.
Όσο για το εύρος της εν λόγω μείωσης, ακόμα δεν έχει διασαφηνιστεί. Και τούτο γιατί συνδέεται και με τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη με τους θεσμούς και με τις "αντοχές" της ελληνικής οικονομίας (μακροχρόνια ανάπτυξη και κόστος δανεισμού), όπως αυτές θα αποτυπωθούν στο σενάριο βιωσιμότητας χρέους το οποίο παράλληλα "τρέχει" το υπουργείο Οικονομικών.
Θα φανεί στην πορεία αν θα ενσωματώνει ή όχι και τις υπόλοιπες παρεμβάσεις αύξησης του δημοσιονομικού χώρου που ζητά η κυβέρνηση (αλλαγή χρήσης κερδών ομολόγων, μεταφορά υπερπλεονασμάτων, νέες παροχές φέτος, εξαίρεση προσφυγικών δαπανών).
Η εγκύκλιος
Στην εγκύκλιο για την "Κατάρτιση Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2021-2024" που υπογράφει ο αρμόδιος υφυπουργός Θοδωρής Σκυλακάκης, περιλαμβάνονται μία σειρά από πίνακες. Αφού συμπληρωθούν από τους φορείς του κάθε εποπτεύοντος Υπουργείου, θα αποσταλούν ηλεκτρονικά στο ΓΛΚ μέχρι τις 3 Μαρτίου.
Επισημαίνεται πως η χώρα, "ως βασικό σενάριο, έχει δεσμευθεί στην υλοποίηση συγκεκριμένων δημοσιονομικών στόχων για την περίοδο 2021-2024, οι οποίοι στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας προβλέπουν την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης μέχρι το 2022".
Σημειώνεται ότι προς το παρόν καταγράφεται το σκέλος των δαπανών και όχι των εσόδων. Δηλαδή η πρόθεση της κυβέρνησης για μείωση του ΕΝΦΙΑ και της Εισφοράς αλληλεγγύης φέτος, αλλά και της προώθησης της ταχύτερης μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και της φορολογίας στις επιχειρήσεις αν υπάρξει δημοσιονομικός χώρος.
Επίσης η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές πως τον όποιο δημοσιονομικό χώρο θα τον κατανέμει κατά 30% στην αύξηση δαπανών και το υπόλοιπο περιθώριο θα δίδεται για τη μείωση φόρων.
Αναφέρεται και πως θα καταγράφονται όλες ανεξαιρέτως οι απλήρωτες υποχρεώσεις, ασχέτως αν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες ή όχι. Επίσης, θα γίνεται πρόβλεψη για το εκάστοτε ύψος των απλήρωτων υποχρεώσεων για κάθε έτος της περιόδου 2020-2024.
Γίνεται επίσης σαφές πως μετά τη ψήφιση του μεσοπρόθεσμου από τη Βουλή, οι οροφές δαπανών για τα δύο πρώτα έτη καθίστανται δεσμευτικές. Υπενθυμίζεται πως η κυβέρνηση καλείται να υποβάλει τον ερχόμενο Απρίλιο τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό προγραμματισμό της, με τη μορφή του Προγράμματος Σταθερότητας ("Stability Programme"). Θα πρέπει να δίνει μια σαφή εικόνα των δημοσιονομικών ορίων και των δεσμεύσεων, που αναλαμβάνονται για την επόμενη περίοδο, των βασικών πολιτικών κατευθύνσεων, καθώς και των προτεραιοτήτων της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
Ως "βασικό σενάριο" ορίζεται η διενέργεια προβλέψεων εσόδων και εξόδων ανά έτος για όλη την περίοδο 2020-2024, λαμβάνοντας υπόψη:
* Τα πραγματοποιηθέντα μεγέθη του 2019
* Την ενδεικτική εκτίμηση για τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (HICP), λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να επικαιροποιηθεί κατά την εκπόνηση του τελικού μακροοικονομικού σεναρίου το οποίο δεν αναφέρεται. Απλά περιλαμβάνεται πίνακας με τα διάφορα μεγέθη του πληθωρισμού (άνοδος εναρμονισμένου δείκτη κατά 0,7% φέτος με επιτάχυνσή του έως το 1,9% το 2024).
* Τις επικαιροποιημένες αποδόσεις των παρεμβάσεων δαπανών και εσόδων που ίσχυαν μέχρι τώρα.
* Τη γνώση ή τις βάσιμες εκτιμήσεις περί διαφοροποιήσεων που είναι δρομολογημένες ή ιδιαίτερα πιθανό να συμβούν κατά τα επόμενα έτη.
Γίνεται σαφές πως "το σενάριο βάσης είναι η προβολή της εξέλιξης των δημοσιονομικών μεγεθών των φορέων της γενικής κυβέρνησης, χωρίς πρόσθετες δημοσιονομικές παρεμβάσεις και νέες πολιτικές, πέραν εκείνων που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί μέχρι σήμερα".
Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο, οι φορείς θα καταγράψουν τις ανάγκες τους με βάση συγκεκριμένες οροφές δαπανών οι οποίες περιλαμβάνονται στο "βασικό σενάριο". Δηλαδή, στο σενάριο διατήρησης των πλεονασμάτων στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2018 (δηλαδή στο 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022, στο 3% του ΑΕΠ το 2023 και 2,5% το 2024).
Με βάση αυτό το σενάριο καταγράφεται το περιθώριο αύξησης των δαπανών έως το 2024 κατά 2,5 δισ. ευρώ (κυρίως μέσα από το σκέλος του Υπουργείου Οικονομικών να διανείμει τις Γενικές Κρατικές Δαπάνες). Οι δαπάνες από τα 57,17 δισ. ευρώ φέτος αυξάνονται το 2021 στα 59,1 δισ. ευρώ, το 2022 πάνε στα 59,5 δισ. ευρώ, το 2023 στα 59,69 δισ. ευρώ και το 2024 στα 59,7 δισ. ευρώ.
Καταγράφεται και η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από τα 6,75 δισ. ευρώ το 2020 στα 7 δισ. ευρώ την περίοδο 2021-2024. Για καταπτώσεις Εγγυήσεων αναμένεται πως θα δοθούν 689 εκατ. ευρώ φέτος και ποσό 149 – 126 εκατ. ευρώ τα επόμενα χρόνια.
Το Plan B
Σύμφωνα με όσα έχουν ειπωθεί από κυβερνητικές πήγες, είναι πιθανό να υπάρχει εναλλακτικό σενάριο το οποίο θα αποτυπώνει την πρόθεση της κυβέρνησης να μειώσει από το 2021 και μετά τα πλεονάσματα.
Όσο για το εύρος της εν λόγω μείωσης, ακόμα δεν έχει διασαφηνιστεί. Και τούτο γιατί συνδέεται και με τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη με τους θεσμούς και με τις "αντοχές" της ελληνικής οικονομίας (μακροχρόνια ανάπτυξη και κόστος δανεισμού), όπως αυτές θα αποτυπωθούν στο σενάριο βιωσιμότητας χρέους το οποίο παράλληλα "τρέχει" το υπουργείο Οικονομικών.
Θα φανεί στην πορεία αν θα ενσωματώνει ή όχι και τις υπόλοιπες παρεμβάσεις αύξησης του δημοσιονομικού χώρου που ζητά η κυβέρνηση (αλλαγή χρήσης κερδών ομολόγων, μεταφορά υπερπλεονασμάτων, νέες παροχές φέτος, εξαίρεση προσφυγικών δαπανών).
Η εγκύκλιος
Στην εγκύκλιο για την "Κατάρτιση Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2021-2024" που υπογράφει ο αρμόδιος υφυπουργός Θοδωρής Σκυλακάκης, περιλαμβάνονται μία σειρά από πίνακες. Αφού συμπληρωθούν από τους φορείς του κάθε εποπτεύοντος Υπουργείου, θα αποσταλούν ηλεκτρονικά στο ΓΛΚ μέχρι τις 3 Μαρτίου.
Επισημαίνεται πως η χώρα, "ως βασικό σενάριο, έχει δεσμευθεί στην υλοποίηση συγκεκριμένων δημοσιονομικών στόχων για την περίοδο 2021-2024, οι οποίοι στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας προβλέπουν την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης μέχρι το 2022".
Σημειώνεται ότι προς το παρόν καταγράφεται το σκέλος των δαπανών και όχι των εσόδων. Δηλαδή η πρόθεση της κυβέρνησης για μείωση του ΕΝΦΙΑ και της Εισφοράς αλληλεγγύης φέτος, αλλά και της προώθησης της ταχύτερης μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και της φορολογίας στις επιχειρήσεις αν υπάρξει δημοσιονομικός χώρος.
Επίσης η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές πως τον όποιο δημοσιονομικό χώρο θα τον κατανέμει κατά 30% στην αύξηση δαπανών και το υπόλοιπο περιθώριο θα δίδεται για τη μείωση φόρων.
Αναφέρεται και πως θα καταγράφονται όλες ανεξαιρέτως οι απλήρωτες υποχρεώσεις, ασχέτως αν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες ή όχι. Επίσης, θα γίνεται πρόβλεψη για το εκάστοτε ύψος των απλήρωτων υποχρεώσεων για κάθε έτος της περιόδου 2020-2024.
Γίνεται επίσης σαφές πως μετά τη ψήφιση του μεσοπρόθεσμου από τη Βουλή, οι οροφές δαπανών για τα δύο πρώτα έτη καθίστανται δεσμευτικές. Υπενθυμίζεται πως η κυβέρνηση καλείται να υποβάλει τον ερχόμενο Απρίλιο τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό προγραμματισμό της, με τη μορφή του Προγράμματος Σταθερότητας ("Stability Programme"). Θα πρέπει να δίνει μια σαφή εικόνα των δημοσιονομικών ορίων και των δεσμεύσεων, που αναλαμβάνονται για την επόμενη περίοδο, των βασικών πολιτικών κατευθύνσεων, καθώς και των προτεραιοτήτων της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
Ως "βασικό σενάριο" ορίζεται η διενέργεια προβλέψεων εσόδων και εξόδων ανά έτος για όλη την περίοδο 2020-2024, λαμβάνοντας υπόψη:
* Τα πραγματοποιηθέντα μεγέθη του 2019
* Την ενδεικτική εκτίμηση για τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (HICP), λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να επικαιροποιηθεί κατά την εκπόνηση του τελικού μακροοικονομικού σεναρίου το οποίο δεν αναφέρεται. Απλά περιλαμβάνεται πίνακας με τα διάφορα μεγέθη του πληθωρισμού (άνοδος εναρμονισμένου δείκτη κατά 0,7% φέτος με επιτάχυνσή του έως το 1,9% το 2024).
* Τις επικαιροποιημένες αποδόσεις των παρεμβάσεων δαπανών και εσόδων που ίσχυαν μέχρι τώρα.
* Τη γνώση ή τις βάσιμες εκτιμήσεις περί διαφοροποιήσεων που είναι δρομολογημένες ή ιδιαίτερα πιθανό να συμβούν κατά τα επόμενα έτη.
Γίνεται σαφές πως "το σενάριο βάσης είναι η προβολή της εξέλιξης των δημοσιονομικών μεγεθών των φορέων της γενικής κυβέρνησης, χωρίς πρόσθετες δημοσιονομικές παρεμβάσεις και νέες πολιτικές, πέραν εκείνων που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί μέχρι σήμερα".
